معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان در دیدار سفیر کرواسی در تهران، که کشورش ریاست دورهای اتحادیه اروپا را بعهده دارد، توسل سه کشور اروپایی به سازوکار حل و فصل اختلافات در بند ۳۶ برجام را یک تصمیم غلط در زمانی اشتباه خواند.
ایران به دیپلماسی باور دارد، ولی به مذاکره مجدد درباره یک قطعنامه شورای امنیت که ما با شش دولت و اتحادیه اروپا بر سر آن توافق کردیم خیر.
پایگاه خبری پراجکت سیندیکیت گزارش می کند:
آمریکا ظاهرا بدون هیچگونه آگاهی از تاریخِ (اخیرِ) روابطش با ایران، و تحت هدایتِ رئیس جمهوری نامتعادل نظیر دونالد ترامپ که احتمالا فکر میکند میتواند دست به ترور و قتل بزند و از آن (و پیامدهایش) فرار کند، هنوز هم در حال اقدام کردن بر اساس یک عارضه روانی ۴۰ ساله در روابط خود با تهران است. مثل همیشه، این دیگران هستند که باید متحملِ بیشترین خطرات شوند.
روسیه و چین جز اتخاذ مواضع سیاسی همدلانه با ایران، احتمالا از لحاظ فنی و عملی (مانند رفع تحریمها یا جلوگیری از بازگشت تحریمهای شورای امنیت) کار خاصی نمیتوانند بکنند. با این حال، چین و روسیه میتوانند به حل اختلافات در کمیسیون مشترک برجام کمک کنند و از رفتن پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت جلوگیری کنند. البته این در صورتی است که اروپاییها واقعا دنبال حل اختلافات باشند و به فکر امضای توافق جدید با ایران نباشند.
رئیس دفتر رئیسجمهور با تاکید بر اینکه ما دقیقا همان کاری را انجام دادیم که آنها نیز انجام دادند، خاطر نشان کرد: آنها برجام را حفظ کردند، ولی به تعهدات خود عمل نکردند، ما هم اعلام کردیم که به برجام پایبند هستیم، ولی به تعهدات خود عمل نمیکنیم.
رئیسجمهور آمریکا از اظهارات دیروز نخستوزیر انگلیس مبنی بر جایگزین کردن توافق هستهای با توافق «ترامپ» استقبال کرد.
موسوی: اقدام سه کشور اروپایی کاملا انفعالی و از موضع ضعف اس
سخنگوی وزارت امور خارجه: در حقیقت اعلام آغاز فرآیند حل و فصل اختلافات و فعال کردن بند ۳۶ برجام از سوی طرفهای اروپایی در فضایی مطرح میشود که این بند از مدتها پیش توسط جمهوری اسلامی ایران مورد استناد قرار گرفته است و وضعیت جدیدی ایجاد نخواهد شد.
اما آیا ایران این معادله را قبول خواهد کرد؟ فعلا به این زودی نمیتوان به این پرسش پاسخ داد. با این حال، واضح است که ایران بار دیگر به لحظه سخت تصمیمگیری رسیده است. اروپاییها با فعال کردن مکانیسم حل اختلاف، ممکن است در پی انداختن توپ به زمین ایران باشند. این احتمال وجود دارد که در هفتههای آینده بگویند اگر ایران میخواهد برجام زنده بماند، به اجرای کامل آن بازگردد، در غیر این صورت، مکانیسم ماشه فعال خواهد شد.
با تصمیم سه کشور اروپایی؛ مکانیسم ماشه فعال میشود؟
کشورهای فرانسه، بریتانیا و آلمان تصمیم گرفتند سازوکار موسوم به مکانیسم حل اختلاف برجام را فعال سازی کنند. در مکانیسم ماشه برجام به لحاظ حقوقی، ابتدا درخواست جلسات حل اختلاف خواهد شد و با قانع نشدن احتمالی اروپاییها، نهایتاً با ارجاع موضوع به شورای امنیت، تحریمهای سازمان ملل بازخواهد گشت.
حسن بهشتیپور کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با فرارو
بهشتیپور با بیان اینکه اروپا ضرر بیشتری را از مرگ برجام خواهد برد، اضافه کرد: اروپاییها برجام برایشان خیلی مهم است زیرا که اولین بار بود که یک مسئله بینالمللی از طریق گفتگو حل میشد، دوماممکن است با مرگ برجام منطقه نا ایمن شود و تبعات این قضیه دامن خود اروپا را نیز بگیرد، موضوعی که آنها به هیچ وجه خواهان آن نیستند، سوما، برجام بعد از جنگ جهانی دوم اولین سندی بود که در قبال عدم اشاعه مسئله هستهای منعقد شد.
