اقتصاد

با وجود طولانی بودن پروسه خروج از لیست سیاه FATF می‌توان گفت این اقدام، یک گام کلیدی و رو‌به‌جلو برای کاهش ریسک‌های اقتصاد ی و مالی است. خروج ایران از لیست سیاه FATF می‌تواند تاثیرات مثبتی بر اقتصاد کشور داشته باشد. این اقدام به بهبود ارتباطات بانکی و مالی بین‌المللی کمک می‌کند، زیرا حضور در لیست سیاه باعث می‌شود بانک‌ها و موسسات مالی خارجی از تعامل با سیستم بانکی ایران خودداری کنند.

درست است که ایران دشمنان متعددی دارد، اما متاسفانه انداختن گناه ناکارآمدی مدیریتی به دوش دیگران و این که برخی مدیران ناکارآمدی خود را به اسم دشمن خارجی توجیه می‌کنند، از دید من توهین به شعور ملت است. وقتی دفترچه وزرا بین نمایندگان برای دریافت رای اعتماد توزیع می‌شود، در صفحه دوم دفترچه، تعهدات وزیر مربوطه برای رسیدن به ارقام و اجرای احکام قوانین برنامه توسعه کشور آماده است؛ اما وقتی به پست و منصب می‌رسند، به سنت برخی مدیران ضعیف، گناه مشکلات را به گردن دیگران می‌اندازند و همین موضوع نشان دهنده ناکارآمدی است.

بخشی از علت فرار سرمایه‌ها و عدم سرمایه گذاری‌ها در کشور، وجود تنش در منطقه است. از تنش بین ایران و آمریکا تا تنش‌های منطقه‌ای که اتفاقا خود آقای جلیلی و همفکرانش نه تنها توجهی به آن ندارند، بلکه خود از عوامل تشدید تحریم‌ها بوده‌اند و حالا هم ظاهرا مشکلی با ادامه تحریم‌ها ندارند؛ چرا که اعتقادی به توسعه مذاکرات یا ادامه مذاکرات ندارند. جلیلی و همفکرانش طی سالهای اخیر در تشدید تحریم‌ها علیه ایران تا به امروز تاثیر زیادی داشتند. طبیعی است که در شرایط تنش منطقه‌ای، هیچ سرمایه گذاری مایل نیست سرمایه‌های خود را به کار ببندد.

رئیس جمهور بر ضرورت جمع‌آوری و یکسان‌سازی اطلاعات مالی و اقتصاد ی افراد و اتصال سامانه‌های اطلاعاتی تأکید کرد.

برخی مناطق آزادی که به راه افتاده (بانه، مریوان، قصرشیرین و ...) اینگونه شکل گرفته‌اند که مناطق آزاد قبلی، حامی این مناطق شده‌اند و به لحاظ بودجه‌ای ملزم شده‌اند که تسهیلاتی به این مناطق به عنوان وام اعطا کنند. درواقع دولت عملا حتی یک ریال وارد این جریان نکرده است. ظرفیت‌های عظیمی که برای ما در همه حوزه‌ها وجود دارد، نقدینگی و سرمایه گذاری نیاز دارد تا تبدیل به دارایی قابل استفاده‌ای شود که بتواند شعارهای داده شده را برآورده کند. اوایل دهه ۱۳۵۰، مطالعاتی مثل آمایش سرزمینی در ایران اتفاق افتاده که از سوی خارجی‌ها انجام شده است.

«از این به بعد، اگر می‌خواهیم این روند رو به رشد را ادامه دهیم و این روند رو به رشد، منجر به هدایت جریان نقدینگی به بازار سرمایه شود، قطعا به خبرها، تصمیمات و مذاکرات و تعاملات سیاسی جدید نیاز داریم. به همین دلیل است که معتقدم، هیچ یک از ۲ فرضیه‌ای که اشاره کردم را نمی‌توان قطعی دانست و البته نمی‌توان اشتباه هم دانست. اما اگر وضعیت فعلی سیاست و اقتصاد مان را مبنا قرار دهیم، به نظر می‌رسد تا همین حد، رشد بازار، کافیست و باید بقیه رشد منوط به تحولات سیاسی در سطح بین الملل و اصلاحات ساختاری در سیاست گذاری‌های اقتصاد ی باشیم.»

