ترامپ و ائتلاف غرب؛ در مسیر فروپاشی یا بازتعریف؟
دونالد ترامپ در نشست دفتر بیضی، با طعنه و لحنی تمسخرآمیز به پرسشها درباره احتمال نقض آتشبس توسط روسیه پاسخ داد، از ولادیمیر پوتین حمایت کرد و تمایلات طرفدار روسیه خود را آشکار ساخت. او در ادامه، ضمن انتقاد از زلنسکی و رفتار او، به جای پیشبرد منافع ملی آمریکا، به تحقیر اوکراین و تضعیف اتحاد ضدروسیه پرداخت.
آیا ونس بهعمد مذاکرات را به شکست کشاند؟
مسیر آینده اوکراین اکنون پرابهام و خطرناک به نظر میرسد. فشارهای داخلی و خارجی برای استعفای زلنسکی یا برگزاری انتخابات احتمالاً افزایش خواهد یافت، هرچند نحوه اجرای چنین اقداماتی در میانه جنگ، بدون لغو قوانین نظامی و ایجاد بیثباتی بیشتر هنوز مشخص نیست. یکی از نمایندگان مخالف در اوکراین هشدار داد: «درگیر شدن در چنین گفتگویی با ترامپ هیچ شانسی برای او باقی نمیگذارد. من نگرانم که بهای این کار، کل کشورمان باشد.»
زلنسکی در تله ترامپ؟
درس دوم این است که ترامپ انگیزههای اقتصادی آشکاری دارد و سیاستهای او تا حد زیادی تحت تأثیر تمایلات شخصیاش قرار دارند. او همچنان از زلنسکی دلخور است، چراکه تلاش ترامپ برای فشار به او جهت تحقیق دربارهی هانتر بایدن، به استیضاح نخست او منجر شد. با این حال، ترامپ همچنان ولادیمیر پوتین را تحسین میکند و دیدگاههای روسیه دربارهی علل درگیری اوکراین را میپذیرد. این دیدگاه ناشی از نگاه کلی ترامپ به روابط بینالملل است، دیدگاهی که جهان را به سبک قرن نوزدهم در قالب رقابت قدرتهای بزرگ تعریف میکند.
احزاب راست افراطی؛ بازوی جدید کرملین
دولت ترامپ با حمایت از احزاب راست افراطی اروپا از جمله آلترناتیو برای آلمان و نزدیک شدن به روسیه، سیاستهای سنتی آمریکا در حمایت از اتحاد آتلانتیک و دموکراسی را کنار گذاشته است. این رویکرد که به معنای تضعیف ناتو و تشدید نفوذ روسیه در اروپا تعبیر میشود، رهبران اروپایی را آسیبپذیرتر کرده و بیاعتنایی به تهدید روسیه را به بخشی از سیاست خارجی ایالات متحده تبدیل کرده است.
در جریان ملاقات دونالد ترامپ با کییر استارمر نخست وزیر بریتانیا، یکی از خبرنگاران از او پرسید: «هنوز معتقدید زلنسکی دیکتاتور است؟» ترامپ پاسخ داد: «من چنین حرفی زدم؟ باورم نمیشود چنین چیزی گفته باشم.» اظهارات ترامپ که نشان از تغییر لحن و موضع او نسبت به زلنسکی دارد را با زیرنویس فارسی میبینید و میشنوید.
ترامپ و میراث سیاست خارجی: چرخشی تازه یا ادامه مسیر؟
این مقاله سیاست خارجی ترامپ را تحلیل میکند و نشان میدهد که رویکرد وی به روسیه، برخلاف ظاهرش، در بسیاری از موارد ادامه همان مسیر گذشته است. ترامپ با احترام به پوتین و تلاش برای تعامل اقتصادی با روسیه، به جای رویارویی ایدئولوژیک یا اعمال تحریمهای نمادین، به دنبال ایجاد ثبات بوده است. با این حال، این سیاستها میتوانند منجر به تضعیف اعتماد متحدان اروپایی، تقویت موضع روسیه و تهدید امنیت جهانی شوند.
بسیاری از تیپهای ارتش اوکراین حداقل یک و اغلب چندین سرباز قطع عضو دارند که هنوز در حال انجام وظیفه هستند. مردانی که در میان چشمانداز تیرهکننده کشورشان به دلیل احساس وظیفه به نبرد بازگشتهاند.
ائتلافهای جدید اروپا در دوران ترامپ؛
در ماههای اخیر، اروپا با چالشهای جدیدی از سوی دولت ترامپ مواجه شده که سیاستهایی تحقیرآمیز را دنبال میکند. این سیاستها شامل کنار زدن اروپا از مذاکرات بحران اوکراین، حمایت از جریانهای راست افراطی و تضعیف اتحادهای دیرینه است.
تایوان و اوکراین در چرخدندههای سیاستهای دولت ترامپ
دونالد ترامپ با تضعیف دموکراسیها، سیاست خارجی آمریکا را به مسیری متفاوت سوق داده است. او با همسویی با پوتین و «شی جینپینگ»، احتمال کنار گذاشتن اوکراین و تایوان را افزایش داده است. در اروپا، نگرانیها درباره کاهش تعهد آمریکا به ناتو و افزایش نفوذ چین و روسیه رو به افزایش است.
رئیس جمهور آمریکا در آستانه دیدار با زلنسکی بهشکل تلویحی خواهان آن شد که اوکراین مسأله پیوستن به اوکراین را فراموش کند.