رابطه ایران و انگلیس به کدام سو میرود
ناظران بر این باورند که خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، مناسبات این کشور با ایران را تحت تأثیر قرار خواهد داد. چرا که بوریس جانسون نخست وزیر این کشور برای جبران خلاء این خروج، به آمریکا نزدیک خواهد شد و این نزدیکی سیاست های این کشور در خصوص ایران را نیز تغییر خواهد داد.
سازوکار حل اختلاف یکی از مکانیسمهای برجام است که به موجب آن، یکی از طرفهای توافق هستهای مشکلی را به کمیسیون مشترک برجام (متشکل از ایران، روسیه، چین، آلمان، فرانسه و بریتانیا) ارجاع میدهد و سپس اگر مشکل در این کمیسیون حل نشود، به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع خواهد شد
البته رویکرد آمریکا و اروپا در پرداختن به سه نگرانی مزبور، تفاوتهای عمدهای دارد. آمریکا، برای وادار کردن ایران به مذاکره درباره سه نگرانی یادشده، با آغاز کردن سیاست معروف به «کارزار فشار حداکثری» دیپلماسی قهرآمیز را در پیش گرفت. این در حالی است که اروپاییها میگویند باید در عین حفظ برجام ، «از طریق دیپلماسی و به شکلی معنادار» به نگرانیهای سه گانه پرداخت.
این بیانیه در حالی مطرح شده است که ایران یک سال پس از خروج آمریکا از توافق هستهای در سال 2018 و تعلل شرکای اروپایی برجام در عمل به تعهداتشان در راستای پیدا کردن راهکاری برای خنثی کردن تاثیر تحریمهای آمریکا بر ایران، تصمیم گرفت در چند گام تعیین شده از تعهدات داوطلبانه خود در توافق هستهای بکاهد.
اما فارغ از اینکه چنین پلتفرمی ایجاد شود یا نه، با توجه به تنشهای فزاینده منطقهای و همچنین خاتمه یافتن گامهای کاهش تعهدات هستهای، بعید است که در کوتاه مدت، برجام به لیست اولویتهای مناسبات ایران و آمریکا بازگردد. چرا که از یک طرف، آمریکاییها برجام را یک توافق پایان یافته میبینند. دونالد ترامپ در اولین سخنرانی پس از پاسخ موشکی ایران به آمریکا، از سایر اعضای این توافق خواست که «بقایای» برجام را رها کنند و به فکر یک توافق جدید باشد. از سوی دیگر، ایران هرگونه مذاکره در شرایط تحریم را منتفی دانسته و در عین حال از اتخاذ اقداماتی که ممکن است به نابودی کامل برجام منجر شوند، خودداری کرده است.
وزرای امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا قرار است بعدازظهر امروز جمعه در یک نشست فوقالعاده درباره بحران جاری ایران گفتگو و رایزنی کنند.
معاون رئیسجمهور ترامپ در گفتوگویی اعلام کرد که دونالد ترامپ به زودی از کشورهای عضو برنامه جامع اقدام مشترک میخواهد که از توافق هستهای خارج شوند.
به هر حال، به گفته عراقچی، گامهای کاهش تعهدات به آخر رسیده و گام دیگری باقی نمانده است. از این رو، چنانچه اروپاییها و ایران در روزها و ماههای آینده به توافقی بر سر اجرای کامل برجام نرسند، احتمال فروپاشی کامل این توافق وجود دارد. خصوصا که ماجرای ترور سردار سلیمانی، در کنار به حاشیه راندن پرونده هستهای، راهکارهای دیپلماتیک در حل مناقشات را نیز کمرنگ کرده است.
عراقچی با بیان اینکه با خروج آمریکا از برجام تعادل موجود در این توافق بین المللی به هم ریخته بود و اکنون ما فکر میکنیم با انجام کاهش تعهدات برجام ی به تعادل معقولی در برجام رسیدیم، ادامه داد: البته همکاری ما با آژانس ادامه پیدا میکند و این آمادگی را داریم که هر موقع طرفهای مقابل بتواند خواستههای ما را تامین کند و به تعهدات خود در برجام عمل کنند، ما به رویه قبلی باز گردیم. عراقچی تاکید کرد: امکان بقای برجام وجود دارد به شرطی که طرفهای مقابل بخواهند.
به نقل از دویچه وله، ماس مدعی شد اقدام ایران با آنچه در برجام بر سر آن توافق شده "ناهمخوان" است و افزود: «کار آسانتر نشده است. اقدام ایران (لغو تعهدات خود به برجام ) میتواند اولین گام به سوی پایان توافق هستهای باشد که ضرر بزرگی خواهد بود.»