فقر

در گفتگوی فرماندار سابق خرمشهر و جانباز جنگ تحمیلی در یک برنامه تلویزیونی آمده است: «وقتی که ماجرای دانش‌آموزی را که در یک طرحی در مدرسه که آنان را مهمان کباب کوبیده کردیم و دیدیم او یکی را می‌خورد و دیگری را در جیبش می‌گذارد. وقتی دلیل کارش را پرسیدند او گفت که خواهری دارم که تابه‌حال کباب نخورده است، برای آقای دکتر الهام تعریف کردم، وی مثل ابر بهاری گریه کرد. گفتم آقای دکتر به اندازه کافی گریه‌کن داریم، مردم کار می‌خواهند.»

براساس آمار‌های تماس‌های مردمی ساماندهی «خانواده‌های بی‌خانمان» یکی از موضوعات پرتکرار شهروندان تهرانی بوده است. پیش از این ساماندهی «کارتن خواب‌ها و افراد بی‌خانمان» موضوع پیام‌های مردمی دراین حوزه بود که نشان می‌دهد تعداد تماس‌های مردمی برای رسیدگی به وضعیت خانواده‌های بی‌خانمان بیشتر شده است. این گزارش‌ها از تیرماه به روز نشده و نمی‌توان در خصوص ادامه این روند اظهارنظر کرد.

در دوران قاجار دراویش و گدایان یکی از سوژه‌های جذاب برای عکاسی آنتوان سوریوگین بوده‌اند.

در حد فاصل سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۱، تعداد خانوار‌های مستأجر درگیر فقر در کشور رشدی ۴۸ درصدی داشته است. در سال ۱۴۰۱، بیش از ۱ میلیون خانوار مستأجر درگیر فقر در مناطق شهری (۸۲ %)، درآمدی کمتر از خط فقر داشته و ۲۳۳ هزار خانوار (۱۸ %) با اضافه شدن هزینۀ تأمین مسکن استیجاری به سبد هزینۀ آنها، درگیر فقر شده‌اند.

معاون اول دولت‌های یازدهم و دوازدهم گفت: «همه از بودجه کشور می‌نالیم. این چه هزینه‌هایی است که بر کشور تحمیل شده و کسی جرات نمی‌کند حذفش کند؟ باید فرد شجاعی بیاید و بگوید من این هزینه‌ها را حذف می‌کنم. یعنی چه که عده‌ای خودشان را به بودجه دولتی چسبانده‌اند و برایشان دائمی شده است.»

اکنون با دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد که مردم را با وعده‌های اقتصادی ترغیب به فرزنداوری می‌کرد نیز بسیار متفاوت است. دوره احمدی نژاد، یک دوره وفور درآمد‌های نفتی بود که تجربه آن در کل تاریخ کشور تکرار نشد، چرا که بیشترین درآمد نفتی را در دوره احمدی نژاد داشتیم. ضمن این که مشکلات و تنش‌ها و اضطراب‌های اجتماعی ناشی از آینده نیز در شرایط فعلی چند برابر شده است. حتی اگر یک خانواده از تمکن مالی کافی برخوردار باشد، مدام نگران این است که افق زندگی آینده او و فرزندانش با توجه به تحریم ها، تنش‌های منطقه‌ای و ... چگونه خواهد بود.

«از آنجایی که خانواده‌ها توان تامین هزینه‌های مستقیم و جانبی تحصیل فرزندان‌شان را ندارند، یکی از نزدکترین و البته بدترین راه حل‌های این خانواده‌ها محروم کردن فرزندشان از تحصیل است، با محروم کردن فرزندان از مدرسه فرصتی برای این خانواده‌های فقیر ایجاد می‌شود که از توان این کودکان برای کسب درآمد به‌شکل‌های مختلف مانند کار در کارگاه‌ها یا در خیابان استفاده کنند.»

دولت در بودجه سال آینده، ۵۰ درصد به مالیات‌ها افزوده و این در حالیست که در ۲ سال گذشته، دولت رئیسی هم هر سال حدود ۴۰ الی ۵۰ درصد به مالیات‌ها می‌افزود، اما به نظر نمی‌رسد دولت فعلی در سال آینده بتواند این ۴۰ درصد را اضافه کند چرا که ظرفیت مالیات دهندگان نیز به اتمام رسیده است، مگر این که بتوانند فرار‌های مالیاتی ابرثروتمندان را کشف کنند یا آن موسسات و بنگاه‌هایی را که معاف از مالیات بوده اند، مکلف به مالیات دهی کنندف مگرنه اگر بخواهند از همین بخش تولید و مصرفی که تا به حال مالیات گرفته اند باز هم فشار بیشتری وارد کنند، حقیقت این است که چیز بیشتری برای مالیات گرفتن باقی نمانده و این وضعیت نیز باعث فقیرتر شدن مردم و کاهش تولید می‌شود. منابع دیگر نیز که شامل مواردی مثل فروش اموال دولتی می‌شود نیز به ته ظرفیت خود رسیده اند.

رییس جمهوری و هیئت همراه با حضور در بیت آیت الله جوادی آملی، با او دیدار و گفتگو کرد.

یک استاد اقتصاد دانشگاه گفت: وزارت کار در گزارشی، آورده است که از سال ۱۳۹۶ به بعد، که بازی با نرخ ارز مساله اصلی حکومت شد، برای اولین بار در تاریخ ۷۰ ساله گذشته ایران، فاصله زمانی دو برابر شدن اندازه جمعیت فقیر کشور، به کمتر از سه سال رسید!

