
همزمان با آغاز مذاکرات میان ایران و آمریکا، واشینگتن تلاش کرده است تا با فشار نظامی و شکل دهی نوعی آرایش جنگی بیسابقه، ایران را به پذیرش خواستههای خود در مذاکرات سوق دهد.
فرارو- از زمانی که ترامپ بار دیگر کلیددار کاخ سفید در دور دوم ریاست جمهوریاش شد، دولت وی تلاش کرد تا سیاست «چماق و هویچ» را در قبال برنامه هستهای ایران به پیش ببرد؛ یعنی از یک سوء با آوردن سازو برگهای جنگی سنگین به خاورمیانه و در نزدیکی آبهای ایران از یکسو و تهدیدهای لفظی هر روزه مقامات آمریکایی از سوی دیگر، ایران را به سمت مذاکره سوق دهد؛ و در آن سمت ماجرا نیز تلاش کرد تا با ابراز تمایل برای بازنگهداشتن باب مذاکره و فواید آن و اینکه اصولا آمریکا به دنبال جنگ نیست، تمایل برای رسیدن به یک توافق را در مقامات ایران بالا ببرد.
به گزارش فرارو، اما پرسشی که به ذهن متبادر میشود، این است که این آرایش جنگی که واشینگتن در آستانه مذاکرات هستهای اتخاذ کرده و هر روزه ابعاد جدیدی از آن در رسانهها بازتاب پیدا میکند، چیست و چه نشانهها و اطلاعاتی از آنها داریم.
اوایل فروردین بود که همزمان با افزایش تهدیدهای لفظی واشنگتن، شماری از رسانههای آمریکایی از حضور بمبافکنهای بی-۲ (B-۲) در آبهای اقیانوس هند خبر دادند. پایگاه آمریکایی «Straight Arrow News» در تاریخ ۲۶ مارس (۶ فروردین ۱۴۰۴) در خبری با عنوان «افزایش بمب افکنهای شبح آمریکایی در اقیانوس هند، پیامی برای ایران است» نوشت: افزایش قابل توجه بمبافکنهای شبح رادارگریز B-۲ در جزیره دیگو گارسیا در کنار پشتیبانی بوسیله هواپیماها، به عنوان پیامی راهبردی برای ایران و دیگر قدرتهای منطقهای تلقی میشود.
در گزارش «Straight Arrow News» در همان زمان آمده بود چهار الی پنج عدد از این بمبافکنها هم اکنون در کنار هواپیماهای پشتیبانی مستقر شدهاند.
در این گزارش همچنین آمده بود بمبافکنهای بی-۲ قادر به حمل مهمات هستهای و بمبهای سنگرشکن هستند که در صورت اقدامی علیه ایران، از اقدامات تلافیجویانه در امان خواهند بود. به نوشته این پایگاه، این بمبافکنها قادر به هدف قرار دادن تأسیساتهای زیر زمینی هستند. این پایگاه آمریکایی همچنین نوشته بود ارتش ایالات متحده علاوه بر این بمبافکنها، چندین هواپیمای سی-۱۷ گلوبمستر را که از بزرگترین و مجهزترین هواپیماهای باربری نیروی هوایی آمریکاست، به این جزیره آورده است.
در آن گزارش آمده بود حضور این بمبافکنها در این جزیره در اقیانوس هند از این جهت اهمیت دارد که کل ناوگان بمبافکنهای بی-۲ آمریکا ۲۰ عدد است و حضور ۵ عدد از آنها در این منطقه، نشان میدهد ۲۵ درصد از ناوگان چنین بمبافکنهایی با همدیگر در یک منطقه مستقر شدهاند.
تصویری از بمبافکن بی-۲ در حال پرواز بر فراز شهر دوور در جنوب شرقی انگلستان- اوت ۲۰۱۹
اما پس از گزارش رسانههای آمریکایی در اوایل فروردین، نشریه دیلی میل روز گذشته در گزارشی با اشاره به استقرار بمبافکنهای B-۲ در جزیره گارسیا نوشت: «آمریکا یک سوم از ناوگان بمبافکنهای شبح خود را برای حمله احتمالی به ایران مستقر کرده؛ [آن هم]پس از آن که ترامپ هشدار داده اگر ایران برنامه هستهای خود را رها نکند، در خطر بزرگی خواهد بود.»
در این گزارش آمده است: «آمریکا تعداد بیسابقهای از بمبافکنهای سنگین B-۲ خود را برای نمایش قدرت در میانه تنش نظامی با ایران به جزایر چاگوس فرستاده است. شش عدد از این بمبافکنهای مشهور به شبح به پایگاه نظامی آمریکا از ایالت میسوری آمریکا به پایگاه نظامی این کشور در دیگو گارسیا رفتهاند؛ اقدامی که بزرگترین آرایش نظامی در تاریخ ایالات متحده به شمار میرود.»
دیلی میل در بخش دیگری از گزارش خود مینویسد: «این بمبافکنهای شبح، تهدیدی جدی برای سایتهای هستهای ایران به شمار میروند؛ بهطوری که این بمبافکنها قادر هستند تا بمبهای هدایت شونده و سنگرشکن GBU-۵۷ را حمل کنند که به آمریکا این امکان را میدهد تا سایتهای هستهای عمیق در زیر زمین را بمباران کند.» به نوشته دیلی میل، تصاویر ماهوارهای از این پایگان نظامی در اقیانوس هند نشان میدهد شش عدد از این بمبافکنها تا چهارشنبه هفته گذشته در مجاورت باند فرودگاه مستقر شدهاند.
