استقلال دفاعی اروپا؛ رویا یا واقعیت؟
در پی کاهش حمایت آمریکا از اوکراین و متحدانش، اروپا ناچار به تجدیدنظر در راهبردهای امنیتی خود شده است. نشست شورای اروپا در مارس منجر به توافقی کلیدی برای افزایش سرمایهگذاریهای دفاعی و نقشآفرینی مستقیمتر در اوکراین شد. اروپاییها برنامهای را برای کاهش وابستگی به واشنگتن و تقویت توان دفاعی مستقل خود تدوین کردهاند، در حالی که همزمان با ایالات متحده در قالب ناتو همکاری میکنند تا از هماهنگی و انسجام استراتژیک بهره ببرند.
دیپلماسی زیر سایه تهدید؛
دولت ترامپ اولویت خود را پایان دادن به جنگ روسیه و اوکراین قرار داده و برای دستیابی به این هدف، ترکیبی از بازدارندگی و دیپلماسی را پیشنهاد میدهد. پیشنهاد میشود نهادی مشورتی با ساختاری کوچکتر از سازمان امنیت و همکاری اروپا متشکل از ایالات متحده، روسیه، ناتو و اتحادیه اروپا ایجاد شود. این نهاد میتواند نقش مهمی در کاهش تنشها و مدیریت بهتر بحرانها ایفا کند. به جای تصمیمگیری، این سازوکار بر ایجاد اعتماد، شکلدهی به هنجارهای رفتاری و بررسی راههای خروج از بحرانها تمرکز خواهد داشت.
آیا خیانت ترامپ، اروپا را بیدار میکند؟
دموکراسی سابقاً تحسینشدهٔ آمریکا به دست افراطیون راستگرا گروگان گرفته شده و ترامپ با خیانت و تهدید قطع کمکهای نظامی، اوکراین را در معرض تسلیم به روسیه قرار داده است. اروپا تنها راه نجات باقیمانده برای مقاومت اوکراین است. رهبران اروپایی باید برای تأمین تسلیحات، کمکهای بشردوستانه و ضمانتهای امنیتی اقدام کنند و در برابر تجاوزات پوتین و فشارهای واشنگتن ایستادگی نمایند. عدم مقابله، جهان را به سوی دنیایی تمامیتخواه و خشونتآمیز سوق خواهد داد.
تقویت توان دفاعی اوکراین؛ اولویت راهبردی اروپا
با این حال، در واکنش اروپا به بحران، نوعی تنش و دوگانگی پنهان به چشم میخورد. از یک سو، اروپا در تلاش است با تقویت اوکراین و حفظ توانایی این کشور برای ادامه مبارزه، پایبندی خود را به این درگیری نشان دهد. از سوی دیگر، دونالد ترامپ به دنبال آن است که اروپا را تحت فشار قرار دهد و جنگ را به پایان برساند. این اختلاف رویکرد میان اروپا و آمریکا، بهجای ترمیم، ممکن است شکاف میان این دو را عمیقتر کند.
چرا ترامپ دیپلماسی را قربانی منافع شخصی میکند؟
دونالد ترامپ در دوره دوم ریاستجمهوریاش، سیاست خارجی را به ابزار خودنمایی شخصی تبدیل کرده است. او با تصمیماتی مانند خرید گرینلند و توقف کمک نظامی به اوکراین، سیاست خارجی را به شوی تبلیغاتی بدل ساخته است. این اقدامات، اصول سیاست خارجی آمریکا از زمان جنگ جهانی دوم را تضعیف کرده و نمایانگر تمرکز ترامپ بر منافع شخصی بوده است. رهبران دیگر کشورها نیز برای پیشبرد اهداف خود ناچارند با غرور ترامپ سازگار شوند.
