واکنش‌های تند به متن و حواشی مذاکرات عمان

فرارو – اولین دور مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در عمان به پایان رسید. مذاکراتی که دو ساعت و نیم به طول انجامید و دور بعدی آن هفته دیگر برگزار خواهد شد. امکان دارد محل این مذاکرات در هفته آینده تغییر کند، اما میانجی و واسطه گفت‌و‌گو همچنان عمان است. متن و حاشیه مذاکره دیروز میان ایران و آمریکا، واکنش‌های تندی در میان بخشی از رسانه‌های و فعالان سیاسی به خصوص نمایندگان مجلس داشت.

به گزارش فرارو، ترکیب اصلی منتقدان مذاکرات، ترکیب جدیدی نیست. پیش از این در دوران مذاکرات هسته‌ای دهه ۹۰ که به توافق برجام منجر شد نیز این ترکیب به صورت قدرتمند در مقابل آن ایستادگی می‌کرد. در حال حاضر، برخی از آنان به متن مذاکرات و برخی به حواشی آن پرداختند.

کیهان: کشور را معطل نکنید

روزنامه کیهان، در گزارش مربوط به تیتر یک خود نوشت: «بررسی روند‌های منتهی به مذاکرات روز گذشته در عمان، افق روشنی را برای توافق با ترامپ متصور نمی‌کند، علی‌رغم تعهد و اولویت ایران به مسیر دیپلماسی، فقدان طراحی و اتخاذ سناریو‌های جایگزین و طرح‌های راهبردی در حوزه اقتصاد و معیشت یکی از نگرانی‌های جدی افکار عمومی در داخل کشور است. معطل کردن موضوعات به مذاکره ادامه همان مسیر و سم مهلکی است که در دوران برجام، کشور را با خسارت مواجه کرد و منجر به امتیازدهی مذاکره‌کنندگان وقت شد.» 

در بخش دیگری از گزارش آمده است: «شرایط و بستر کنونی مذاکرات و همچنین رویکرد آمریکایی حتی نسبت به زمان برجام نیز بدتر است و صاحب‌نظران مشهور آمریکایی و رسانه‌ها و مجلات تخصصی سیاست خارجی در آمریکا نیز دستیابی به یک توافق با ترامپ را بعید دانسته و سهم آمریکا در عدم موفقیت و حیات هر توافق احتمالی را بیشتر از ایران می‌دانند.» این گزارش کیهان در حالی نوشته شده که تحلیلگر داخلی و نیروی سیاسی شناخته‌شده‌ای نسبت به نتیجه مذاکرات در جریان اظهارنظر خاصی نداشته است. مسئله امکان سرمایه‌گذاری از سوی طرف آمریکایی در ایران نیز صرفاً به معنی فرصت‌های در دسترس است. صحبت‌ها و اظهارنظر‌ها مبتنی بر سازنده بودن و فضای مثبت «نخستین جلسه» تبادل نظر میان دو طرف است.

رقص خیالبافان

روزنامه آگاه – وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی – رویکردی دوگانه نسبت به این موضوع اتخاذ کرد. این روزنامه در یکی از گزارش‌های خود با عنوان کت تن ایران است، از آنچه روز شنبه در مسقط رخ داد استقبال کرد. در عکس و تیتر یک خود یعنی گزارش رقص خیالبافان نیز نوشت: «همزمان با آغاز مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا، عده‌ای در حال رویافروشی هستند و چنین القاء می‌کنند که در نتیجه توافق با آمریکا، سیل سرمایه‌گذاری‌های آمریکایی‌ها به ایران سرازیر می‌شود. در همین رابطه، برخی مدعی شده‌اند که آمریکا در صورت توافق با ایران، یک هزار میلیارد دلار در ایران سرمایه‌گذاری می‌کند! ادعای سرمایه‌گذاری کلان آمریکایی‌ها در ایران به محض حصول توافق هسته‌ای، یک دروغ شاخدار و یک رویافروشی آشکار است؛ دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا از زمان تصدی مجدد این سمت و بازگشت به کاخ سفید در بهمن‌ماه سال گذشته، تمام تلاش و تمرکز خود را معطوف کرده است تا سرمایه‌های همه دنیا را به داخل آمریکا جلب و جذب کند و در این راستا، با شعار «اول آمریکا»، تقریبا با تمام جهان، جنگ تجاری و تعرفه‌ای راه انداخته است؛ آنگاه چطور ممکن است که راضی به سرمایه‌گذاری کلان سرمایه‌گذاران کشورش در داخل ایران شود. 