به نظر می‌رسد افزایش پایه پولی از طریق پول‌پاشی، اقدامی بر خلاف طرح کنترل ترازنامه‌ای و در تناقض با تلاش بانک مرکزی برای کنترل تورم است. به گفته کارشناسان، پول‌پاشی و تزریق نقدینگی نمی‌تواند در رشد تولید موثر باشد. در نهایت توزیع پول به این روش تنها به افزایش سطح قیمت‌ها منجر می‌شود و نمی‌تواند منجر به رشد بخش حقیقی اقتصاد شود.

مرتضی افقه، اقتصاد دان به فرارو گفت: «از دوره آقای رفسنجانی گفتند قیمت‌ها را باید آزاد کنیم. البته این در شرایط مطلوب خوب است و من موافقم که بازار باید در رقابت ازاد باشد و خصوصی سازی شود، اما وقتی بستر آن آماده نباشد، تمام فرمول‌های اقتصاد ی به ضدخود تبدیل می‌شوند. از دوره اقای رفسنجانی تا کنون، گروهی هستند که فقط دست گذاشته‌اند روی قیمت ها. به سراغ ارز که می‌رویم می‌گویند قیمت ارز را بالا ببریم، مشکلات حل می‌شود. بنزین را می‌گویند یارانه پنهان دارد. آقایانی که می‌گویند دولت از طریق بنزین یارانه پنهان می‌دهد، اشتباه است. اتفاقا این مردم هستند که در حال هزینه دادن در حوزه یارانه پنهان در سایه بی کفایتی‌ها هستند. برخی آقایان معتقدند عده‌ای از رانت تفاوت قیمت‌ها استفاده می‌کنند. خب نگذارید کسی استفاده کند. هر کشوری در شرایط بحرانی نظارت‌ها را تشدید می‌کند. شترسواری دولا دلا نمی‌شود. تا کنون از اصطلاحات زیادی استفاده شده که مردم را هم ترسانده؛ از «اصلاح اقتصاد ی» تا «جراحی اقتصاد ی» و اخیرا هم «ناترازی».»

زندیان عضو کمیسیون اقتصاد ی مجلس تصریح کرد: بارها و بارها تاکید کردیم و در کمیسیون اقتصاد ی درباره تعیین نرخ ارز و کاهش ارزش واحد پول ما، یعنی ریال موضوعاتی مطرح شده است، در واقع به گونه‌ای نیست که ما کشوری به لحاظ اقتصاد ی بسیار فقیر باشیم. حتی فقیرترین کشورهای آفریقایی هم کاهش ارزش پولشان به این شکل نیست.

وزیر اقتصاد ، دائم در حال گفتن حرف‌هایی از جمله این موضوع است که با این درامد‌ها نمی‌توانیم کار کنیم و مشکلات را حل کنیم. مدیر کشور باید به جامعه امید دهد. وقتی مدیر کشور این حرف‌ها را بزند، انگیزه‌ها برای تلاش، کاهش پیدا می‌کند و حتی خود اجزای دولت انرژی مثبت دریافت نمی‌کنند. راه قوی کردن ارتباط ملت و دولت، جز از این طریق که همه دغدغه دولت مردان، رسیدگی به امور جامعه باشد نیست؛ بنابراین باید روی این موضوع متمرکز شویم که می‌توانیم مشکلات را حل کنیم، همانطور که در دهه ۶۰ هم با گسترش پیوند دولت و جامعه، توانستیم مشکلات را حل کنیم. علت تجاوز به خاک کشورمان در دهه ۱۳۶۰ نیز همین بود که این توهم وجود داشت که ایران در ضعف به سر می‌برد

فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت در حاشیه جلسه امروز هیات دولت در جمع خبرنگاران گفت: اظهر الشمس است که تعطیلی‌های اخیر برای اقتصاد ، صنعت، تولید و حوزه خدمات خوب نیست. مجبور شدیم و لازم بود تعطیل کنیم.