تصویر منتشر شده از بمبافکنهای بی-۲ مستفر در جزیره دیگو گارسیا
اما پیش از آنکه به دیگر آرایشهای نظامی آمریکا در نزدیکی مرزهای ایران بپردازیم، به شکلی مختصر به جزیره دیگو گارسیا که بالاتر به آن اشاره شد، خواهیم پرداخت.
«دیگو گارسیا» بزرگترین جزیره در «مجمع الجزایر چاگوس» به عنوان بخشی از قلمروی فراسرزمینی بریتانیا در اقیانوس هند به شمار میرود که از دهه هفتاد میلادی و در پی اخراج ساکنان «مجمع الجزایر چاگوس» از سوی دولت بریتانیا، به عنوان پایگاه نظامی مشترک میان آمریکا و بریتانیا مورد استفاده قرار گرفته است.
اما این جزیره که پایگاه نظامی آمریکاییها و بریتانیاییهاست، در تیررس موشکهای ایران نیز قرار دارد. پایگاه «تلگراف ایندیا» در گزارشی با عنوان «در حالی که بمبافکنهای آمریکایی در حال آمادهسازی هستند، ایران حملهای پیشگیرانه به دیگو گارسیا را بررسی میکند.» نوشت: سران نظامی ایران گزارش شده است که در حال بررسی احتمال یک حمله پیشدستانه به دیگو گارسیا هستند؛ جایی که یک پایگاه بزرگ آمریکایی در گوشهای از اقیانوس هند واقع شده و نزدیک به یک سوم از بمب افکنهای شبح B-۲ در حال حاضر در آنجا مستقر شدهاند.
به نوشته «تلگراف ایندیا» بمبافکنهای B-۲ به «ارواح آسمانی» (ghosts of the sky) معروف هستند؛ چرا که میتوانند حتی از پیشرفتهترین پدافندهای هوایی نیز عبور کنند. اما با این حال نشریه تلگراف به نقل از یک مقام ایرانی مینویسد که مقامات نظامی ایران پرسشهایی را در خصوص هدف قرار دادن پایگاه نظامی مشترک آمریکا و انگلیس به منظور ایجاد بازدارندگی در برابر حمله به ایران مطرح کردهاند.
به نوشته این نشریه، کوتاهترین فاصله میان ایران و جزیره دیگو گارسیا، به میزان ۳ هزار و ۷۹۵ کیلومتر است.
از سوی دیگر، نشریه نیوزویک نیز دو روز پیش در گزارشی با عنوان «تصاویر ماهوارهای نشان میدهد ناو هواپیمابر آمریکا در حال نزدیک شدن به ایران است» نوشت: «تصاویر ماهوارهای جدید نشان میدهد ناوهواپیمابر «یو اساس کارل وینسون» (USS Carl Vinson) از طریق «تنگه مالاکا» در حال ورود به اقیانوس هند است؛ اقدامی که گامی مهم در افزایش حضور نظامی آمریکا در منطقه به حساب میآید.»
به نوشته نیوزویک، این اقدام در زمانی انجام میشود که تنشها با ایران و نیروهای انصارالله در یمن در حال افزایش است و نشان دهنده نوعی حضور نظامی تهاجمیتر در روزها و هفتههای آتی است.
به نوشته این نشریه آمریکایی، این مسأله از آنجایی اهمیت دارد که ناو یواساس کارل وینسون بهطور طبیعی در غرب اقیانوس آرام مستقر است؛ اما اکنون به اقیانوس هند آمده و در حال پیوستن به ناو «یواساس هری ترومن» در خاورمیانه است.
نیوزویک مینویسد: «با وجود دو ناو هواپیمابر، آمریکا اکنون یک نیروی بمباران سهمگین در منطقه در اختیار دارد. ترکیب حضور کارل وینسون، هری ترومن و بمبافکنهای شبح بی-۲ که در جزیره دیگو گارسیا مستقر شدهاند، بهشکل چشمگیری توانایی آمریکا را در انجام بمباران هوایی و نیز بمباران موشکی تقویت کرده و ظرفیتها برای یک اقدام نظامی گستردهتر را بالا برده است.»
حال بایستی دید با آرایش جنگی که آمریکا در منطقه شکل داده و دو ناو هواپیمابر خود علاوه بر یک سوم ناوگان بمبافکنهای بی-۲ خود را به نزدیکی ایران آورده، آیا قصد واشینگتن شعلهور ساختن جنگی جدید در خاورمیانه است که مانند جنگ افغانستان، تا سالها دامن آمریکا را رها نمیکرد؛ یا آنکه این آرایش نظامی، صرفا برای ایجاد رعب و وحشت و ترغیب ایران برای رسیدن سریعتر به یک توافق است تا ترامپ آن را در کارنامه کاری خود به عنوان برگی موفق از دیپلماسی به شهروندان آمریکا اعلام کند.