ترامپ نشان داده که بسیار منفعت‌طلب و بازاری مسلک است؛ او حتی شرط سفرش به ریاض را سرمایه‌گذاری یک تریلیون دلاری عربستان‌سعودی در آمریکا دانسته است، آنگاه چطور موافقت خواهد کرد که همین مقدار پول از آمریکا برای سرمایه‌گذاری به ایران منتقل شود. ترامپ اخیرا به‌صورت صریح اعلام کرده که دفعه قبل که به عربستان‌سعودی سفر کرده مقامات سعودی با خرید ۴۵۰ میلیارد دلار از محصولات آمریکایی موافقت کرده بودند و حالا در دوره جدید ریاست‌جمهوری پس از موافقت عربستان‌سعودی با سرمایه‌گذاری یک‌تریلیون دلاری، مجدد به ریاض سفر می‌کنم. ترامپ گفته که این‌بار «سعودی‌ها پولدارتر و ما پیرتر شده‌ایم» و به همین دلیل به آنها تاکید کرده‌ام که در صورت موافقت با خرید یک‌تریلیون دلاری از شرکت‌های آمریکایی به ریاض سفر خواهد کرد. ترامپ گفت که عربستانی‌ها با این پیشنهاد که قرار است طی چهارسال انجام شود موافقت کردند و بنابراین او به عربستان سفر خواهد کرد.
از سویی دیگر باید توجه داشت که رژیم آمریکا بالغ بر دو سال است که اجازه نمی‌دهد ایران به ۶ میلیارد دلار طلبش از کره‌جنوبی که به قطر منتقل شده، دسترسی پیدا کند؛ آنگاه چطور موافقت خواهد کرد که ده‌ها برابر از این مبلغ، در ایران سرمایه‌گذاری شود؟! مضاف بر موارد فوق‌الذکر، باید توجه داشت که عمده سرمایه‌گذاران و سرمایه‌داران در کشور آمریکا متعلق به بخش خصوصی و شبکه متمول صهیونیستی هستند که با ایران اسلامی تضاد موجودیتی و هویتی دارند و اساسا به سبب پاسپورت اسرائیلی‌شان نمی‌توانند به کشور ما ورود داشته باشند.» این یادداشت بر این ادعا استوار شده که به محض توافق ایران و آمریکا، طرف مقابل در ایران سرمایه‌گذاری کلان خواهد کرد، اما چنین ادعایی وجود ندارد. ضمن این که تمام تحلیل‌های حرفه‌ای بر این موضوع استوار است که آنچه در عمان اتفاق افتاد، قدم اول از یک مسیر طولانی است.

در ساختمان مجلس

نمایندگان مجلس شورای اسلامی از دیروز در فضای مجازی و امروز در صحن علنی به دو گروه تقسیم شدند. عده‌ای از مذاکرات حمایت کردند و عده‌ای در زمره مخالفان قرار گرفتند.

حمید رسائی، نماینده تهران شب گذشته با انتشار فیلم توضیح عراقچی درباره رو‌به‌رو شدن با هیئت آمریکایی نوشت: «در مذاکرات امروز، آقای عراقچی ۱۰ دقیقه دیرتر حضور یافت که در رسانه‌های داخلی و خارجی کلی روی آن خبرسازی شد، درعوض وقت پایان مذاکرات، با طرف آمریکایی ملاقات و مذاکره مستقیم صورت گرفت! چرا؟ جناب عراقچی! شما برای مذاکره غیرمستقیم اذن داشتید، برخلاف نظر شما این برخورد اصلا چیز معمولی نیست. چرا مثل شروع، دیرتر محل را ترک نکردید تا گفت‌و‌گو نکنید و آنها از این ملاقات خبرسازی نکنند!»

او امروز یکشنبه نیز در این خصوص نوشت: «ضمن تاکید بر اعتماد به تیم مذاکره کننده و ضرورت حمایت از آنها؛ معتقدم ادبیات آقای عراقچی بعد از جلسه نخست گفت‌و‌گو‌ها در مسقط، تحت تاثیر شیوه فریبنده همیشگی دیپلمات‌های آمریکایی است. برای رسیدن به یک نقطه مطمئن با تضمین واقعی که خسارت محض نباشد و بیراهه ظریف و روحانی تکرار نشود، "نزاکت دیپلماتیک" مهم نیست. مهم این است فراموش نکنیم: "جنتلمن‌های پشت میز مذاکره، همان قاتلان فرودگاه بغداد هستند".»

عراقچی در توضیح رو‌به‌رو شدن با تیم آمریکایی به خبرگزاری صداوسیما گفته بود: «هنگام خروج دو هیئت با یکدیگر برخورد داشتند. چند دقیقه‌ای با یکدیگر گفت‌و‌گو کردیم. این امر پذیرفته‌شده‌ای است. ما همیشه در برخورد با دیپلمات‌های آمریکایی نزاکت دیپلماتیک را رعایت کردیم. این بار هم در حد سلام و علیک صحبت کردیم. اتفاق فوق‌العاده‌ای نبود.»

این نماینده امروز در مجلس نیز گفت: «مذاکرات فعلی با اذن رهبر انقلاب بوده است تا مردم و مسئولان بفهمند راه حل مشکلات مذاکره نیست»

مهدی کوچک‌زاده، دیگر نماینده مجلس نیز واکشنی مشابه رسائی داشت. او عصر دیروز در کانال ایتای خود، ضمن انتشار قطعه آهنگی از فرهاد مهراد نوشت: «شنبه روز بدی بود. هنوزم هست. امروز بیشرف‌ها شرف را قربانی می‌کنند و ملت را هم و تمام هفته خاکستری خواهد بود.»

او امروز نیز در حصن مجلس گفت: «ملت ایران بدانید که مجلس هیچ اطلاعی از این مذاکرات ندارد، ولی حالا که بناست این اقدام با تلخی کامل صورت گیرد، ما مخالفتی نمی‌کنیم.» سپس مدعی شد که حسن قشقاوی رئیس کمیته هسته‌ای مجلس و معاون پیشین وزارت امور خارجه گفته آنها از این موضوع بی‌اطلاع هستند. این ادعا با واکنش محمدباقر قالیباف رئیس مجلس و قشقاوی رو‌به‌رو شد و هر دوی آنها گفتند مجلس از مذاکرات مطلع است.