خشکسالی

مشاور وزارت منابع آب عراق گفت: ایران اقداماتی را برای تغییر مسیر رودخانه ها و ساخت سد‌ها انجام داده است که همگی از عوامل تأثیرگذار خشک شدن دریاچه حمرین هستند.

در حال حاضر تراز سد کرخه حدود ۱۷۹ متر است و حجم مخزن حدود یک میلیارد و ۴۱ میلیون متر متر مکعب است که از این میزان حدود ۳۰۰ میلیون متر مکعب حجم مرده است و فقط حدود ۷۰۰ میلیون متر مکعب آب قابل برداشت وجود دارد. با توجه به این شرایط برای برداشت از سد کرخه فقط باید برای آب شرب برنامه ریزی کرد. به گفته عباس صدریان‌فر مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان در میان سد‌های استان خوزستان، وضعیت موجودی منابع آب سد کرخه از سایر سد‌ها بحرانی‌تر است و ورودی این سد از ابتدای سال آبی جاری نسبت به میانگین بلندمدت حدود ۶۰ درصد کاهش داشته است.

طبق آخرین گفته ها، بررسی‌ها نشان داد ۳۰ درصد گرد و غبار منشأ خارجی دارد و ۷۰ درصد دیگر منشأ داخلی دارد. این در حالی است که پیشتر علت اصلی گردوغبار در گشور را کشور‌های همسایه ایران بیان شده بود.

ایران وارد یک دوره خشکسالی ۳۰ ساله شده که می‌شود گفت از حدود ۲۰ سال پیش شروع شده و اکنون آثار این دوره خشکسالی را مشاهده می‌کنیم.

حجم آب مخزن سد کرخه بزرگ‌ترین سد خاکی خاورمیانه و یکی از مهمترین منابع تامین آب شرب خوزستان به دلیل بارندگی کم در وضعیت بحرانی قرار گرفته است.۴۰۰ میلیون مترمکعب از ذخیره استراتژیک سد کرخه استفاده شده و به گفته مسئولان آب ذخیره شده تنها جوابگوی شرب و حقابه محیط زیست است. شرایط سد به گونه‌ای است که امکان تخلیه بیش از این ذخایر آن دیگر وجود ندارد، بر اساس اعلام مدیر برنامه‌ریزی مخازن سد‌ها و رودخانه‌های سازمان آب و برق خوزستان در اسفند ماه ۱۴۰۰ نیروگاه سد کرخه از مدار تولید خارج و به دلیل این شرایط کارگروه ملی سازگاری با کم آبی، ممنوعیت کشت تابستانه به ویژه کشت شلتوک در خوزستان را ابلاغ کرد. آورد تاریخی رودخانه کرخه به طور متوسط ۵.۲ میلیارد مترمکعب بوده که در ۲۰ سال گذشته به ۲.۵ میلیارد مترمکعب کاهش یافته و در سال آبی جاری نیز تاکنون ۱.۳ میلیارد مترمکعب بوده است.

ایالت‌های غربی امریکا با هزاران مایل کانال‌های آبیاری تلاقی می‌کنند که عرض برخی به ۴۵۷۲ سانتی متر می‌رسد و برخی دیگر تنها ۳۰۴ سانتی متر عرض دارند. پژوهشگران می‌گویند با پوشاندن این کانال‌ها با پنل‌های خورشیدی ما می‌توانیم انرژی تجدیدپذیر را بدون اشغال زمین‌های گرانبها تولید کنیم.

هتل‌ها و امکانات توریستی متروک اینجا به دهه ۱۹۹۰ برمی‌گردد، زمانی که دریاچه نمک در اوج خود بود. اما امروز دریاچه نزدیک شهر سماوه در جنوب پایتخت بغداد کاملا خشک شده است.

سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست اظهارکرد: خسارات ناشی از تغییرات اقلیم در ایران طی ۱۰ سال آینده حدود ۱۶۰ میلیارد دلار تخمین زده شده است که این میزان خسارت، طی سال‌های بعدی نیز به صورت نمایی افزایش خواهد داشت.

احد وظیفه تأثیر تغییرات اقلیمی بر مهاجرت اقلیمی در ایران را بسیار جدی می‌داند و می‌گوید: همین حالا هجوم ساکنان مناطق جنوب و جنوب شرق و کویر مرکزی ایران به سمت سواحل شمالی کشور به‌دلیل فراوانی آب و هوای بهتر نشانه آغاز مهاجرت اقلیمی در ایران است.

خشکسالی شدید شاخ آفریقا را در آستانه یک فاجعه انسانی قرار داده است.

واعظی با بیان اینکه هم اکنون ما در روند بلندمدت خشکسالی در ایران به سر می‌بریم، گفت: باید این نکته را مد نظر داشته باشیم که تغییر اقلیم لزوما به معنای « خشکسالی » و یا «ترسالی» نیست، بلکه مهمترین شاخص تغییر اقلیم، ایجاد «به هم ریختگی اقلیم» است.

