آمریکا و عربستان درحالی در آستانه انعقاد قرارداد همکاری هسته‌ای هستند که طرف آمریکایی چنین توافقی را منوط به امضای «توافق ۱۲۳» کرده است که طی آن عربستان اجازه غنی‌سازی را ندارد و کلیه فعالیت‌هایش تحت اشراف آمریکا قرار می‌گیرد.
کریس رایت، وزیر انرژی آمریکا، با تأکید گفت که واشنگتن و عربستان در آستانه انعقاد توافق مهمی در زمینه انرژی از جمله فناوری هسته‌ای هستند.
به گزارش تسنیم به نقل از رویترز، کریس رایت که در آستانه سفر دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا به منطقه خلیج فارس در ماه آینده میلادی، به منطقه سفر کرده است، پس از ابوظبی راهی ریاض شد. وی در دیدار با همتای سعودی خود تأکید کرد که توافق با عربستان در زمینه انرژی نقش کلیدی در شراکت راهبردی بلندمدت دو کشور خواهد داشت.
بحث درباره همکاری‌های هسته‌ای آمریکا و عربستان از دو سال قبل بعد از جدی شدن مذاکرات دو کشور برای انعقاد توافق راهبردی مطرح شده بود. آن‌طور که رسانه‌ها گزارش داده بودند، یکی از شروط سه‌گانه عربستان برای عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی کنار امضای توافق راهبردی و فروش سلاح‌های مدرن (جنگنده‌های اف ۳۵)، انعقاد قرارداد همکاری هسته‌ای بود.
نکته حائز اهمیت اینجاست که طرف سعودی از آمریکا درخواست داشت به‌دلیل موقعیتش به‌عنوان متحد راهبردی این کشور را از امضای توافق ۱۲۳ معاف نماید و اجازه دهد عربستان از چرخه سوخت هسته‌ای و فناوری غنی‌سازی اورانیوم بهره‌مند شود.
با این حال وزیر آمریکایی تأکید کرد که پیش از توافق هسته‌ای عربستان و ایالات متحده حتماً باید «توافق ۱۲۳» امضا شود، در این صورت عربستان بعد از امارات دومین کشور عربی منطقه است که صاحب تأسیسات هسته‌ای و نیروگاه برق هسته‌ای می‌شود ولی چرخه سوخت هسته‌ای در اختیار ندارد.
آمریکا هرگونه همکاری در زمینه فناوری هسته‌ای با کشور‌های مختلف را منوط به پذیرش مفاد بند ۱۲۳ (Section ۱۲۳) از قانون انرژی هسته‌ای آمریکا مصوب ۱۹۵۴ میلادی کرده است که شرایط و ضوابط خاصی برای همکاری هسته‌ای واشنگتن با سایر کشور‌های جهان تنظیم می‌کند، در این چهارچوب برای آن که یک کشور بتواند وارد توافقنامه هسته‌ای با ایالات متحده شود، باید ۹ معیار مربوط به عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای را که در بند ۱۲۳ ذکر شده است، رعایت کند.
با امضای این توافق، فعالیت‌های هسته‌ای و تأمین چرخه سوخت کشور تحت اشراف آمریکایی‌ها خواهد بود. بند هفتم این توافق به آمریکا حق موافقت با غنی‌سازی یا بازفرآوری مواد هسته‌ای تولیدشده را می‌دهد و در بند هشتم نیز تأکید می‌شود دستیابی به توافقنامه برای غنی‌سازی و بازفرآوری مواد هسته‌ای، نیازمند موافقت آمریکا است.
تاکنون آمریکا به کشوری اجازه غنی‌سازی در چهارچوب این توافق را نداده است و از نظر بسیاری از نمایندگان کنگره این کشور، اعطای این امتیاز به عربستان خط قرمز و بدعتی در قوانین عدم اشاعه ایالات متحده محسوب می‌شود.
با این حال چند ماه قبل شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان وزیر انرژی سعودی در نشستی تأکید کرده بود که کشورش به‌دنبال غنی‌سازی اورانیوم و انرژی هسته‌ای برای اهداف صلح‌آمیز است.
یک خبرگزاری انگلیسی در گزارشی در همین ارتباط تأکید کرده است که آمریکا در شرایطی حاضر به انتقال فناوری هسته‌ای به عربستان است که این کشور توافق ۱۲۳ را امضا کند و کلیه فعالیت‌های اتمی ریاض تحت اشراف واشنگتن باشد، چرا که این کشور از غنی‌سازی اورانیوم منع شده است.
