البته احتمال دیگری نیز مطرح است که از اظهارات مقامات آمریکایی میتوان آن را استنباط کرد؛ و آن اینکه بعد از گذشت ۳۰ روز حتی اگر قطعنامهای هم ارائه نشود، آمریکا رسما اعلام خواهد کرد که تحریمهای سازمان ملل علیه ایران مجددا برقرار شده اند. در چنین حالتی نوعی شکاف بی سابقه حقوقی و دیپلماتیک بوجود خواهد آمد. از یک طرف، آمریکا فرض میکند که تحریمهای بین المللی مجددا بازگشته اند و از طرف دیگر، سایر کشورها فرض خواهند کرد که این تحریمها بازنگشته اند. اما اینکه آیا در چنین حالتی کشورها تحریمهای سازمان ملل را اجرا خواهند کرد یا خیر، هنوز معلوم نیست.
وی در بخش دیگری از این یادداشت آورده است: آمریکا یا در داخل توافق است یا خارج از آن. این مسئله که ما در برخی مسائل در برجام مشارکت داریم و در برخی دیگر نداریم، باید سیاستگذاران ایالات متحده را نگران کند.
کیهان در مطلبی نوشت: آیا مایه شرمندگی حامیان دوآتشه برجام نیست که تحریمهای ویزایی و مالی و بانکی و تجاری در همان دولت اوباما به شیوههای مختلف احیا شد تا جایی که کار، به کاهش تدریجی و هرچند ماه یک بار میزان فروش نفت ایران - قبل از دولت ترامپ- رسید؟
به گفته سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، پس از توافق «برنامه جامع اقدام مشترک» ( برجام ) در مجموع، تقریباً ۲۰ درصد از کل بازرسیهای انجام شده توسط آژانس در سراسر دنیا، در ایران انجام میشوند و بهطور متوسط هر روز ۷ بازرس در ایران حضور داشته است.
مدیرمسئول روزنامه جمهوری اسلامی در یادداشتی درباره برجام نوشت: کشور ما به افراد مستقل نیاز دارد نه بلهقربانگو. نظام جمهوری اسلامی با افرادی که پای اصول و آرمانهای خود بایستند به اهداف خود میرسد نه کسانی که عضو حزب باد باشند. دیدیم که برجام برخلاف نظر اعضاء حزب باد، همچنان زنده است و پشت دیوی همچون آمریکا را به خاک میمالد. این موجود زنده را قربانی جنگ قدرت خود نکنید.
«محمد جواد ظریف» وزیر خارجه ایران با انتشار ویدیویی به خروج آمریکا از برجام و تناقضهای رفتاری واشنگتن در رجوع به این توافق و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت پرداخت. وی در پیامی ویدیویی در توئیتر با عنوان «از زبان خودشان» این سوال را مطرح کرد: آیا آمریکا این حق را دارد که به عنوان مشارکتکننده برجام به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متوسل شود؟ در این ویدیو بخشی از سخنرانی ترامپ، پومپئو و برایان هوک آورده شده است
به هر حال، موضع روسیه و سایر طرفهای برجام و همچنین اعضای شورای امنیت در هفتههای سرنوشتساز آینده واضحتر خواهد شد. همه کشورهای عضو شورای امنیت با یک آزمون مهمی مواجه شده اند که نتیجه آن، احتمالا مرگ یا نجات برجام خواهد بود.
حشمتالله فلاحتپیشه کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فرارو
حشمتالله فلاحتپیشه گفت: بعد از سپری شدن یک ماه از فعال شدن مکانیزم ماشه به احتمال زیاد تحریمهایی سازمان ملل علیه کشورمان بر نخواهد گشت و در این باره آمریکا تنها میتواند تحریمهای خود را شدت ببخشد، همچنین برخی از معافیتهایی که برای فعالیتهای هستهای کشورمان در قالب برجام دیده شده، آمریکا آنها را نیز تحریم خواهد کرد و سعی میکند، مانع از انجام شان شود و از سوی دیگر معافیتهای تحریمی که آمریکا به برخی از کشورها به منظور تجارت به ایران داده بود، نیز آنها لغو خواهد شد، تا نشان دهدکه مکانیزم ماشه را اجرایی کرده است.
طرح خروج خودکار از برجام در صورت فعال سازی مکانیسم ماشه را ۴۹ نماینده امضا کرده و تقدیم هیئت رئیسه پارلمان کرده اند تا پس از اعلام وصول برای بررسی ببشتر به کمیسیون مربوطه که کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی ارجاع شود.
آمریکا میکوشد تا یکتنه کار تداوم تحریم تسلیحاتی نامحدود ایران را پیش ببرد. البته این کشور میتوانست همانطور که تحریمهای اقتصادی را با استفاده از مکانیزم تحریمهای ثانویه علیه ایران اِعمال کرده است، تحریم تسلیحاتی ایران را نیز با همین ابزار ادامه دهد، اما مقامهای کاخ سفید اصرارشان بر این است که مسیر خود را از طریق شورای امنیت دنبال کنند
جوزپ بورل تاکید کرد که به عنوان هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام ، هر کاری انجام خواهد داد تا این توافقنامه حفظ و بهطور کامل از سوی همه طرفها اجرا شود.