اشپیگل گزارش میدهد؛
"الکساندر دالگوپولوف" ۳۶ ساله اهل کییف، زمانی سیزدهمین تنیسور برتر جهان بود. در سال ۲۰۱۱، او به یک چهارم نهایی مسابقات تنیس آزاد استرالیا راه یافت و بعدا توانست رافائل نادال ستاره تنیس اسپانیا را شکست دهد. وی به علت جراحت در ناحیه کمر، به دوران حرفهای خود در بهار سال ۲۰۲۱ خاتمه داد. ۱۰ ماه بعد، روسیه به اوکراین حمله کرد و او به صورت داوطلبانه به خدمت نظامی به نفع کشورش پرداخت.
سخنگوی کاخ سفید در کنفرانس مطبوعاتی خود از توقف و بازبینی کمکها به اوکراین سخن گفت.
اندیشکده شورای آتلانتیک گزارش داد:
«ولودیمیر زلنسکی» در دیدار با ترامپ و معاونش در کاخ سفید با اختلافاتی جدی مواجه شد. این جلسه که قرار بود به توافقی تاریخی منجر شود، به مناقشهای تلخ بر سر شرایط صلح با روسیه بدل شد و در نهایت بدون امضای توافق پایان یافت. در اوکراین، این رویداد باعث واکنشهای متناقضی شد؛ عدهای زلنسکی را برای ایستادگی تحسین کردند و برخی دیگر، او را به نبود دیپلماسی کافی متهم کردند. این بحران روابط آمریکا و اوکراین را با ابهام مواجه کرد.
توقف کمکهای نظامی آمریکا به اوکراین؛
اوکراین به شدت به حمایت نظامی و اطلاعاتی آمریکا وابسته است. در صورت قطع کمکها، تولید تسلیحات بومی و پهپادهای اوکراینی تا حدی میتوانند جایگزین شوند، اما جایگزینی موشکهای پاتریوت و اطلاعات پیشرفته آمریکا دشوار خواهد بود. اوکراین به دلیل تولیدات نظامی محلی و پیشرفتهای عملیاتی اخیر، نسبت به ادامه مقاومت امیدوار است. با این حال، کاهش کمکها خطر کاهش توان دفاعی، افزایش تلفات و عقبنشینی خط مقدم را به همراه خواهد داشت.
آیا توافق صلح اوکراین، روابط ایران و روسیه را تغییر میدهد؟
روابط روسیه و ایران در زمینه نظامی، اقتصادی و مالی با تقویت همکاریها از جمله توافقات بانکی، حذف دلار از مبادلات و ادغام سیستمهای پرداخت، بهشدت گسترش یافته است. اما نزدیکی مسکو به ایران ناشی از تحریمهای غرب و نیاز روسیه به جایگزینهای تجاری است و ممکن است با تغییرات در سیاستهای تحریمی آمریکا یا توافقات احتمالی روسیه و واشنگتن متزلزل شود.
آیا تنش میان ترامپ و زلنسکی به نفع چین تمام خواهد شد؟
جلسه اخیر ترامپ و زلنسکی در کاخ سفید به بنبست رسید و شکاف میان دولت آمریکا و اروپا را آشکارتر کرد. ترامپ زلنسکی را بابت ضعف در مذاکرات سرزنش کرد، اما درخواست او برای تضمینهای امنیتی را رد کرد. نتیجه این اختلاف، حمایت محدودتر آمریکا از اوکراین و احتمال کاهش حضور نظامی ایالات متحده در اروپا بود. در عین حال، روسیه و چین از این وضعیت بهرهبرداری کرده و اروپا به دنبال تقویت استقلال نظامی و سیاسی خود است.
زلنسکی زیر ضرب دیپلماسی معاملهگرایانه ترامپ
دیدار دونالد ترامپ و ولودیمیر زلنسکی در کاخ سفید، بیش از آنکه فرصتی برای تقویت جایگاه عمومی ترامپ باشد، شیوه مدیریت سیاست خارجی او را آشکار کرد. از توهم برتری شخصی و تأکید بر معاملهگری بهجای اصول اخلاقی، تا استفاده از قدرت نظامی و مالی بهعنوان اهرم فشار و بیتوجهی به ارزشهای تاریخی و اخلاقی، این دیدار نشان داد که ترامپ روابط بینالمللی را به بازاری برای چانهزنی مالی و قدرتطلبی تبدیل کرده است.
