طرح ترامپ برای انتقال فلسطینیان از غزه و تبدیل آن به «ریویرای خاورمیانه» با مخالفت شدید جهانی روبه‌رو شد. کشور‌های عربی، غربی و سازمان ملل این پیشنهاد را پاکسازی قومی دانسته و آن را رد کردند. حتی جمهوری‌خواهان آمریکایی به عملی بودن آن شک دارند. در نهایت، ترامپ با فشار‌های داخلی و بین‌المللی از موضع خود عقب‌نشینی کرد و اعلام کرد که نیازی به شتاب در اجرای این طرح نیست.
فرارو- «عبدالله خلیفه الشایجی»، استاد علوم سیاسی دانشگاه کویت
به گزارش فرارو به نقل از القدس العربی، طرح جنجالی دونالد ترامپ که غزه را به‌عنوان یک زمین ارزشمند در ساحل مدیترانه در نظر می‌گیرد، با واکنش‌های گسترده و انتقادات شدیدی مواجه شده است. این طرح، که بیشتر به دیدگاه یک معامله‌گر املاک شباهت دارد تا به یک رئیس کشور با یک طرح و استراتژی سیاسی، پیشنهاد جابه‌جایی بیش از دو میلیون نفر از ساکنان غزه به کشور‌های مختلف از جمله مصر، اردن، اندونزی، آلبانی، اسپانیا و نروژ را مطرح می‌کند. هدف از این جابه‌جایی، تبدیل غزه به یک «ریویرا در خاورمیانه» (منطقه‌ای ساحلی در خاورمیانه) است.
این طرح نه‌تنها به دلیل غیرعملی بودن، بلکه به‌خاطر رویکردی که به نظر منتقدان، نژادپرستانه و بازگشتی به استعمار امپریالیستی است، مورد انتقاد شدید قرار گرفته است؛ تا جایی که متحدان عرب، کشور‌های غربی، روسیه و چین همگی واکنش‌های خشمگینانه‌ای به آن نشان داده‌اند. در آمریکا نیز، «کریس وان هولن»، سناتور دموکرات این طرح را «ریختن بنزین بر آتشی شعله‌ور» توصیف کرده است. منتقدان معتقدند این طرح نه‌تنها فرصت‌های کاهش تنش و پیشبرد مراحل آتش‌بس و تبادل اسرا را نابود می‌کند، بلکه عادی‌سازی روابط کشور‌های عربی به ویژه عربستان سعودی با اسرائیل را نیز مختل خواهد کرد. برای نخستین بار، یک رئیس‌جمهور آشکارا از پاکسازی نژادی و مذهبی سخن گفته و اعلام کرده که قصد دارد ۲.۳ میلیون نفر از مردم غزه را جابه‌جا کند تا این منطقه به یک مرکز تفریحی لوکس تبدیل شود. این هدف، به گفته بسیاری مورد حمایت جناح راست صهیونیسم نیز قرار دارد.
علاوه بر این، ترامپ از موضع‌گیری رسمی در مورد طرح «الحاق کرانه باختری به اسرائیل» خودداری کرده و حتی از اشاره به قطعنامه‌های سازمان ملل و راه‌حل دو دولتی اجتناب کرده است؛ راه‌حلی که تاکنون مورد پذیرش فلسطینیان، کشور‌های عربی، اتحادیه اروپا و ۱۴۶ کشور عضو سازمان ملل بوده است. در داخل ایالات متحده، این طرح انتقادات زیادی را برانگیخته است. برخی سناتور‌های جمهوری‌خواه به عملی بودن چنین پیشنهادی شک کرده‌اند و اعضای حزب دموکرات آن را به‌شدت محکوم کرده‌اند. آل گرین، نماینده دموکرات از تگزاس، این طرح را به پاکسازی نژادی تشبیه کرده و خواستار آغاز روند استیضاح ترامپ شده است.
