فرارو- روز جمعه روز مهمی برای زنان در تاریخ پس از انقلاب بود، برای اولین بار حدود چهار هزار زن توانستند بلیت حضور در یک مسابقه فوتبال را بخرند. بلیتهایی که در کمتر از چند ساعت به فروش رفت، آنهم برای بازی ایران و کامبوج که اهمیت چندان زیادی ندرد، اما حالا در تاریخ فوتبال ایران نام این بازی ثبت خواهد شد به عنوان اولین بازی که دستکم چهار هزار زن ایرانی در ورزشگاه آزادی به تماشای آن نشستند. پنج شنبه 18مهر ماه این روز تاریخی را رقم خواهد زد.
به گزارش فرارو، ساعتی پس از آغاز فروش آنلاین بلیت بازی فوتبال ایران و کامبوج، زنانی که موفق به خرید بلیت شدهاند با هشتگهای «بازی ایران - کامبوج با زنان»، «با من به ورزشگاه بیا» و «زنان_ورزشگاه» پیامهای زیادی در این باره منتشر کردند. آنها از احساسات خود درباره این که بالاخره توانستند بلیت ورزشگاه صدهزار نفری آزادی را بگیرند، میگفتند. مردان زیادی نیز در شبکههای اجتماعی به زنان مخصوصا آنهایی که بلیت گرفته بودند، تبریک گفتند.
تصویری از سهیمه اختصاصی جایگاههای ورزشگاه برای گروههای مختلف دست به دست میشد. جایگاه "بنفش" متعلق به زنان بود. ابتدا یک جایگاه، سپس دو جایگاه و نهایتا تا چهار جایگاه به زنان اختصاص یافت. به نسبت ورزشگاه ۱۰۰ هزار نفری سهمیه بسیار کمی است، اما همین سهمیه کم را میتوان شروع خوبی برای عادی سازی ورود زنان به ورزشگاهها دانست.
البته برخی گزارشها از این حکایت دارد که قرار است جایگاههای دیگری برای زنان اختصاص داده شود. فدراسیون جهانی فوتبال به ایران هشدار داده بود که زنان باید بتوانند بدون محدودیت به تماشای بازی بیایند وگرنه فوتبال ایران محروم خواهد شد.
بازی ایران و کامبوج از سری بازیهای مقدماتی جام جهانی هفته آینده یعنی در روز ۱۸ مهرماه در تهران برگزار میشود. قرار است هیئتی از فیفا، برای نظارت بر حضور زنان ایرانی در ورزشگاه آزادی برای تماشای بازی فوتبال میان ایران و کامبوج، به ایران سفر کند.
هر ماه یک سال پیش بود که درهای آزادی به روز زنان نیمهباز شد. بازی دوستانه ایران و بولیوی، آن بازی به عنوان یک تابو شکنی تفسیر شد و حالا در بازی رسمی ایران و کامبوج قرار است این تابو شکنی کامل شود.
جایگاه های بنفش با استقبال زنان افزایش یافت
فشار خارجی یا موفقیت یک جنبش؟
زنان ایرانی در چند سال اخیر جنبشی فراگیر برای ورود به ورزشگاهها به راه انداختند و نهایتا با فشارها فدراسیون جهانی فوتبال فیفا و همراهی دولت این جنبش به نتیجه رسید، هرچند همچنان نگرانیهایی درباره تداوم این روند وجود دارد.
درباه اینکه زنان چگونه به ورزشگاه رسیده اند اختلاف دیدگاههایی وجود دارد. برخی معتقدند این وضعیت ناشی از فشار خارجی است و ارتباطی با مطالبات زنان در این باره ندارد. از سوی دیگر عدهای میگویند اگر پیگیریها زنان نبود فیفا نمیتوانست کاری کند و دولت با فیفا به توافق میرسید. اما خواست زنان فیفا را در موقعیتی قرار داد که به دولت فشار وارد کند.
شهربانو امانی از فعالان سیاسی در این باره معتقد است: «ورود زنان به ورزشگاه دست آورد جامعه مدنی و همه زنان ایرانی است که برای دست یابی به مطالبات به حق خود پایداری کرده و هزینه دادند. این رخداد الگویی برای جامعه مدنی در دستیابی به خواستههایشان است. بیش باد ...»
برخی فعالان فضای مجازی معتقدند این حضور مدیون مقاومتهایی و اقدامات "دختران ریش دار"، که با گریم مردانه در ورزشگاه حاضر میشدند و افرادی همچون "دختر آبی" است.
البته عده دیگر میگویند خوشحالی زیاد زنان بابت آزادی ورود به ورزشگاه نشان دهنده پایین بودن سطح مطالبات آنها است. علی نادری از فعالان سیاسی اصولگرا نوشته است: «این ابراز خوشحالی یک وجه جالب دیگر هم دارد که کمتر دیده میشود. اینکه حضور در ورزشگاه از مهمترین خواستههای این بانوان بوده و این بانوان برایش جشن میگیرند، این نازل بودن سطح مطالبات دوستان نشان میدهد که ظاهرا مطالبهای باقی نبوده که پیگیری بشود.»
