فرارو- قطع روابط عربستان سعودی و چند کشور عربی منطقه با قطر بحران تازه ای در خاورمیانه ایجاد کرده است. این بحران دو قطبی را شکل داده است که می تواند فعل و انفعالات خاورمیانه را وارد روند جدیدی کند.
به گزارش فرارو، عربستان سعودی، مصر، امارات متحده عربی و چند کشور عربی دیگر با متهم کردن قطر به حمایت از تروریسم روابط خود با این کشور را قطع کرده‌اند. مرزهای زمینی، هوایی و دریایی همسایگان عرب این کشور نیز به روی آن بسته شده است.
در میانه این بحران دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا به حمایت از عربستان و متحدانش پرداخته است. دونالد ترامپ قطر را متهم کرد که در"سطحی بالا" از تروریسم حمایت کرده است. رژیم اسرائیل نیز به حمایت از اقدام کشورهای عربی پرداخته است.
در سوی دیگر ترکیه به جمع مدافعان قطر اضافه شده است. ایران و روسیه نیز سعی کردند اعلام بی طرفی کنند اما در کل موضعی همدلانه با قطر اتخاذ کرده اند.
در این میان وزیر خارجه قطر تلاش های دیپلماتیک خود را برای یارکشی از میان کشورهای جهان و خروج از انزوا آغاز کرده است. محمد بن عبدالرحمان الثانی، دو روز پیش با سرگی لاوروف وزیر خارجه روسیه گفت و گو کرد. لاوروف در این دیدار گفت که روسیه با نگرانی اخبار مربوط به این تنش ها را دنبال می کند.
وزیر خارجه روسیه تمایل این کشور را به پایان دادن این اختلافات از راه گفتگو ابراز کرد. لاوروف همچنین آمادگی این کشور را برای انجام هر گونه اقدامی برای کمک به حل این بحران اعلام کرد و گفت مبارزه با تروریسم نیازمند اتحاد است.
اما رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه با قاطعیت به دفاع از قطر پرداخته است. او گفت که او هرگز فکر نمی‌کند که قطر از سازمان‌های تروریستی حمایت می‌کند.
اردوغان گفت: "آنها (عربستان و متحدانش) سازمان هایی را به عنوان سازمان‌های تروریستی نام برده‌اند. من این سازمان ها را می شناسم و تا امروز مدرکی که نشان دهد قطر از تروریسم حمایت می کند، ندیده ام."
رئیس جمهور ترکیه همچنین خواست که محاصره اقتصادی علیه قطر به طور کامل برداشته شود. اردوغان از عربستان خواست تا رهبری خود را نشان داده و ترویج کننده روابط خوب در منطقه باشد.
او همچنین لایحه‌ای را تایید کرد که براساس آن نیروهای ترکیه به پایگاهی متعلق به این کشور در قطر اعزام می‌شوند. اقدامی که حاکی از حمایت ترکیه از قطر است.
ایران همچون ترکیه موضع گیری سیاسی به نفع قطر نداشته است اما در عمل به حمایت از این کشور در مبارزه با محاصره اقتصادی پرداخته است. دو روز پیش ایران 5 هواپیما شامل مواد غذایی به این امیرنشین حاشیه خلیج فارس ارسال کرد. قرار است ارسال مواد غذایی از ایارن به قطر تداوم داشته باشد.
در کنار این حمایت ها روز گذشته وزیر خارجه قطر برای مذاکره به اروپا سفر کرده است. به نظر می رسد این کشور به دنبال یارگیری تازه مقابل ائتلاف کشورهای عربی به رهبری عربستان با آمریکا و اسرائیل است.
تحولات تازه در خاورمیانه چه معنایی دارد؟ این تحولات وضعیت چه تغییراتی در وضعیت این منطقه پرآشوب ایجاد خواهد کرد؟ آیا حمایت ایران از قطر اقدام درستی است؟
مهدی مطهرنیا استاد روابط بین الملل دانشگاه و تحلیلگر دیپلماسی در این باره به خبرنگار فرارو گفت: قطر به لحاظ تاریخی سرزمین پرماجرایی است. قطر تا اواخر قرن 19 تحت حاکمیت ایران بود. از سال ۱۸۷۱ تا ۱۹۱۳ قطر در تصرف امپراتوری عثمانی قرار گرفت. پس از آن و در سال 1913 تحت حمایت دولت بریتانیا درآمد پس از آن قطر در سال 1971 استقلال پیدا کرد و از آن زمان تبدیل به یک ریز دولت موثر در کشورهای عربی شد.
به گفته مطهرنیا "پس از استقلال قطر به طور مداوم شاهد نوعی اصطکاک بین عربستان سعودی و امیر نشین قطر بوده ایم. این اصطکاک جنبه های مختلف از عقیده گرفته تا قومیت و قبیله داشته است."