متاسفانه ناترازی‌ها در بخش‌های مختلف و به‌خصوص انرژی باعث شد که در فصل تابستان به دلیل کمبود برق و در فصل زمستان به دلیل کمبود برق، گاز و گازوئیل دچار تعطیلی شوند. چهارم، حمایت از مصرف‌کنندگان به‌صورت شفاف با تخصیص منابع مالی انجام شده و از اعمال سیاست‌های سرکوب قیمت در بخش‌های مختلف تولیدی به‌شدت پرهیز شود.

«هر تابستان که از راه می‌رسد، کمبود آب در نقاط مختلف کشور به شدت حس می‌شود و اگر پاییز و زمستان پرآب و برفی نباشد هر سال بدتر از پارسال خواهد بود. در بخش‌های صنعتی هم به‌گونه‌ای دیگر با این ناترازی‌ها مواجه هستیم. همه این ناترازی‌ها می‌تواند به یک برآیند منتج شود و آن اینکه اقتصاد ایران به یک «معمار» نیازمند است.»

«سهم مسکن در سبد خانوار‌ها از ۳۵.۵ درصد در سال ۱۳۸۰ به ۵۵.۸ درصد در سال ۱۴۰۲ رسیده است. این افزایش قابل توجه، زنگ خطر را برای رفاه اقتصاد ی خانواده‌ها به صدا درآورده و نیاز به توجه و اقدامات جدی در حوزه مسکن را بیش از پیش نشان می‌دهد.»

دولت حسن روحانی و شهید سید ابراهیم رئیسی بار‌ها سعی کردند تا راهکار‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت برای حل این معضل ارائه دهند به این ترتیب، در کنار نرخ دلار آزاد، نرخ ارز ترجیحی، بازار متشکل ارزی، دلار توافقی، دلار نیمایی، دلار مبادله‌ای و… شکل گرفت. هدف از تعیین این نرخ‌های مختلف، کنترل تورم، حمایت از کالا‌های اساسی و تسهیل واردات برخی محصولات بود.  

دولت چهاردهم باید اول دلار بازار آزاد را بپذیرد، منظور این است که ما نمی‌توانیم از واقعیت فرار کنیم. دلار بازار آزاد وجود دارد و زندگی همه ما با دلار بازار آزاد، تنظیم می‌شود. دلار بازار آزاد، علامت دهنده اقتصاد ایران است. سایر نرخ‌های ارز، دنباله رو بازار آزاد هستند و ایراد این است که دولت هنوز بازار آزاد را نپذیرفته و می‌گوید بازار آزاد ارتباطی به من ندارد.

ذخایر ارزی چین احتمالاً در سال جاری بالای ۳.۲ تریلیون دلار باقی مانده، در حالی که انتظار می‌رود اشتغال و قیمت‌ها ثابت بماند.

اکنون با دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد که مردم را با وعده‌های اقتصاد ی ترغیب به فرزنداوری می‌کرد نیز بسیار متفاوت است. دوره احمدی نژاد، یک دوره وفور درآمد‌های نفتی بود که تجربه آن در کل تاریخ کشور تکرار نشد، چرا که بیشترین درآمد نفتی را در دوره احمدی نژاد داشتیم. ضمن این که مشکلات و تنش‌ها و اضطراب‌های اجتماعی ناشی از آینده نیز در شرایط فعلی چند برابر شده است. حتی اگر یک خانواده از تمکن مالی کافی برخوردار باشد، مدام نگران این است که افق زندگی آینده او و فرزندانش با توجه به تحریم ها، تنش‌های منطقه‌ای و ... چگونه خواهد بود.

اینفوگرافی زیر، ۱۵ کشور برتر اروپایی را بر اساس رشد تولید ناخالص داخلی (GDP) پیش‌بینی شده برای سال ۲۰۲۴، مبتنی بر داده‌های چشم‌انداز اقتصاد ی جهانی صندوق بین‌المللی پول (IMF) در اکتبر ۲۰۲۴ رتبه‌بندی می‌کند.