چرا چین کره شمالی را نابود نمی کند؟

فرارو- روزی روزگاری بیل کلینتون فکر می‌کرد جهان را از نگرانی درباره رویای هسته‌ای دیکتاتور ظالم جمهوری دموکراتیک خلق یا همان کره شمالی نجات داده است. توافق در سال 1994 امضا شد: پیونگ‌یانگ وعده داد درازای دریافت انرژی از آمریکا، ژاپن و کره جنوبی (در قالب یک رآکتور هسته‌ای آب سبک)، برنامه دستیابی به سلاح هسته‌ای را متوقف کند.

به گزارش فرارو به نقل از نیوزویک، در دولت رئیس‌جمهور بعدی، جورج دبلیو بوش، آمریکا کره شمالی را به تلاش‌های مخفیانه برای غنی‌سازی اورانیوم باهدف تولید بمب هسته‌ای متهم کرد که درنتیجه توافق به‌دست‌آمده در دوره کلینتون برهم خورد. از آن زمان به بعد، پیونگ‌یانگ و دنیای خارج در چرخه‌ای بی‌پایان به دام افتاده‌اند: کره شمالی به‌آرامی و به‌تدریج زرادخانه هسته‌ای خود را بزرگ می‌کند؛ آزمایش هسته‌ای دیگری انجام می‌دهد و در مقابل جهان خشمگین از طریق سازمان ملل برای افزایش تحریم‌ها علیه کره شمالی قطعنامه صادر می‌کند. تحریم‌ها منظور ایجاد و تحمیل فشار اقتصادی به دیکتاتور فعلی  کیم جونگ اون می‌باشد تا به‌زانو درآید. پس از گذشت مدتی، کیم بمب دیگری را آزمایش می‌کند؛ درست مانند کاری که در تاریخ 9 سپتامبر کرد.

این چرخه تبدیل به یک‌روال شده و آن‌قدر همه به آن عادت کرده‌اند که احتمالاً توجه نکردید که امسال نیز تکرار شد. در ماه ژانویه، کره شمالی یک سلاح هسته‌ای را آزمایش کرد (چهارمین آزمایش) و بعد از دو ماه مذاکره شورای امنیت قطعنامه 2270 را تصویب کرد. بااین‌حال، منتقدان هشدار دادند برای اینکه قطعنامه 2270 بتواند نقض متداوم کره شمالی را متوقف کند، تمام اعضای سازمان ملل باید تحریم‌ها را اجرا کنند. و این شامل تنها متحدِ پیونگ‌یانگ، جمهوری خلق چین هم می‌شود. چین تنها کشور دنیاست که می‌تواند باعث رشد یا شکست اقتصادی کره شمالی شود.

در اینجا تنها دو سؤال واقعاً مهم وجود دارد: آیا کیم آن‌قدر دیوانه است که به ژاپن، کره جنوبی و یا آمریکا حمله هسته‌ای کند؟ پاسخی این است که "نه، او دیوانه نیست" زیرا چنین حمله‌ای قطعاً باعث نابودی کره شمالی می‌شود. دوم، پرسش درباره چین مطرح می‌شود. آیا پکن می‌خواهد آن‌قدر بر رژیم فشار آورد که باعث بی‌ثباتی کره شمالی شود و یا آیا ارزش پیونگ‌یانگ به‌عنوان یک منطقه استراتژیک در شمال شرق آسیا ( دیواری دفاعی در برابر اتحاد کره جنوبی و آمریکا) سبب می‌شود کیم اساساً هر کاری می‌خواهد با سلاح‌های هسته‌ای خود بکند؟ البته تا زمانی که علیه کسی استفاده نشوند.

پکن شاهرگ اقتصادی پیونگ‌یانگ (حدود 70 درصد کل تجارت کره شمالی با پکن است) و تأمین‌کننده اصلی انرژی و مواد غذایی آن است. اگر پکن ارتباط خود با پیونگ‌یانگ را قطع کند، چراغ‌های بیشتری در کره شمالی خاموش می‌شوند و خاموش باقی می‌مانند. زمان‌هایی بوده که پکن از نفوذ خود استفاده کرده: مثلاً در اوایل سال 2003، پیونگ‌یانگ برخلاف قطعنامه‌های سازمان ملل یک موشک را برای آزمایش پرتاب می‌کند و چین صادرات نفت به کره شمالی را به مدت سه روز متوقف می‌کند.

