«اینکه جماعتی حتی با علم به اینکه تصمیم به انجام مذاکره، تصمیم کل نظام تصمیم‌گیری کشور است، همچنان به مخالفت و سنگ‌اندازی مشغول‌اند و ساز خود را کوک می‌کنند، چندان قابل فهم نیست و لذا نباید اجازه داد که خللی در کار تیم مذاکره‌کننده که می‌تواند به ضعف و دلسردی آنان بینجامد و از قدرت چانه‌زنی و امتیازگیری آنان بکاهد، به وجود آورند. وقتی پای منافع ملی در کار باشد، نه مجالی برای تسویه‌حساب‌های سیاسی می‌ماند و نه عقده‌گشایی و زخم زبان و سنگ‌پرانی و تفرقه‌افکنی و دوقطبی‌سازی.»
روزنامه اطلاعات در یادداشتی با عنوان «میدان مذاکره را محل تسویه‌حساب‌های سیاسی نکنید» به نقد موضع مخالفان مذاکره ایران ـ آمریکا پرداخته که ممکن است باعث دلسردی تیم مذاکره‌کننده کشور شود.
این روزنامه در این زمینه نوشت: دور اول گفت‌و‌گو‌های ایران و آمریکا در دوره جدید ریاست جمهوری ترامپ با وساطت عمان و در این شاه نشین به صورت غیرمستقیم و پس از دو ساعت گفت‌و‌گو پایان گرفت. ده‌ها خبرنگار و تیم رسانه‌ای برای پوشش این مذاکرات در مسقط حاضر بودند، اما تا لحظه نگارش این یادداشت چیز دندان‌گیری گیرشان نیامد.
حتی گزارش خبرنگار اعزامی صداوسیما هم محدود به همین چند جمله بود که دور اول گفت‌و‌گو‌های غیرمستقیم ایران و آمریکا در مسقط به پایان رسید و موضوع این گفت‌و‌گو‌ها هسته‌ای بوده و طرفین موافقت کردند که گفت‌و‌گو‌ها هفته آینده ادامه داشته باشد، گفت‌و‌گو‌های غیرمستقیم ۲/۵ ساعته در دو سالن مجزا و با واسطه‌گری عمان برگزار شد و دو هیأت امشب پایتخت این کشور همسایه عرب را ترک می‌کنند.
البته خبر کوتاه دیگری هم به نقل از یک عضو تیم مذاکره ایرانی به بیرون درز کرده که روند گفت‌و‌گو‌های غیرمستقیم در مجموع تاکنون خوب بوده است. وزارت خارجه هم تنها نکته‌ای که به این اطلاعات حداقلی اضافه کرد این که پس از پایان مذاکرات غیرمستقیم، رؤسای هیئت‌های نمایندگی ایران و آمریکا، یعنی عباس عراقچی وزیر خارجه ایران و استیو ویتکاف فرستاده ترامپ در امور خاورمیانه در هنگام ترک محل، دقایقی با حضور وزیر خارجه عمان گفت‌و‌گو کردند.
وزیر خارجه عمان هم مذاکرات را دوستانه خواند و از هر دو طرف برای همکاری‌شان در مسیر صلح سپاسگزاری کرد.
تا حال فقط همین چند جمله رسانه‌ای شده و باید منتظر ماند و دید که چه مطالب دیگری رسانه‌ای می‌شوند. از این طرف احتمالاً همچنان اخبار کمتری منتشر می‌شود و از آن طرف احتمالاً اخبار بیشتری به بیرون درز می‌کند.
این خروجی جلسه‌ای بودکه در روز‌های اخیر همه منتظر برگزاری آن بودند. به ویژه فضای کسب و کار و اقتصاد کشور که روز‌های سخت انتظار را گذراند و همین که در ابتدای کار خبر بدی بیرون نیامد باعث شد که اندکی ترمز دلار و طلا کشیده شود و در انتظار روز‌های بعد بماند.
گرچه در بهترین حالت و با انتشار بهترین خبر‌ها از جریان مذاکرات هم اثر وضعی آن در اوضاع اقتصادی کشور چندان دیرپا نخواهد بود؛ اگر آنچه را که باید در داخل کشور برای انجام اصلاحات ساختاری صورت دهیم فقط و فقط به این مذاکرات گره بزنیم و از انجام آنها طفره برویم.
اما قدر مسلم به همان میزان که گره زنی همه چیز به بهبود روابط ایران و آمریکا دردی از ما دوا نمی‌کند از دست دادن فرصت مذاکره برای رفع تحریم‌های ظالمانه هم یک کج سلیقگی و فرصت سوزی تمام عیار خواهد بود که فهرست فرصت سوزی‌های عبرت آموز گذشته را طولانی‌تر خواهد کرد.
گرچه برخی براین گمانند که این‌بار هم مانند دوران دکتر جلیلی، مذاکرات صرفاً محدود به تعیین زمان و محل مذاکره بعدی بدون دستیابی به نتیجه‌ای روشن خواهد بود. اما گمانه زنی به نظر نمی‌رسد که چندان محلی از اعراب داشته باشد.
چون زمانی گذشته و تجربه‌ای حاصل شده و در مواضع هر دو طرف هم تغییراتی به وجود آمده و نه در ایران و نه در آمریکای دوره ترامپ، چنین تأخیر‌ها و وقفه‌ها و مذاکرات بی‌نتیجه‌ای امکان تکرار دارد و لذا به نظر نمی‌رسد که روشن شدن تکلیف دستیابی به توافق به چندین ماه زمان نیاز داشته باشد یا فرصت طولانی شدن آن فراهم باشد.
تا اینجای کار هم عقب‌نشینی ترامپ از مواضع تهدید آمیز هفته‌های قبل و دور شدن از ادبیات مذاکره و روی آوردن به ادبیات تحمیل و تهدید را می‌توان اتفاقی مثبت دانست و هم رویکرد ایران برای برخورد تحریمی و عدم انجام هر نوع مذاکره‌ای حتی به صورت غیرمستقیم در مقام پاسخ.
در این میان، اما این که جماعتی حتی با علم به اینکه تصمیم به انجام مذاکره، تصمیم کل نظام تصمیم‌گیری کشور است همچنان به مخالفت و سنگ‌اندازی مشغولند و ساز خود را کوک می‌کنند، چندان قابل فهم نیست و لذا نباید اجازه داد که خللی در کار تیم مذاکره کننده که می‌تواند به ضعف و دلسردی آنان بینجامد و از قدرت چانه‌زنی و امتیازگیری آنان بکاهد به وجود آورند. وقتی پای منافع ملی در کار باشد نه مجالی برای تسویه حساب‌های سیاسی می‌ماند و نه عقده‌گشایی و زخم زبان و سنگ‌پرانی و تفرقه‌افکنی و دوقطبی‌سازی.
امید آن داریم که تیم مذاکره کننده ایرانی بتواند آنچه را که به خیر و صلاح ملک و ملت و عزت و حکمت و مصلحت نظام در آن است در جریان مذاکرات محقق سازد.
گرچه می‌دانیم کار سختی در پیش دارند، اما برایشان توفیق و برخورداری از عنایت الهی آرزو داریم.
نویسنده: فتح‌الله جوادی
