
سریال «پایتخت» در فصل جدیدش با موضوعاتی که به آن پرداخته، مخاطبان بسیاری را با خود همراه کرده است. اما یکی از اتفاقات تازه این مجموعه که بسیار قابل توجه بوده و از رسانه ملی، چون تلویزیون انتظار آن نمیرفت، نشان دادن ساز و نواختن آن بود که بازتاب بسیار گستردهای داشت و در صفحات مجازی بسیار دیده شد. در قسمتی از این سریال «نقی معمولی» از «ارشاد» داماد آیندهاش درخواست میکند به میهمانیای که تدارک دیده، بیاید و پیانو بنوازد. جالب اینکه «نقی معمولی» در دیالوگهایی که در آن میهمانی مطرح میکند، اظهار میکند نام این ساز ارگ است! اما نکته قابل توجه اجرای بخشی از سمفونی نهم «بتهوون» است که در این سریال پخش شد. نواختن این قطعه با دستان هنرمند سامان احتشامی، نوازنده برجسته ساز پیانوست که بر کلاویههای این ساز هنرنمایی میکند. آهنگسازی که نامش برای اهالی هنر و موسیقی آشناست و این سریال موجب شد نام این نوازنده و هنرش بیش از این مورد توجه قرار بگیرد.
سامان احتشامی درباره این اتفاق تازه بیان کرد: «حضورم دراین مجموعه به واسطه دعوت از سوی آقای محسن تنابنده، آقای هومن حاج عبداللهی و خانم ریما رامینفر انجام گرفت. ناگفته نماند، من و هومن سالها قبل همکلاسی بودیم و این دوستیها پیشتر وجود داشت و شاید دعوت برای همکاری با این سریال به دلیل آشنایی این عزیزان با حرفه و تواناییهای من بوده است.
به گزارش ایران، این دوستان حدود ۵ ماه قبل با من تماس گرفتند و پیشنهاد این همکاری مطرح شد و ابتدا تصور میکردند این پیشنهاد کاری را قبول نکنم و در ادامه داستان سریال را توضیح دادند. بدین صورت که قطعهای توسط داماد نقی معمولی اجرا میشود که همه را به وجد میآورد و من هم پذیرفتم و فردای آن روز به گروه پیوستم و عاشقانه و خالصانه این سکانس را اجرا کردیم و اگر بار دیگر فرصتی در سینما یا تئاتر و حتی سریالها به وجود آید و بتوانم خدمتی انجام بدهم، دریغ نخواهم کرد. نکته دیگر اینکه پیش از این سابقه بدلکاری در حرفهای که در آن کار میکنم را نداشتهام.»
این نوازنده درباره نشان ندادن ساز در تلویزیون و عدم آشنایی اکثر مخاطبان با نام این سازها بیان کرد: «من به عنوان یک موزیسین و یک آهنگساز نمیدانم قیچک، ترومبون، توبا یا چگور به چه شکلی هستند و تفاوت این سازها با یکدیگر چیست؟ به خاطر دارم سالها قبل از یکی از نوازندگان بزرگ ساز نی کشورمان این ساز را به عنوان هدیه دریافت کردم و به یادگار در دفتر کارم گذاشتم. روزی یکی از دوستان تحصیلکرده به دفتر آمد و نگاهش به این ساز افتاد و سؤال کرد این فلوت به چه قیمت است؟ و بسیار متعجب شدم. وقتی قشر تحصیلکرده مملکتمان سازها را نمیشناسند و نمیدانند نامشان چیست، جای تأسف دارد.
من امیدوارم وزارت آموزش و پرورش در این زمینه نگاه جدی داشته باشد و کتابی درخصوص آموزش موسیقی در مدارس تعریف بشود. خاطرم هست دورانی که در مدرسه تحصیل میکردیم در زنگ هنر، هیچ کلاس و معلمی برای تدریس نبود و اگر هم این کلاس تشکیل میشد، به آموزش نقاشی میگذشت و همچنان هم این حرکت ادامه دارد و نه زنگ هنری هست و نه آشنایی با سازها.»
احتشامی به بازتاب قسمتی از این سریال اشاره دارد که برق منزل نقی معمولی قطع میشود و «ارشاد» همچنان درحال نواختن پیانوست و این بخش در فضای مجازی بازتاب عجیبی داشت. او میگوید: «مردم مقصر این بی اطلاعی و ناآگاهی نیستند چرا که آنها با اکثر سازهای بومی کشورمان ناآشنایند. به این علت که تاکنون آنها را در رسانه ملی خود ندیدهاند و نمیدانند شیوه کاری هر ساز چگونه است.»