معمای تاریک روابط ترامپ و پوتین
دونالد ترامپ به جای پاسخ قاطع به تهدیدات روسیه، به دنبال معاملات پرسود و بدون ارائه تضمینهای امنیتی عمل کرده است. این سیاست باعث تضعیف اعتماد متحدان، کاهش اعتبار آمریکا و تقویت پوتین شده است. در عوض، آمریکا میتوانست با حمایت جدیتر از اوکراین، هم مواضع خود را تقویت کند و هم از فروپاشی احتمالی نفوذ غرب در منطقه جلوگیری کند، اما رویکرد ترامپ منافع ملی را قربانی جاهطلبیهای شخصی کرد.
دونالد ترامپ در مواجهه با تهدیدات جهانی و دیکتاتورها بهویژه ولادیمیر پوتین، رفتار نرم و تسلیمطلبانهای از خود نشان داده است. با اتخاذ مواضع ضعیف، او موقعیت روسیه را تقویت کرد و متحدان غربی را از مذاکرات کنار گذاشت. این رویکرد به تقویت موقعیت کرملین و تضعیف اتحاد غربی انجامید. اقدامات ترامپ در قبال پوتین و کره شمالی، بهجای پیشبرد منافع آمریکا، تنها به افزایش مشروعیت دیکتاتورها و تفرقه در جهان منجر شد.
در حالی که بسیاری از رهبران اروپایی از انتخاب مجدد ترامپ ابراز نگرانی کردهاند، رئیسجمهور فرانسه همچنان به تعاملات دیپلماتیک با ایالاتمتحده ادامه میدهد و از دیپلماسی جهانی در قبال اوکراین دفاع میکند. این دیدار در حالی صورت میگیرد که پوتین پس از سه سال جنگ با اوکراین همچنان به دنبال تحقق اهداف خود در این کشور است.
مارکو روبیو بیان کرد که در قدم بعدی مذاکرات با روسیه بررسی خواهد شد که مسکو برای پایان جنگ حاضر به انجام چه کارهایی خواهد بود.
روزنامه اصلاحطلب مطرح کرد؛
«علیه زلنسکی نوشتن و او را تمسخر کردن و آئینه عبرت خواندن آسان است. ترامپیستهای آمریکایی و ایرانی و نیز روسوفیلهای پوتینی را نیز خوش میآید، اما منتقد و سیاستورز منصف، پیش از قضاوت از خود میپرسد اگر سهسال قبل جای زلنسکی بودم و با دشمنی غدار و مکار و با لشکر گران آن مواجه میشدم، چه میکردم؟ آیا از جامعه بینالمللی کمک نمیخواستم؟ آیا به ناتو و آمریکا امید نمیبستم؟... البته که تحقیر و تمسخر و انگشتنما کردن سیاستمداران آسان است. مخصوصاً یکی که فتاده باشد و پا زدن به او، بیهزینه و رایگان، اما در نقد کردن هم اصل بر مبنای توازن قواست؛ و البته، دیوار زلنسکی بسی کوتاهتر است...»
فعال سیاسی اصلاحطلب نوشت: «نخستوزیر رژیم صهیونیستی و رئیسجمهور آمریکا در صددند که مسئله فلسطین و ایران را در برابر مسئلۀ اوکراین با پوتین تاخت بزنند! برای همین است که روسها حاضر نشدهاند در مقابل برنامه ترامپ برای اخراج فلسطینیها از نوارغزه حتی یک موضعگیری خشک و خالی کنند!»
رئیسجمهور فرانسه ضمن بیان اینکه «همکاری برای تضمین امنیت و پایبندی روسیه به صلح "ضروری" است»، گفت: «ورود رئیسجمهور آمریکا قواعد جنگ اوکراین را تغییر داده است و ابتدا باید آتشبس قابل راستیآزمایی و مذاکرات جامع وجود داشته باشد.»
تحول در نگاه آمریکا به منافع جهانی
ترامپ با به چالش کشیدن نظم لیبرالی جهانی و تمایل به رویکرد واقعگرایانه در سیاست خارجی، تأکید بر کاهش هزینههای دفاعی آمریکا و تمرکز بر منافع ملی دارد. این سیاست میتواند به گسترش تسلیحات هستهای، ناامنی مرزی و بازآراییهای ژئوپلیتیکی و اقتصادی منجر شود. همچنین، تمایل ترامپ به همکاری با قدرتهای بزرگ مانند روسیه و چین، تهدیدات جدیدی برای تایوان و دیگر نقاط حساس جهان ایجاد کرده است. این تغییرات، هزینههای پنهانی برای ایالات متحده به همراه خواهد داشت.
اروپا و آمریکا؛ پایان عصر اعتماد و همپیمانی
گفتوگوهای اخیر ترامپ و پوتین درباره جنگ اوکراین ، شکاف عمیقی در روابط فراآتلانتیکی ایجاد کرده است. سیاستهای جدید واشنگتن، از جمله بیاعتنایی به درخواستهای ناتو و حمایت نظامی محدود، اتحادیه اروپا را دچار بحران کرده و تلاشهای دیپلماتیک را تضعیف کرده است. تحریمهای شدید علیه روسیه نتیجه معکوس داشته و رهبران اروپا بدون نقشی در مذاکرات نهایی، به بازنگری در روابط خود با آمریکا و تعریف جدیدی از نقش جهانیشان نیاز دارند.
نماینده ویژه آمریکا در امور غرب آسیا اذعان کرد که آغاز جنگ اوکراین را نمیتوان بهطور قطعی به روسیه نسبت داد و یادآور شد که پافشاری اوکراین بر عضویت در ائتلاف نظامی ناتو موجب تحریک روسیه شده است.