همه اینها در حالی است که رسانه‌های آمریکایی و غربی طرح ترامپ را «تخیلی» خوانده و غیرعملی عنوان کرده‌اند. با این حال، بنیامین نتانیاهو برخلاف دیگران، از این طرح استقبال کرده و آن را یک راهبرد نوآورانه برای هماهنگی با جناح راست افراطی کابینه خود معرفی کرده است. او اظهار داشت که این طرح نه تنها رؤیای جناح راست توراتی را محقق می‌کند، بلکه سلطه حماس را پایان داده و رهبران آن را از غزه خارج خواهد کرد.
«یسرائیل کاتس»، وزیر دفاع اسرائیل نیز به ارتش دستور داد زمینه تخلیه داوطلبانه ساکنان نوار غزه را فراهم کند. او همچنین تأکید کرد که غزه اکنون به منطقه‌ای ویران و غیرقابل سکونت تبدیل شده است؛ دیدگاهی که ترامپ و وزیر خارجه‌اش بار‌ها مطرح کرده‌اند. اما این طرح با مخالفت گسترده‌ای روبه‌رو شده است. تشکیلات خودگردان فلسطین، حماس و سایر گروه‌های فلسطینی آن را به شدت محکوم کردند و مغایر با قوانین بین‌المللی دانستند. حماس از ترامپ خواست تا از این طرح عقب‌نشینی کند و پیشنهاد برگزاری نشست اضطراری کشور‌های عربی را مطرح کرد. در همین حال، جنبش حماس از جامعه جهانی خواست تا از حق ملت فلسطین برای تشکیل کشوری مستقل به پایتختی قدس حمایت کند.
منابع اردنی گزارش دادند که «ملک عبدالله»، پادشاه اردن قصد دارد در دیدار با ترامپ به او هشدار دهد که انتقال جمعیت غزه به اردن نه تنها تنش‌ها را افزایش می‌دهد، بلکه می‌تواند ثبات منطقه را به خطر بیندازد و حتی توافق صلح اردن و اسرائیل را تهدید کند. او این طرح را تهدیدی برای موجودیت اردن می‌داند. کشور‌های خلیج فارس از جمله عربستان سعودی، قطر، کویت و همچنین مصر و دیگر کشور‌ها نیز با انتقال فلسطینی‌ها مخالفت کرده‌اند. عربستان سعودی در بیانیه‌ای بر حمایت خود از تشکیل کشور فلسطین تأکید کرد و طرح ترامپ برای تصرف غزه و جابه‌جایی فلسطینیان را محکوم کرد. «ترکی الفیصل»، رئیس سابق سازمان اطلاعات عمومی سعودی، نیز با پوشیدن چفیه فلسطینی به این طرح واکنش نشان داد و اظهار داشت که در قرن بیست‌ویکم، انتقال اجباری فلسطینیان غیرقابل درک است و جامعه جهانی نمی‌تواند چنین پاکسازی قومی را بپذیرد. او تأکید کرد که مشکل فلسطین به خود فلسطینیان برنمی‌گردد، بلکه ناشی از اشغالگری اسرائیل است.
در نهایت، پس از موج گسترده مخالفت‌ها، ترامپ مجبور شد آرام آرام از موضع خود عقب‌نشینی کند. انتقاد‌های داخلی از سوی برخی اعضای حزب جمهوری‌خواه، محکومیت‌های بین‌المللی، و اعتراض شدید فلسطینیان، ترامپ را وادار به تغییر لحن کرد. حتی دبیرکل سازمان ملل و دیگر مقامات بین‌المللی که این طرح را به پاکسازی قومی متهم کرده بودند، در این تغییر موضع نقش داشتند. ترامپ سرانجام اعلام کرد که اجرای این طرح نیازی به عجله ندارد و لزومی به سرعت در «تصرف و اشغال غزه» نمی‌بیند. این رویداد نشان داد که او بیشتر به‌عنوان یک معامله‌گر و شخصیت نمایشی عمل کرده است تا یک سیاستمدار با برنامه و استراتژی مشخص.
