اروپاییها هم میخواهند برجام را حفظ کنند و هم تحریمهای تسلیحاتی را تمدید کنند. اما این هدف، ممکن است به مرگ برجام منتهی شود. به هر حال، تحریم تسلیحاتی آزمون بزرگی برای ادعاهای اروپا در زمینه حفظ برجام خواهد بود. آنها اگر این تحریمها را تمدید کنند، مرتکب نقش فاحش برجام خواهند شد. چرا که رفع تحریمهای تسلیحاتی در اواسط ماه اکتبر، جزو مفاد این توافق است.
علی بیگدلی کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با فرارو
علی بیگدلی گفت: آقای روحانی نسبت به هرگونه اقدام آژانس اولتیماتوم داده، اما به طور قطع گزینههای ایران زیاد نیست، در مقابل عمل آژانس، یا باید سطح غنیسازی و تعداد سانتریفیوژها افزایش پیدا کند و یا اینکه ایران از پیمان انپیتی خارج شود، که در این صورت که هرکدام از این دو راه پیموده شود، تبعات سنگینی برای ایران دارد، چرا که با ارجاع پرونده هستهای کشورمان به شورای امنیت و تصویب قطعنامه علیه کشورمان، ایران ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد خواهد رفت و به مانند زمان ریاست جمهوری احمدیتژاد تهدیدی برای صلح جهانی شناخته خواهد شد.
مقامات اروپایی در حالی طی هفتههای اخیر از ضرورت همکاری کامل ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی سخن گفته و اکنون نیز اقدام به پیشنهاد قطعنامهای در این خصوص کرده اند که با انجام ندادن تعهدات مشخص خود ذیل برجام ، باعث شدند که ایران نیز متقابلاً تصمیم به تعدیل تعهدات خود ذیل برجام بگیرد.
سه کشور اروپایی در بیانیهای مدعی شدهاند اقدام آنها در کلید زدن ساز و کار موسوم به «مکانیسم حل اختلاف» در برجام از روی حسن نیت بوده است.
اگر ایران به آژانس اجازه دسترسی به سایتهای مورد بحث را ندهد، آیا اروپاییها به محکوم کردن این اقدام اکتفا خواهد کرد یا اینکه پرونده هستهای را از شورای حکام به شورای امنیت منتقل خواهند کرد؟ هنوز نمیتوان به این پرسش پاسخ داد، اما احتمالا پاسخ این سوال، سرنوشت تحریمهای تسلیحاتی سازمان ملل را نیز مشخص خواهد کرد.
قهرمانپور در رابطه با آینده توافق هستهای با اشاره به اینکه برجام به کما رفته است، ادامه داد: «در واقع اکنون حتی اگر جسم برجام زنده باشد از روح آن خبری نیست. آمریکا سال ۹۷ بهصورت یکجانبه از برجام خارج شد و یک سال بعد هم ایران اعلام کرد که تمام محدودیتها را کنار میگذارد. بنابراین چیزی از برجام باقی نمانده اما بنا به ملاحظاتی ایران، روسیه و چین تلاش دارند که جسم برجام را حفظ کنند تا ببینند در نهایت تکلیف ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری نوامبر چه خواهد شد.»
سناریو ایرانهراسی آمریکا در تازهترین نسخه خود در سه پرده مجزا و با سه کلیدواژه تحریم جامع، نقض برجام از سوی ایران و داستانپردازی موشکی روی صحنه رسانههای جهان رفته است تا بهانهای برای اقدامات کاخ سفید به منظور تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران باشد.
بسته تحریمی جدید کنگره، در مرحله تدوین است و هنوز معلوم نیست که اجرایی شود. همچنین، این بسته ممکن است با مخالفت دمکراتهای کنگره مواج شود، خصوصا که این بسته موضوعات سیاست خارجی متنوعی را در برمیگیرد و هدف آن تقویت نقش حزب جمهوریخواه در سیاست خارجی آمریکاست. با این حال، چنانچه بخش مربوط به تحریمهای تسلیحاتی ایران در این بسته اجرا شود، این بدین معنا خواهد بود که تحریمهای تسلیحاتی ایران یکجانبه خواهند بود.
تحلیلی بر پیامدهای گزارش جدید آژانس بین المللی انرژی اتمی بر علیه ایران
گزارش ضدایرانیِ جدیدِ آژانس بین المللی انرژی اتمی، فرصتی را برای آمریکا ایجاد میکند تا بر دستورکار خود علیه ایران با تاکید بر کسبِ منافع سیاسی و اقتصادی، تاکید کند.