پیامهای مشابه از سوی کاربران اصولگرا فراوان دیده میشود. بسیاری از آنها میگویند با حضور زنان در ورزشگاه چه مشکلی از زنان حل میشود؟
یکی از مسائلی در شبکههای اجتماعی درباره آن بسیار سخن گفته شده این است که چرا ظرفیت حضور زنان محدود است؟ برخی از کاربران پیشنهاد داده اند به روند اعتراضات برای حذف محدودیت در این باره باید ادامه داد.
یکی دیگر از اعتراضات این است که چرا زنانی که به ورزشگاه میروند نمیتوانند کنار پدر، برادر، همسر و یا پسر خود فوتبال ببینند.
در این بین برخی کاربران نیز میگویند حتی در آزادی حضور زنان در ورزشگاه نیز تبعیض واضح است. چرا فقط باید زنان ساکن تهران بتوانند به ورزشگاه بروند؟ آیا قرار است برای دیگر بازیها خصوصا رقابتهایی که در شهرستانها برگزاری شود زنان نیز میتوانند به ورزشگاه بروند؟
تیتر روزنامه اعتماد
آداب حضور در ورزشگاه و مرور خاطرات
یکی دیگر از بحثهایی که در فضای مجازی مطرح شده، آداب حضور در ورزشگاه است. این بحث بیشتر برای هشدار به زنان است که با فضای ورزشگاه آشنا شوند. بسیاری منتقد مطرح شدن بحثهایی اینچنینی در فضای کنونی هستند.
در بحث "آداب ورزشگاه" عدهای از مردان به دختران درباره فحاشیهای و ادبیات ورزشگاهی هشدارهایی داده اند. اما عدهای دیگر میگویند این بحث هیچ اهمیتی ندارد و زنان آداب ورزشگاه را میدانند.
برخی دیگر میگویند اساسا آداب ورزشگاه هیچ اهمیتی ندارد و زنان میتوانند آن را تغییر دهند. کاربری در این باره نوشته است: «با من به ورزشگاه بیا باتمام آداب خودت، تمام آنچه که هستی نه آنچه که میخواهند باشی، خوشحالیت را آنچنان که بلد هستی فریاد کن، نخواه مثل دیگری بشی، انحصاررابشکن و"زن"باش، نخواه که مردبشی با آدابی که به تو دیکته میکنند.ای کاش این درها قبل از خودسوزی سحر با هزینهی کمتری باز میشد.»
طیفی دیگری از مردان فعالان فضای مجازی نیز ضمن ابراز خوشحالی نسبت به حضور زنان در ورزشگاه خاطرات اولین حضور خود در ورزشگاه را مرور کرده اند. خاطراتی از اتفاقات تلخ و شیرین در سکوهای آزادی و دیگر ورزشگاههای کشور.
دولت
یکی دیگر از مباحث پیرامون حضور زنان در ورزشگاهها نقش دولت و فدراسیون فوتبال است. آیا دولت در این رابطه تاثیرگذار بوده است یانه؟ آیا اساسا وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال تلاشی در این باره انجام داده اند. بسیاری از کاربران معتقدند که دولت هیچ اقدام موثری نداشته است. اگر حاکمیت به حضور زنان در ورزشگاه تن داده ناشی از مطالبه گری زنان و فشار خارجی بوده است.
با اینحال مقامات دولتی نظر دیگری دارند.
معصومه ابتکار معاون امور زنان ریاست جمهوری در این باره گفت: «به حمد الهی، توانستیم طی سالهای متمادی در مراحل مختلف، مطالبات و خواستها و انتظارات زنان را در قالبی که واقعاً با قوانین، شرع و ضوابط همخوانی داشته باشد، برآورده کنیم.»
او افزود: «موضوع استادیوم مطالبه بخشی از زنان ایرانی است که با تدابیری که پیشبینی شد و اقدامات انجام گرفته مشکلات تا اندازه زیادی برطرف شد. تنها در دولت دوازدهم دو سال پیگیر فراهم کردن زیرساختها بودیم، آقای سلطانی فر وزیر ورزش و جوانان هم در خصوص ایجاد زیرساختهای لازم تلاشهای زیادی داشتند.»
البته او توضیحی نداده است که فرآهم آوردن کدام زیرساخت دو سال طول کشیده است.
نباید از نظر دور داشت که دولت حسن روحانی موافق حضور زنان در ورزشگاه بوده است و در سفر رییس فیفا به تهران روحانی وعده داد که مشکل را حل خواهد کرد.
برخی مراجع تقلید و روحانیون عالی رتبه از منتقدان اصلی ورود زنان به ورزشگاهها هستند. آنها میگویند "محیط به شدت مردانه ورزشگاهها برای حضور زنان مناسب نیست."