وزیر امور خارجه ایران در نامهای به دبیرکل سازمان ملل متحد، موارد نقض تعهدات بینالمللی آمریکا و قطعنامه شورای امنیت با خروج واشنگتن از برجام را گوشزد کرد و خواستار حفظ اعتبار این نهاد بینالمللی شد.
رئیس جمهور گفت: آنچه امروز آمریکایی درباره به تحریم تسلیحاتی بحث میکنند، باید بدانند جز لاینفک برجام است و اگر بنا باشد که این تحریمها تحت هر شرایطی بازگردد، پاسخ ما پاراگراف آخر نامهای است که من به سران ۴+۱ نوشتم. آنها میدانند که چنین خطایی را مرتکب شوند چه عواقب وخیمی برای آنها دارد و چه شکست تاریخی برای آنها خواهد بود.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز در توئیتی تصریح کرد که برجام بخشی از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است و این مصوبه شورای امنیت بدون توافق هستهای وجود نمیداشت.
برنامه ایران برای مقابله با طرح آمریکا
اما مرگ برجام تازه آغاز راه است. در صورتی که آمریکا موفق به تمدید تحریم تسلیحاتی یا فعال سازی مکانیسم ماشه شود، روابط ایران و آمریکا در یک برهه بسیار حساس وارد مرحله جدیدی خواهد بود. طبق مفاد برجام ، موعد رفع تحریمهای تسلیحاتی ایران حدودا یک هفته قبل انتخابات ریاست جمهوری آمریکا فرا میرسد. چنانچه برجام یک هفته قبل از انتخابات آمریکا فروبپاشد، ایران چه تصمیمی خواهد گرفت؟
سخنگوی وزارت امور خارجه به ادعای یکی از روزنامههای صبح مبنی بر اینکه سفیر آلمان در تهران یک افسر اطلاعاتی است که با تلآویو در ارتباط است واکنش نشان داد.
دبیر شورای عالی امنیت ملی معتقد است که برجام با دور زدن قطعنامه ۲۲۳۱ و تداوم تحریم تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران به مرگ ابدی خواهد رفت.
وزیر امور خارجه آمریکا در مشاجرهای با یکی از سناتورهای آمریکایی مدعی شد که آمریکا خارج از توافق جامع هستهای با ایران امنتر خواهد بود.
وزیر امور خارجه آمریکا مدعی شد که واشنگتن از تمام ابزارهایش در سازمان ملل برای مقابله با لغو تحریمهای تسلیحاتی شورای امنیت علیه ایران استفاده خواهد کرد.
رییس دفتر رییسجمهور در صفحه توییتر خود به یک توییت منتخب مردم تهران در یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی پاسخ داد.
دیپلماتها: تمدید تحریم تسلیحاتی ایران دشوار است
در صورتیکه شورای امنیت، تحریمهای تسلیحاتی ایران را تمدید نکند، گام بعدی در طرح آمریکا تلاش برای فعالسازی «مکانیزم ماشه» برای بازگرداندن تمامی تحریمهای سازمان ملل علیه ایران است که شامل تحریمهای تسلیحاتی نیز میشود.
دولت آمریکا ظاهرا متن مبهم قطعنامه ۲۲۳۱ را به کمک وکلای وزارت خارجه، به نفع خود تفسیر کرده و استدلال حقوقی مفصلی برای استفاده از مکانیسم ماشه تهیه کرده است. مخالفت روسیه و سایر اعضای برجام ممکن است به جایی نرسد. وندی شرمن، که خواستار مخالفت با طرح پمپئو شده است، گفته مخالفتها با این طرح، به این معنا نیست که این طرح موفق نخواهد شد.
علی بیگدلی در گفتوگو با فرارو گزارش نیویورک تایمز را بررسی کرد
«مقامات آمریکا از ترامپ تا پمپئو همیشه تاکید داشتند که باید محدودیت زمانی از برجام برداشته شود. در برجام محدودیتها حداکثر تا سال ۲۰۳۰ است. مقامات آمریکایی میگویند مخالف این زمانبندیها هستند و باید این زمانبندهای برداشته شوند. آمریکاییها به دنبال آن هستند که توانایی هستهای و ایران را برای همیشه از کار بیاندازند. مشکل اصلی دولت ترامپ با برجام قید زمانی آن است. آنها میگویند بعد از سال ۲۰۲۵ ایران میتواند به سمت غنیسازی بالاتر از ۲۰ درصد حرکت کند، با این اتفاق ایران به راحتی میتواند به سمت تولید بمب برود.»