افزایش ذخایر اورانیوم ۴.۵ درصدی ایران به بیش از ۱۳۰۰ کیلوگرم
سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد سازمانهای بینالمللی در وین گفت: بر اساس گزارش جدید آژانس بین المللی انرژی هستهای، تولید آب سنگین ایران به ۱۳۲.۶ تن رسیده است.
سابقه اروپا در برجام نشان میدهد که اروپاییها تمایلی به کنشگری ندارند و بیشتر اهل واکنش هستند. در یک مورد، اروپا به کنشگری نزدیک شد و آن زمانی بود که مکانیسم حل اختلاف را فعال کرد که در این مورد نیز اروپاییها از مواضع خود عقب نشینی کردند و مهلت این مکانیسم را به طور نامحدود تمدید کردند. اما با توجه به اینکه یک موعد مهم برجام ی (رفع تحریمهای تسلیحاتی ایران) در حال نزدیک شدن است، اروپا ممکن است این بار به کنشگری مجبور شود.
«ایرانیها، دست روی دست نخواهند گذاشت و تا لحظه آخر مبارزه خواهند کرد. شاید طبق معمول، گامهای هستهایشان را به بعد از اجرایی شدن رفع تحریمهای تسلیحاتی موکول خواهند کرد.»
خبرگزاری رویترز چهارشنبه شب گزارش داد که آمریکا معافیت همکاری هستهای با نیروگاه برق هستهای بوشهر از تحریم را به مدت ۹۰ روز تمدید میکند، اما چند معافیت دیگر در مورد همکاری صلحآمیز هستهای شرکتهای روس، چینی و اروپایی با ایران را تمدید نخواهد کرد.
وزیر امور خارجه کشورمان با بیان اینکه الحمدلله جمهوری اسلامی ایران در حوزه هستهای پیشرفتهای قابل توجهی داشته است، درباره اظهارات برایان هوک در مورد برجام ، گفت: برجام به ایشان ربطی ندارد.
تفکیک تحریمهای تسلیحاتی از سایر تحریمهای ذیل مکانیسم ماشه میتواند در راستای همین ادعا باشد. این احتمال وجود دارد که آمریکا برای همراه کردن اروپاییها و شاید روسیه و چین، ادعا کند که از مکانیسم ماشه فقط برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی استفاده خواهد کرد و فعال سازی این مکانیسم به معنای بازگشت همه تحریمهای سازمان ملل نخواهد بود. چنین سناریویی منافع اروپا و آمریکا را به یک اندازه تامین میکند. اروپاییها فعلا سکوت اختیار کرده و به رغم پیچیدگی روزافزون پرونده برجام مواضع واضحی اتخاذ نمیکنند. آنها بدون سروصدا در حال رایزنی با آمریکا هستند. اخیرا، برایان هوک برای بررسی طرح جدید برجام ی آمریکا به پاریس رفته بود، اما جزئیات این سفر منتشر نشد.
ظریف گفت: الحمدالله جمهوری اسلامی ایران در حوزه هستهای پیشرفتهای قابل توجهی داشته است و برجام به هیچ وجه مانع پیشرفت ما نشده است.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: در دولت آقایان هاشمی، خاتمی و روحانی نوعی چشمداشت به دولت های غربی - که برآیندش همین اندیشه برجام ی است - دیده میشود. اکنون که برجام به عنوان موفق ترین دستاورد این اندیشه، زیر پای امریکا و خیانت اروپا از بین رفته، نباید آن را "شکست فقط یک دولت" تلقی کرد بلکه باید شکست برجام را "شکست یک اندیشه در اداره کشور" آن هم در چند دولت دانست.
نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در سخنانی باردیگر ادعاها و اتهامات مقامات آمریکایی علیه ایران را تکرار کرد.
«در این بین، دمکراتهای بیشتر و بیشتری در آمریکا از دولت (ترامپ) درخواست میکنند که به شهروندان ایران در این دوره سخت (بیماری کرونا) معافیت تحریمی بدهد. جو بایدن، نامزد بالقوه دمکراتها از بازگشت به توافق هستهای نیز حمایت میکند. این اختلاف نظر، بار دیگر دولت نتانیاهو را در تضاد مستقیم با حزب دمکرات قرار میدهد و به دولت (نتانیاهو) منفعت آشکاری در انتخاب مجدد ترامپ میدهد. البته در گذشته، اسرائیل همیشه دنبال کسب حمایت فراحزبی بود و این امر را یک دارایی استراتژیک تلقی میکرد.»
نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران شامگاه جمعه مدعی شد چیزی از برجام باقی نخواهد ماند که نامزد حزب دموکرات در صورت پیروزی در انتخابات بخواهد به آن بازگردد.