![۶ پرده از «حماقت» با دونالد ترامپ! ۶ پرده از «حماقت» با دونالد ترامپ!](https://cdn.fararu.com/files/fa/news/1403/11/19/2431570_972.png)
دیدار نتانیاهو و ترامپ در واشنگتن، حمایت مجدد آمریکا از نخستوزیر اسرائیل را به همراه داشت. طرح ترامپ برای بازسازی غزه و انتقال فلسطینیها، اگرچه مورد استقبال جناح راست اسرائیل قرار گرفت، اما از نظر اجرایی و سیاسی غیرواقعی به نظر میرسد. در عین حال، آینده توافق گروگانها، آتشبس و احتمال الحاق کرانه باختری همچنان نامشخص است و میتواند سرنوشت نتانیاهو را رقم بزند.
فرارو– «شیرا افرون» (Shira Efron)، مدیر ارشد تحقیقات انجمن سیاسی اسرائیل و مشاور ویژه تغییرات اقلیمی وزارت دفاع اسرائیل
به گزارش فرارو به نقل از روزنامه نیویورک تایمز، شانزده ماه پس از حمله هفتم اکتبر، «بنیامین نتانیاهو»، نخستوزیر اسرائیل سفر رسمی خود به واشنگتن را با موفقیتی آشکار به پایان رساند. بنیامین نتانیاهو که سالها با سیاستهای خود زمینهساز تقویت حاکمیت حماس در غزه شده و از نظر بسیاری مسئول بخشی از فجایع اخیر به شمار میآید، با استقبال رسمی بهعنوان نخستین رهبر خارجی در دومین دوره ریاستجمهوری دونالد ترامپ وارد کاخ سفید شد. پیامدهای فوری این سفر برای موضوعاتی نظیر توافق برای آزادسازی گروگانها و آتشبس، تهدید هستهای ایران و کمکهای نظامی آمریکا به اسرائیل هنوز مبهم است، اما یک نتیجه کاملاً روشن است: ترامپ فرصتی دوباره به دولت نتانیاهو بخشیده است.
در روزهای پیش از این دیدار، جناح چپ اسرائیل امیدوار و جناح راست نگران بود که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا نتانیاهو را به پذیرش مرحلهی دوم آتشبس وادارد؛ حرکتی که به معنای پایان دادن به جنگ میباشد. برخی حتی تصور میکردند که ترامپ ممکن است او را به پذیرش احتمالی تأسیس دولتی فلسطینی سوق دهد؛ هدفی که میتوانست نقشی کلیدی در تلاشهای ترامپ برای عادیسازی روابط با عربستان سعودی ایفا کند.
اما ترامپ پیشنهادی ارائه کرد که فراتر از انتظارات بود: انتقال گستردهی فلسطینیها از غزه، تصدی این منطقه توسط آمریکا و سپس بازسازی آن بهعنوان یک «ریویرا در خاورمیانه» (به معنای منطقهای ساحلی در خاورمیانه). هرچند مشاوران ترامپ تلاش کردند برخی از جزئیات این طرح را تغییر دهند، اما او از آن زمان بر اصول کلی طرح تأکید کرده و آن را بهعنوان راهحلی حیاتی مطرح مطرح کرد. با ارائهی طرحی که کاملاً با اهداف جناح راست افراطی اسرائیل همسو بود، رئیسجمهور ایالات متحده به بنیامین نتانیاهو کمک کرد تا بر دو چالش بزرگ سیاسی خود غلبه کند. چالش نخست، جلب رضایت دو سیاستمدار برجستهی جناح راست افراطی یعنی «بتسلئل اسموتریچ» و «ایتمار بنگویر» بود. اسموتریچ تهدید کرده بود که اگر اسرائیل جنگ غزه را تحت شرایطی که او مخالف آن است، به پایان برساند، استعفا خواهد داد. در همین حال، بن گویر که پیشتر از مقام وزیر امنیت ملی استعفا داده بود، قصد داشت به کابینه بازگردد.