این آهنگساز به حضورش در تلویزیون اشاره کرد و افزود: «من اولین نوازندهای هستم که در دهه ۹۰ افتخار داشتم در صدا و سیمای مملکتم پیانو بنوازم. البته آن زمان حالت دستان و نوازندگیام را نشان ندادند، اما همین که پیانو در صحنه برنامه «دورهمی» نشان داده شد، برای ما بسیار جای خرسندی داشت و غیرقابل باور بود. اینکه رسانه ملی، چون تلویزیون، اکنون متوجه شده این ابزار دلانگیز را به سمع و نظر بینندگان عزیز برساند، جای خوشحالی دارد و من از این رسانه برای این درک که خیلی دیر به آن رسیده است تشکر میکنم. سؤال من از دوستان این است، چرا مردم کشور ما با دوتار خراسان و کمانچه ملی ایران که متفاوت از کمانچه لرستان است، آشنا نیستند. اگر امروز صدای ساز نیانبان به گوش مردم رسیده است، به واسطه هنرنمایی محسن شریفیان در برنامه «صداتو» بوده و باید به این هنرمند تبریک گفت.
اما دیگر سازهای ما هم هویت دارند و بایستی به مردم معرفی شوند و اگر این اتفاق شکل بگیرد، شاید دیگر به سمت موسیقیهای هجو نروند. اما متأسفانه این موسیقیهای اصیل در دسترس آنها نیست و آنچه به گوششان میرسد، موسیقیهای مصرفی و غیرماندگار است. البته در کنار آن منابع فرهنگی موسیقایی ما نیز بسیار غنی است و میتوان به آن پرداخت، اما متأسفانه به وسیله سوشال مدیاها به دست مردم رسیده است.»
در سریال پایتخت قطعهای از بتهوون نواخته میشود که بسیار مورد توجه بود. احتشامی در پاسخ به این سؤال که چرا موسیقی ایرانی با این ساز معرفی نشده گفت: «من در دو قسمت این سریال ساز نواختهام که یک بخش آن مربوط به موسیقی کلاسیک است و یک قسمت دیگر هم به موسیقی ایرانی پرداخته شده. انتخاب موسیقی کلاسیک به این دلیل بوده که نشان دهند داماد آینده نقی معمولی فردی مطلع و باسواد است.
البته در این سریال چندین قطعه نواختهام که ادیت و تدوین آن توسط آقای سیروس مقدم و آقای تنابنده انجام گرفته و بسیار از این اتفاق راضی هستم و وقتی دستان خود را در صفحه تلویزیون نگاه کردم از خوشحالی، بسیار گریستم و همچنان خوشحالم مردم ایران زمین به تماشای نوازندگیام در تلویزیون نشستند و امیدوارم فتح بابی باشد تا نوازندگان به صورت خودجوش بخواهند در رسانه ملی ساز بنوازند.»
او درباره نقش رسانه ملی در معرفی موسیقی خوب و کار خوب شنیدن مخاطب بیان کرد: «موسیقی هنری است که شنیدن هر گونه آن اشکالی ندارد و کاملاً سلیقهای است، مانند پوشیدن لباس؛ بنابراین باید به تمامی سلایق احترام گذاشت، چرا که موسیقی از صدای طبیعت پدید آمده است و مانند ضربان قلب ریتم دارد. موسیقی علمی است جهانی و ضرورت دارد توجه ویژهای به این هنر شود و حمایتهای لازم صورت بگیرد، مانند ساخت سالنهای کنسرت. جای تأسف است بدانید سالنهایی که برای اجرا انتخاب و معرفی شدهاند به لحاظ آکوستیک هیچ یک استاندارد نیستند و اغلب صداهایی که به دست میآید، تجربی است. خود من با وجود ۴۰ سال سابقه فعالیت در عرصه موسیقی، به این تجربه از صدابرداری رسیدهام. البته زنده یاد آیدین الفت رشته مهندسی صدا را به دانشگاهها وارد کرد و در این زمینه زحمات بسیار کشید و ضرورت آموزش تخصصی این حرفه را متذکر شد.»
سامان احتشامی درباره اثرگذاری موسیقی خوب در جامعه اظهار کرد: «نوازندگی من در سریال پایتخت آنقدر تأثیرگذار بود که در مدت یک هفته بیش از ۲۰ هزار نفر به فالوئرهای اینستاگرام من افزوده شد. این یعنی نقش و اثرگذاری رسانه یا جامعه در معرفی موسیقی خوب. البته اگر هنرمندان تریبونی، چون رسانه ملی در اختیار داشتند و میتوانستند آثار خود را از طریق این رسانه معرفی کنند، هرگز به سراغ فضای مجازی نمیرفتند.»