بر اساس آخرین آمار و بررسی‌ها (تا ۲۵ بهمن) حجم ذخیره آب پشت سد اکباتان به حدود ۶ درصد رسیده است. سرپرست شرکت آب منطقه‌ای استان همدان گفت: ۲ میلیون و ۷۰ هزار متر مکعب آب تا پایان روز ۲۳ بهمن پشت سد اکباتان ذخیره شده که ۶۲۰ لیتر در ثانیه از آن برای تامین آب مصرفی شهر همدان برداشت می‌شود.

با توجه به کاهش بارندگی‌ها در حال حاضر وضعیت منابع آبی همدان مناسب نیست که در این میان نیز ظرفیت سد اکباتان به عنوان یکی از بستر‌های تأمین آب مردم به کمترین میزان خود رسیده است، آمار و ارقام حکایت از آن دارد که تا ۲۵ بهمن حجم ذخیره آب پشت سد حدود ۶ درصد شده که زنگ خطر بحران را به صدا درآورده است.

کاشت درختان ساکسائول بخشی از طرح سبز دولت عربستان سعودی با هدف کاهش انتشار کربن، آلودگی و تخریب زمین است.

سد لتیان در جنوب شهر لواسان، در فاصله ۳۵ کیلومتری از شمال شرقی تهران و ۵ کیلومتری از بخش جاجرود قرار گرفته است. تابستان ۱۴۰۰، خشک‌ترین تابستان ۵۰ سال اخیر بود اما بسیاری از کارشناسان امیدوار بودند که با فرا رسیدن سال آبی جدید، وضعیت بارش‌ها بهتر شود و تابستان ۱۴۰۱، با مشکل کم‌آبی مواجه نشویم اما چنین نشد و میانگین بارش‌ها از حد نرمال، کمتر بود. هدایت فهمی، کارشناس آب و معاون سابق دفتر برنامه‌ریزی آبفای وزارت نیرو: استان تهران برخلاف بسیاری از استان‌ها که بارش‌های نرمال داشتند، حدود ۳۰ درصد کاهش بارش داشته است.اگر بارش‌ها در ماه‌های آینده یا بهار سال بعد به اندازه کافی نباشد، تهران دچار مشکل تامین آب شرب می‌شود.

روستا‌های ملیحه سعد، ملیحه حاج بدر، ملیحه سید حسن، از بی آبی رنج می‌برند. اهالی روستا در اظهار نظر‌های خود مطرح کردند متصدیان امور آب باید به گونه ایی برنامه ریزی کنند که به روستا‌های پایین دست کرخه هم برسد. متاسفانه عدم نظارت سبب شده که روستا‌های بالا دست به گونه ایی استفاده کنند که به این روستا‌ها آب نرسد و ما دچار بحران بی آبی شدیم.

حجم فعلی سد اکباتان دو میلیون و ۲۴۰ هزار مترمکعب بوده که با این میزان حجم تنها هفت درصد حجم این سد پر است. ورودی سد اکباتان را در حال حاضر ۴۶۰ لیتر در ثانیه و خروجی این سد برای شرب شهر همدان را ۶۲۰ لیتر در ثانیه است. متاسفانه تاکنون حجم پوشش برف نیز در ارتفاعات نسبت به سال آبی گذشته کاهش شدیدی را نشان می‌دهد، در حال حاضر حجم ذخیره فعلی سد آبشینه نیز با ۳۳۰هزار متر مکعب و تنها هفت درصد حجم آن پر است.

رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی با بیان اینکه در دو دهه اخیر خشکسالی ‌ها به مراتب بیشتر از بارش نرمال و دوره ترسالی بوده است، اظهار کرد: با این وجود، برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی به شکل بی سابقه‌ای افزایش یافته است.

در سال ۱۴۰۰ با بارش‌های نسبتاً ناامید کننده مخصوصاً در فصل بهار مواجه بودیم و روند آبگیری سد‌ها نسبت به سال قبل بسیار کم بوده است. در حال حاضر حدود ۲۹ درصد ظرفیت سد کرج پر است این در حالی است که سد کرج در همین زمان، سال گذشته ۵۶ درصد پر بود. به عنوان مثال سد کرج در سال‌های ۷۸،۷۹ و ۹۴ چنین وضعیتی و حتی بدتر از شرایط کنونی را تجربه کرده و به‌طور کلی سد کرج در دی ماه کمترین تراز آبی خود را دارد و از اواخر بهمن ماه در صورت افزایش بارش‌ها در فصل زمستان روند آبگیری با ذوب برف‌ها و بارش‌ها تسریع می‌شود. ارتفاعات استان البرز بارش‌های مناسبی دارند و حتی ایستگاه‌هایی در این حوضه وجود دارد که سالیانه ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیمتر هم بارش دارند، بنابراین اگر بارش‌ها اتفاق بیفتد حجم مخزن سد پر می‌شود. سد کرج بیشترین فرسایش را در بین سایر مناطق استان دارد. تقریباً ۸۰ درصد مساحت حوزه سد کرج دارای فرسایش حدود ۹ تا ۱۸ تن در هکتار است که در کلاس شدید طبقه‌بندی می‌شود.