یک کارشناس روابط بینالملل در یادداشتی مینویسد: امروز ترامپ به مذاکره با ایران بهعنوان یک برگ برنده مینگرد، اما بعد از پیروزی در دور دوم ریاستجمهوری و قابل تمدید نبودن آن، ترامپ دلیلی نمیبیند خود را مشتاق به مذاکره با ایران نشان دهد. در آن صورت آنچه در بعد از ۲۰۲۰ روی میدهد قطعا اعمال فشارهای بیشتر بدون توجه به موضوع مذاکره است.
به هر حال به نظر میرسد که اروپاییها از امکان نجات برجام مأیوس شده اند چرا که به این جمع بندی رسیده اند که آمریکا هدفی جز نابود کردن برجام ندارد. در سایه این تحولات، اروپا سر دو راهی قرار گرفته است؛ اگر با آمریکا همراهی کند، برجام را از دست خواهد داد و اگر برجام را انتخاب کند، شکاف میان اروپا و آمریکا عمیقتر خواهد شد. باید منتظر ماند و دید که اروپاییها کدام گزینه را انتخاب خواهند کرد.
چطور شد که همین جسد نیمه جان برجام دماغ آمریکا را هفته گذشته در شورای امنیت به خاک مالید؟ اگر چنین شکستی برای آمریکا در زمان دیگری رخ داده بود آیا جشن ملی نمیگرفتند؟ آمریکا منافع اقتصادی برجام را از ملت ایران گرفت، اما هنوز حریف منافع سیاسی و راهبردی آن نشده است. برجام زنده است، حتی اگر ترامپ و نتانیاهو نخواهند! جلوه دهند
در این میان، باید به انتخابات آمریکا نیز اشاره کرد. فرآیند فعال سازی مکانیسم ماشه زمان بر است و در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به پایان خواهد رسید. بنابراین، ممکن است ایران با هدف تامل بیشتر درباره نوع پاسخ خود تا بعد از مشخص شدن نتایج انتخابات آمریکا صبر کند. چرا که اگر جو بایدن پیروز شود، با وجود فعال شدن مکانیسم ماشه، آمریکا ممکن است به برجام بازگردد. هرچند که این کار در عمل بسیار سخت خواهد بود. به هر حال، بایدن علنا گفته است که او در صورت پیروز شدن در انتخابات به برجام بازخواهد گشت.
رئیس جمهور با تاکید بر اینکه انکار دستاوردهای دولت، نادیده گرفتن موفقیتهای یک رئیس جمهور یا یک وزیر نیست بلکه انکار دستاوردهای نظام مقدس جمهوری اسلامی است، گفت: انکار موفقیتهای دولت تصور نادرستی است که برخی به جهت منافع سیاسی بر آن پافشاری میکنند در حالی که تبلیغ دستاوردهای دولت، تبیین دستاوردهای همه نظام است.
تد کروز سناتور جمهوریخواه سنا با انتقاد از شرکای اروپایی واشنگتن در شورا گفت: بیعرضگی همپیمانان اروپایی ما، فقط و تنها یک گزینه برای ایالات متحده برای ممانعت از منقضی شدن تحریمهای تسلیحاتی برجای گذاشت. زمان آن رسیده است که ایالات متحده بالاخره و به صورت برگشت ناپذیر با استناد به مکانیسم ماشه که در قطعنامه سازمان ملل این توصیف شده، به آنچه که از این توافق فاجعهبار ( برجام ) باقی مانده و منافعی که ایران از آن دریافت میکند، پایان دهد.
به هر حال، شورای امنیت در آستانه یک نبرد دیپلماتیک سرنوشت سازی قرار گرفته است که احتمالا پیامدهای بلندمدتی برای نظم بین المللی خواهد داشت. در این میان، برجام نیز به پیچ خطرناکی رسیده است که اگر از این پیچ به سلامت عبور کند، احتمال احیای آن در آینده نه چندان دور وجود دارد. هر چند که این احتمال روز به روز کم رنگتر میشود.
طرح خروج خودکار از برجام در صورت فعال سازی مکانیزم ماشه با امضای ۴۹ نفر از نمایندگان و به صورت دو فوریتی تقدیم هیات رئیسه مجلس شد.
لیندسی گراهام: درگیری با ایران محتملتر شد!
بیگدلی، تهدید تازه علیه ایران را آمدن اسرائیل به خلیج فارس دانست و گفت: «پیشنهاد میکنم مقامات کشور به شدت مراقب شرایط کنونی باشند چرا که نظام بین المللی در حال پوست انداختن است، آمریکا ممکن است به خاطر حفظ موقعیت جهانی خود دست به اقدامات تازهای بزنند. مخصوصا با ورود چین به غرب آسیا شرایط حساسیت بالایی پیدا کرده است»