در سال 2013 وزیر امور خارجه کره جنوبی یونگ بیون سه گفت: "به نظر می‌رسد چین ماجراجویی نظامی کره شمالی را به‌عنوان یک مسئولیت استراتژیک در نظر می‌گیرد نه یک دارایی استراتژیک." سال بعد رئیس‌جمهور چین "شی جینگ پینگ" با رفتن به سئول قبل از پیونگ‌یانگ، کره شمالی را سرزنش کرد. این اولین باری بود که یکی از رهبرهای چین چنین کاری می‌کند. برای مدت کوتاهی، آمریکا و متحدان مهم و کلیدی‌اش در آسیای شرقی ازجمله ژاپن و کره جنوبی، به این فکر افتادند که شاید کمپین "صبر استراتژیک" با کره شمالی جواب دهد.

آن دوران گذشت و اکنون، تنها چند ماه پس از چهارمین انفجار اتمی و استقامت در برابر آخرین دور تحریم‌ها و خشم چینی‌ها، کره شمالی بمب بزرگ‌تری را آزمایش کرد. چرخه بی‌پایان ادامه دارد: باراک اوباما جلسه‌ای در پایتخت لائوس در وینتیان را ترک کرد تا حرف‌های واضح را تکرار کند؛ که برای مهار کیم به کمک و حمایت بیشتری از چین نیاز داشت.

اما آیا در چند ماه گذشته چیزی تغییر کرده که محاسبات راهبردی چین را عوض کند؟ پس از آزمایش هسته‌ای ماه مارس، چین تحریم‌ها را شدیدتر کرد، اما هیچ‌یک از این اقدامات قدرت کافی ندارد که توجه کیم جونگ اون را به خود جلب کند. پکن می‌داند برنامه هسته‌ای کره شمالی بیشتر سپر است تا نیزه: این مسئله ضامن بقایِ سلسله کیم است. هیچ‌کس به این رژیم حمله نمی‌کند زیرا سلاح هسته‌ای دارد. همچنین چین معتقد است جهت‌گیری اوباما به سمت آسیا برنامه‌ای برای محاصره چین با متحدان خودش است که نگران رشد و نفوذ نظامی پکن در منطقه هستند.

تا زمانی که پکن حس نکند کره شمالی می‌خواهد سلاح‌های هسته‌ای را علیه تنها متحدش استفاده کند، پنجمین، ششمین، هفتمین و حتی هشتمین آزمایش هسته‌ای نیز محاسباتش را تغییر نمی‌دهد. پکن فراتر از هر چیزی خواستار ثبات در شبه‌جزیره کره است. بنابراین این چرخه احتمالاً ادامه می‌یابد: چین هر دفعه موافقت می‌کند اندکی سخت‌تر کره شمالی را تنبیه کند اما نه آن‌قدر که رژیم را به خطر بیندازد.

این مسئله برای واشنگتن مشکل برانگیز است. اوباما این ماه در آخرین مجمع عمومی سازمان ملل شرکت خواهد کرد و باری دیگر اعمال تحریم‌های سخت‌تر علیه کره در دستور کار قرار دارد. احتمالاً اعضای شورای امنیت بر سربرنامه‌ای به توافق خواهند رسید؛ اما آیا واشنگتن خودش تحریم‌هایی را علیه کشورها و شرکت‌هایی که با کره شمالی معامله می‌کنند تصویب خواهد کرد؟

احتمال دارد که دولت اوباما در دقیقه نود، چنین اقدامات قوی‌ای انجام ندهد. اوباما اخیراً گفت تغییرات آب و هوایی مهم‌ترین موضوعی است که باید به آن رسیدگی کند و چین، بزرگ‌ترین تولیدکننده کربن دی‌اکسید راه‌حل این مشکل است. ناراحت کردن پکن چیزی نیست که این رئیس‌جمهور می‌خواهد انجام دهد. کاری که رئیس‌جمهور کلینتون یا ترامپ ممکن است انجام دهند قابل پیش‌بینی است (هرچند ترامپ با اعتمادبه‌نفس بی‌حدوحصر به توانایی‌هایش گفته با دیکتاتور کره شمالی مذاکره خواهد کرد.)

دونالد ترامپ را فراموش کنید. خط پایانِ ناامیدکننده این است که به تعویق انداختن این موضوع و اعتقاد به اینکه کیم با سلاح‌های اتمی‌اش به کسی آسیب نخواهد زد، تنها گزینه پیش رو است که احتمال رویارویی فاجعه‌بار با کره شمالی یا چین را ندارد. انتظار می‌رود رئیس‌جمهور بعدی نیز همین روند را در پیش بگیرد.