اما فرانسویها و به طور کلی اروپاییها، به رغم حمایت سیاسی از کارزار دیپلماتیک ایران جهت رفع تحریمهای آمریکا علیه آن، از اتخاذ هرگونه اقدامی که تحریمهای آمریکا را نقض کند، اجتناب کردند. اینستکس هنوز در حد یک کانال بشردوستانه فعالیت میکند و هیچ خبری از احتمال فروش نفت ایران از طریق این سازوکار نیست. در چنین شرایطی که اروپاییها خود را از دور زدن تحریمهای آمریکا عاجز میبینند، احتمال تعلیق اجرای تعهدات کلیدی در برجام میتواند برای اروپاییها مایه نگرانی باشد. خصوصا که اروپا مانند آمریکا به شدت درگیر بحران کروناست و توان و وقتی برای یک بحران جدید دیپلماتیک ندارد.
کارشناسان اقتصادی و بین الملل در گفتگو با فرارو
بهشتیپور اظهار داشت: قرار بود که سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان ۵ میلیون یورو برای مقابله با کرونا به ایران کمک کنند و از آن سو نیز بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز اعلام کرده بود این نهاد ۲۰ میلیون یورو به کشورمان اهدا خواهد کرد، اما با گذشت مدتی هنوز این وعدهها عملی نشده، از سوی دیگر در حالیکه گفته شد، تبادل دارو در قالب اینستکس ربطی به کرونا ندارد، اما شروع این موضوع با دارو بحث برانگیز است و در این رابطه با دید در آینده تبادلات مالی به چه سمت و سویی خواهد رفت.
مواضع اروپا و آمریکا در مسئله اینستکس و تحریم ها، به خاطر کرونا، کمی ملایم شده است. آمریکا و اروپا، هر دو به شدت درگیر بحران کرونا هستند و روزانه هزاران نفر در آنها در اثر این بیماری جان میسپارند. در نتیجه، ملایمت آنها در اینستکس میتواند به این دلیل باشد که آنها نمیخواهند در چنین شرایط بحرانی و سختی، وارد بحران هستهای با ایران شوند. این احتمال مطرح است که اروپاییها و آمریکایی ها، در پاسخ به کارزار ضدتحریمی دستگاه دیپلماسی ایران، انعطاف نشان دادند تا حداقل رویارویی هستهای با ایران را به تاخیر بیندازند.
وزیر خارجه آلمان میگوید که فرانسه، انگلیس و آلمان اولین معامله با ایران در چارچوب اینستکس را برای ارسال تجهیزات پزشکی به ایران انجام دادهاند.
رییس دولت گمان میکند که اکنون بهترین فرصت برای حل مسأله تحریمها و سپس آغاز گفتگوها است. اصرارهای پیاپی برای لغو تحریمها و تهییج احساسات بینالمللی در این رابطه شواهد این ادعا است. به نظر میرسد که این وجه سیاست برای رییس دولت در اولویت قرار دارد.
اروپاییها در سال جدید، سه گزینه در اختیار دارند: اول، این است که برجام را کنار بگذارند و به گفته بوریس جانسون، برای امضای «توافق ترامپ» تلاش کنند. دوم اینکه همین رویکرد مذبذب فعلی را ادامه دهند. تمدید نامحدود مهلت حل اختلاف در برجام و همچنین مواضع اروپا در یک سال گذشته، نشان میدهد که اروپاییها بیشتر به گزینه دوم تمایل دارند. با این حال، شرایط جدید از جمله موعد ۲۲ اکتبر، ممکن است ادامه گزینه دوم را دشوارتر کند. در نتیجه، اروپاییها ممکن است به گزینه سوم متوسل شوند و آن، آغاز مذاکرات جدید برای حفظ و گسترش برجام است به طوری که نتیجه نهایی، نگرانیهای مشترک اروپا و آمریکا در خصوص پروندههایی نظیر آینده برجام ، نفوذ منطقهای و برنامه موشکی ایران را مرتفع سازد.
تا امروز آنها به امید شکستدادن دولت و به طور کلی رقیب سیاسیشان نیروی خود را بر کارشکنی در اجرای برجام و حلنشدن مسئله FATF و اخلال در سیاست خارجی متمرکز کرده بودند، ولی اکنون که خود مسئولیت بخشی از حکومت را بر عهده میگیرند و با واقعیات اداره کشور روبهرو میشوند، به عقیده من به تدریج رویکرد مثبتی نسبت به احیای برجام ، پذیرش سازوکار FATF و بهبود سیاست خارجی پیدا خواهند کرد.
سال ۱۳۹۸ با بحران در روابط ایران و آمریکا آغاز شد و با بحران در روابط در روابط این دو کشور پایان یافت. اما به رغم همه بحرانهایی که در این سال اتفاق افتاد، تنشها در روابط دو طرف از سطح مشخصی فراتر نرفت. سال ۱۳۹۸، یکی از خبرسازترین سالها در مناسبات تهران و واشنگتن بود و اتفاقات زیادی در آن رخ داد. همه این اتفاقات، از پیشنهادات پشت پرده ظریف در نیویورک و وساطت ناکام ماکرون گرفته تا درگیری مستقیم نظامی ایران و آمریکا بعد از ترور سردار سلیمانی، همگی یک نکته را آشکار کردند: نه مذاکره جدی در کار است و نه جنگ.