در کنفرانسی خبری پس از دیدار در واشنگتن، رئیسجمهور آمریکا اعلام کرد که ظرف چهار هفته تصمیم خود را دربارهی حمایت از طرح الحاق کرانه باختری به سرزمینهای اشغالی خواهد گرفت. این پیشنهاد بهوضوح هدیهای دیگر برای جناح راست افراطی اسرائیل بود. نتانیاهو همچنین با چالش دیگری نیز روبهروست: تصویب بودجه تا پایان ماه مارس. عدم تصویب بودجه به برگزاری انتخابات زودهنگام منجر خواهد شد که طبق نظرسنجیها، شانس موفقیت در آن برای نتانیاهو چندان امیدوارکننده نیست. در این زمینه، طرح پیشنهادی ترامپ نیز میتواند به کمک او بیاید. این طرح که خروج حماس از غزه با حمایت آمریکا و بهبود امنیت اسرائیل را وعده میدهد، در میان ساکنان سرزمینهای اشغالی به شدت محبوب شده است؛ تا جایی که نظرسنجیها نشان میدهند که ۷۲ درصد از ساکنان سرزمینهای اشغالی از این طرح حمایت میکنند.
با این حال، مسألهی توافق گروگانها و آتشبس همچنان موضوعی فوری و حساس باقی مانده است. مرحلهی نخست این توافق که در حال حاضر در حال اجراست، شامل کاهش تنشها و تبادل محدود گروگانها است؛ اما مرحلهی دوم که به معنای خروج کامل نیروهای اسرائیلی از غزه و تبادل گستردهی زندانیان فلسطینی از جمله رهبران بلندپایه خواهد بود، در صورت اجرا عملاً به معنای پایان جنگ و ترک کابینهی نتانیاهو توسط جناح راست افراطی خواهد بود.
اگرچه فرضیه انتقال جمعیت غزه به صورت دائمی، از نظر اجرایی غیرعملی به نظر میرسد، اما حتی مطرح شدن آن، فشارها بر اسرائیل برای یافتن راهحلی منطقی در مورد سرزمینهای فلسطینی را کاهش میدهد و این پرسش را نیز پیش میآورد که آیا غزه همچنان بخشی از فلسطین باقی خواهد ماند؟ در این شرایط، حماس میتواند از این وضعیت برای بازسازی خود استفاده کند، موقعیتش را بهعنوان مدافع فلسطینیها تقویت کند و کنترل خود بر غزه را مستحکمتر سازد. در نتیجه، یک دور تازه از درگیریها و جنگهای بعدی تقریباً حتمی به نظر میرسد.
طرح ترامپ برای تبدیل غزه به یک «ریویرا در خاورمیانه» بیشتر به یک رؤیا شباهت دارد. این ایده نهتنها از نظر سیاسی غیرممکن به نظر میرسد، زیرا با مخالفت گسترده کشورهای عربی و بسیاری از دیگر دولتها مواجه خواهد شد، بلکه از نظر مالی و اجرایی نیز مبهم و غیرقابل تحقق است. هیچ کشور یا نهادی بهسادگی هزینههای هنگفت چنین پروژهای را تقبل نخواهد کرد. علاوه بر این، پذیرش فلسطینیها در سایر مناطق به سادگی اتفاق نخواهد افتاد و مهمتر از همه، خود فلسطینیها ممکن است تمایلی به ترک سرزمینشان نداشته باشند.
دولت ائتلافی اسرائیل با اختلافات داخلی عمیق بر سر موضوعات متعددی مواجه است؛ از مسائل داخلی گرفته تا بازگشت باقیمانده گروگانها و سرنوشت آتشبس. تصاویر بازگشت سه گروگان در روز شنبه بار دیگر بر فوریت تلاش برای بازگرداندن تمام گروگانها تأکید کرد. در همین حال، حتی طرحهای پیشنهادی مبنی بر اخراج فلسطینیان از غزه، خشم شرکای عرب اسرائیل را برانگیخته و خطر شعلهور شدن تنشها در کرانه باختری را افزایش داده است. هر نقشه راه یا برنامه کلانی که برای نتانیاهو ترسیم میشود، باید محدودیتهای عملی و اخلاقی را در نظر بگیرد و این واقعیت را بپذیرد که این درگیری نمیتواند صرفاً با پول یا خواست قدرتهای بزرگ حل شود. در غیر این صورت، اسرائیل ممکن است تنها وقت خود را صرف دنبال کردن رؤیایی کند که سرانجامی جز دور شدن از پیشرفت واقعی نخواهد داشت.