این استاد دانشگاه معتقد است: «اکنون قطر به نقطه عزیمت معناداری در خاورمیانه رسیده است. به نوعی این کشور کوچک به زایشگاه کوچکی برای تحولات منطقه تبدیل شده است. به تعبیری دیگر اتفاقات اخیر پیرامون قطر را می توان اینگونه
تفسیر کرد که این کشور بحران را از "هارتلند نو" (منطقه خاورمیانه عربی از
شاخ آفریقا تا مرزهای کویت و جنوب عراق را در بر می گیرد) به "نو هارتلند"
(منطقه خلیج فارس تا خلیج عدن و فلات ایران) منتقل می
کند. به این ترتیب ممکن است بحران از کشورهایی همچون مصر وسوریه و حتی عراق به همسایگی ایران در خلیج فارس برسد.»
این تحلیلگر مسائل بین الملل با بیان اینکه "به این ترتیب قطر به عنوان یک موضوع باعث شکل گیری یک دو قطبی در منطقه شده است"، افزود: «آمریکا به این دوقطبی احتیاج دارد چرا که منجر به انتقال بحران به عنوان گام بعدی تحرک قدرت های بزرگ در منطقه می شود.»
او در ادامه به سناریوهای قابل تصور برای بحران قطر پرداخت و گفت: «سناریو اول؛ باخت تلخ و شکست شیرین است. در این سناریو دوحه در رقابت با عربستان و متحدانش شکست می خورد و مجبور به عقب نشینی کامل از موضعش می شود و عربستان به بردی شیرین دست می یابد. که این وضعیت قطعا به سود ایران نخواهد بود.»
او در تشریح سناریو دوم گفت: «جنگ سخت؛ در این سناریو عربستان و قطر وارد جنگی شدید می شوند. ریاض دست به اشغال قطر و اسقاط حکومت آل ثانی می زند. اینجا هیچ جایی برای عقب نشینی وجود ندارد. امکان مقاومت قطر هم بسیار اندک است.»
مطهر نیا درباره سناریو سوم اظهار کرد: «توافق بینابین و تفاهم دوجانبه؛ این سناریو با میانجیگری و گفت و گو تحقق می یابد. در این سناریو پرستیژ منطقه ای و سیاسی عربستان سعودی باید حفظ شود.»
او سناریو چهارم را "مقاومت سخت" دانست و گفت: «در این سناریو قطر دست به مقاومت تمام عیاری می زند. اما دولت سعودی هم به شکل سازماندهی شده ای دست به یک انقلاب درون کاخی می زند و دولت قطر را ساقط می کند.»
این استاد دانشگاه اظهار کرد: «سناریو پنجمی هم وجود دارد در این سناریو مقاومت شکننده و کج دار و مریض قطر و همگرایی بیشتر عربستان با کشورهای مختلف منطقه و جهان باعث طولانی تر شدن بحران خواهد شد.»
او در پاسخ به این سوال که در این شرایط ایران باید چه موضعی اتخاذ کند و آیا اینکه برخی می گویند ایران باید به حمایت قاطع از قطر بپردازد تا توازن قوا در منطقه برقرار شود صحیح است؟ گفت: «آنچه به عنوان توازن قوا مطرح است، موازنه قدرت نیست. موازنه ضعف است. دو قطبی و تقابل قدرت های منطقه یعنی ایران و عربستان به نفع امت اسلام تمام نخواهد شد.»
مطهرنیا تاکید کرد: «خاورمیانه شاهد سقوط قدرت اقتصادی، سیاسی و نظامی کشورهای منطقه است. در واقع توان امت اسلامی هزینه شکل گیری قطب های درونی می شود. این مسئله تضعف درونی امت اسلامی و برتری قدرت های بیرونی را در پی خواهد داشت.»
این تحلیل گر مسائل سیاسی در عین حال گفت: «ایران باید از قطر حمایت کند، اما این حمایت بایستی در چهارچوب منطق و دیپلماسی باشد و منجر به قطب بندی و رودرویی بیشتر در جهان اسلام نشود.»
بیوگرافی بازیگران سریال دودکش + عکس شخصی و داستان سریال 
ویدیو | کنایه سنگین عادل فردوسی‌پور به جواد خیابانی 
سفر با غافله‌های شاه عباسی: زیباترین کاروانسراهای تاریخی اصفهان که باید ببینید 
ویدیو | مبارزه کامل علی اکبری با فایتر برزیلی 
سفری هیجان‌انگیز به یک کویر تاریخی؛ ۶ گنجینه‌ی پنهان بم که از آن بی‌خبرید 