ترامپ، اروپا و نبردی بر سر آیندهٔ نظم جهانی
در کنفرانس امنیتی مونیخ، جیدی ونس بر همراهی اروپا با سیاستهای ترامپ تأکید کرد، اما نتیجه آن دگرگونی توازن سیاسی در آلمان و تقویت چپگرایان رادیکال بود. در همین حال، ترامپ با پیشنهاد یک «معامله بزرگ» به پوتین، به دنبال بازآرایی نظم جهانی و کاهش وابستگی روسیه به چین است. این تحولات اروپا را در برابر چالشهای استراتژیک جدیدی قرار داده و نیازمند تخیل سیاسی برای استفاده از فرصتهای پیشرو و تعریف نقش خود در نظم نوین جهانی است.
چرا آمریکا دیگر از آزادی حمایت نمیکند؟
طی هفتههای اخیر، ترامپ با تغییرات جنجالی در سیاست خارجی آمریکا و برخوردهای عجیب با متحدان، دیپلماسی سنتی این کشور را دگرگون کرده است. او از حمایت آشکار از اوکراین در برابر حمله روسیه خودداری کرده و رفتار تحقیرآمیزی با رئیسجمهور زلنسکی نشان داده است. با فشار بر کانادا، دانمارک و پاناما و توقف کمک به فقیرترین مردم جهان، ترامپ در حال تغییر جهتگیری اخلاقی و سیاست دیرینهای است که برای تقویت آزادی و دموکراسی بهوجود آمده بود.
نخست وزیر استرالیا حمایت از اوکراین را در راستای منافع ملی کشورش عنوان کرد.
پس از دیدار جنجالی ترامپ با زلنسکی، مردم شهرهای مختلف امریکا در حمایت از اوکراین به خیابانها آمدند.
زلنسکی در دو راهی تسلیم یا انزوا؛
رئیسجمهور زلنسکی بهدلیل رفتار نامحتاطانه و فشارهای علنی بر دولت ترامپ، روابط اوکراین با آمریکا را در معرض خطر قرار داد. این تنش موجب تضعیف موقعیت اوکراین شد و شرایط را برای ادامه حمایت نظامی ایالات متحده دشوارتر کرد. حال، دولتهای اروپایی و زلنسکی با چالشهای جدی در تعریف سیاستهای آینده روبهرو هستند، در حالی که آینده سیاسی زلنسکی نیز زیر سؤال رفته است.
دیدار دونالد ترامپ و ولودیمیر زلنسکی در دفتر بیضی با هدف تقویت همکاری میان ایالات متحده و اوکراین آغاز شد، اما با ورود جی دی ونس به جدالی تلخ بدل گشت. زلنسکی به اقدامات روسیه در اوکراین اشاره کرد و ترامپ ضمن دفاع از دیپلماسی خود، به اختلافات شدیدی واکنش نشان داد. جلسه ۵۰ دقیقهای به لغو برنامههای باقیمانده و کنفرانس خبری انجامید و ترامپ در شبکههای اجتماعی زلنسکی را به بیاحترامی متهم کرد.
چگونه از تحقیر زلنسکی به نفی مذاکره برسیم؟
محاسبهای پشت این راهبرد وجود دارد که معتقد است که کشورهایی مانند چین و روسیه یک بلوک جدید برای مقابله با آمریکا به وجود آوردهاند با شانگهای و بریکس به جنگ ایالات متحده رفتند. این بلوک جدید ضدغرب است و آن را به چالش کشیده. ایران نیز بخشی از آن است که به زعم آنان کنار روسیه قرار گرفته که در این جنگ ظاهراً به پیروزی رسیده است.
سایه کرملین بر کاخ سفید
ترامپ و ونس روز جمعه با حملهای بیسابقه به زلنسکی، به جای حمایت از متحد دموکراتیک آمریکا، به نفع پوتین و روسیه موضع گرفتند. رفتار ترامپ نشاندهنده انحرافی جدی است که منافع آمریکا را نادیده میگیرد و موضعگیری تاریخی کشور را در حمایت از آزادی و دموکراسی تضعیف میکند.