گزارش امسالِ شاخص جهانی فقر چند بعدی (MPI) که به طور مشترک توسط برنامه پیشرفت و توسعه سازمان ملل متحد (UNDP) و ابتکار توسعه انسانی و فقر آکسفورد (OPHI) مستقر در دانشگاه آکسفورد تهیه شده است، روز گذشته (پنجشنبه) منتشر شد.  این تحقیق آماری وضعیت فقر چند بعدی را در ۱۱۲ کشور جهان که سکونتگاه ۶.۳ میلیارد نفر است، بررسی کرده و نشان می‌دهد، ۱.۱ میلیارد نفر در سراسر جهان در فقر حاد زندگی می‌کنند و ۴۰ درصدِ آنها در کشور‌هایی زندگی می‌کنند که شاهد درگیری، جنگ یا امنیت و آرامش شکننده هستند.  

از آگهی‌هایی که روی درودیوار حوالی برخی بیمارستان‌های شهر جا خوش کرده اند، این طور به نظر می‌رسد که تنگنای مالی و نداری روی شانه صاحب برخی از این آگهی‌ها آن قدر سنگینی کرده که پایشان به معامله‌ای باز شده است که شاید برای سلامتی شان خطر هم داشته باشد، اما گویا آنها به ته این خط رسیده اند؛ خطی که در یک سوی آن مشکلات معیشت، امان فروشنده را بریده و در سوی دیگرش درد، طاقت یک بیمار را چنان طاق کرده که حاضر است برای پیوند عضو موردنیاز بدنش و بازگشت سلامتی اش، هرچه دارد، بدهد. همه نوع گروه خونی و همه سن وسالی هم میانشان به چشم می‌خورد.

سیاست‌های مقابله با تورم، چندان موفق نبوده است. وقتی در اقتصاد تورم افزایش پیدا می‌کند، جمعیت فقر ا هم افزایش پیدا می‌کند و برعکس، اغنیا قدرتمند‌تر می‌شوند و این اتفاق در اقتصاد ایران هم رخ داده است. اگر یک مطالعه جامع در این زمینه انجام شود می‌بینیم که شکاف دهشتناکی در این زمینه وجود دارد. ما یک طبقه لاکچری داریم که تنها مشکلشان این است که نمی‌دانند پول‌های خود را چطور خرج کنند.

نابرابری در ایران مسئله‌ای قابل توجه است که با تورم و تحریم‌های اقتصادی تشدید شده است.

در سال‌های گذشته، اقتصاد ایران با شوک‌های مختلفی مانند تحریم‌ها و نوسانات نرخ ارز مواجه بوده است؛ در شرایط شوک‌های اقتصادی، مانند افزایش تورم یا بحران‌های مالی، دهک‌های پایین‌تر جامعه بیشتر آسیب می‌بینند.

قانون اطفال و نوجوانان را داریم، همچنین مرجع ملی حقوق کودک و قوه قضائیه ناظر بر قانون است و تکالیفی نیز بر عهده قوه قضائیه در این خصوص گذاشته شده است. ماده ۴ و ۵ این قانون به صراحت تاکید کرده که وظایف نظارتی این قوه چیست. در ماده ۳ نیز بازماندن طفل و نوجوان از تحصیل، مصداق وضعیت مخاطره آمیز تلقی شده است؛ بنابراین تکالیفی برای ثبت احوال، آموزش و پرورش، وزارت کشور و سایر نهاد‌های وابسته در قانون مشخص شده است. پس ما در این زمینه هیچ نوع خلاء قانونی نداریم. قانون بسیار شفاف و روشن است و هیچ ابهامی هم ندارد. اما مشکل همیشگی کشور ما این است که قانون زیاد داریم، اما نظارت بر این قوانین، چندان تعریفی ندارد و اگر نظارتی هم انجام می‌شود به اندازه کافی نیست

ما یک اشتباه بزرگ نیز در بخش حکمرانی انجام داده ایم و تعدادی از قرارگاه‌ها و نهاد‌هایی را از ابتدای انقلاب شروع کردیم و جا انداختیم که مشمول زمان می‌شدند. درواقع اکنون دیگر زمان جمع شدن و برچیده شدن یا اصلاح فعالیت برخی نهاد‌ها است. برای مثال بعد از انقلاب متوجه شدیم که میزان بی سوادی در کشور بسیار زیاد است و در نتیجه نهضت سوادآموزی را تاسیس کردیم. اما پرسش این است که قرار است تا چه زمانی به انجام فعالیت‌های این نهضت ادامه دهیم؟

یک کارشناس اقتصادی گفت: وقتی هر ساله قیمت گندم و تورم افزایش پیدا می‌کند، قیمت نان هم باید افزایش پیدا کند؛ اما برای طبقاتی که زیر خط فقر هستند باید فکری اساسی کرد.

متاسفانه در کشور ما عمدتا از شیوه کوپنی استفاده می‌شود. همین امر موجب شده در کشور ما، به لحاظ درآمد سرانه از کشور‌های پایین خاورمیانه باشد. وقتی این سیستم کوپنی شروع به کار می‌کند دولت پس از مدتی کوتاه با کمبود منابع مالی مواجه می‌شود و در چنین شرایطی، دولت سعی می‌کند از بیراهه منابع تامین کند. مثلا پول چاپ کند، استقراض کند یا مالیات را افزایش دهد که این‌ها خود باعث افزایش تورم می‌شوند

ویتنام در برنامه پنج‌ساله دوم خود (۱۹۷۶ تا ۱۹۸۰) اهداف تهاجمی را با نرخ‌های رشد سالانه ۸ تا ۱۰‌ درصدی برای کشاورزی تعیین کرده بود؛ اما به‌جای این‌ها در عمل، تولیدات کشاورزی سالانه‌ تنها ۲‌ درصد افزایش یافت.