خشکسالی

دلتای اوکاوانگو، مرکز گردشگری بوتسوانا، که مستعمره سابق بریتانیا بود، بیشتر مورد بازدید گردشگران غربی است. اگرچه خشکسالی باعث نگرانی مردم محلی است، اما گردشگران فصل خشک را برای بازدید از اینجا ترجیح می‌دهند.

با افت سطح آب آمازون در مانائوس در شمال برزیل، نقش‌هایی بر صخره‎‌ها آشکار شده که از هزار سال پیش، بیشتر در زیر آب بوده‌اند. خشکسالی شدید و کم آبی باعث شد نقش‌هایی از چهره انسان که بر صخره‌ها حک شده بود، اکنون قابل مشاهده شوند. برخی از آن‌ها در طول خشکسالی قبلی دیده شده بودند، اما باستان‌شناسان می‌گویند که این بار توانسته‌اند تعداد بیشتری از این کنده‌کاری‌ها را کشف کنند.

خشکسالی در بخش‌هایی از آمازون، حکاکی‌هایی از اشکال انسانی را بر روی ده‌ها صخره که پیش از این زیر آب بودند، آشکار کرد. عمر این حکاکی‌ها که در نزدیکی شهر مانائوس در شمال غربی برزیل کشف شدند، ممکن است به دو هزار سال قبل برسد. خشکسالی ‌های شدید در آمازون سطح این رودخانه و انشعاب‌هایش را به شدت کاهش داده و باعث نگرانی دولت برزیل و بسیاری از فعالان محیط‌زیست شده است.

آمار‌ها بیانگر این است که احتمالا، ایران از خشکسالی صرف خارج شده و سال آبی جدید که از ابتدای مهرماه آغاز شده است، سالی به مراتب بهتر خواهد بود و ایران، رنگ ترسالی را خواهد دید. حال باید دید که این موضوع، رنگ واقعیت به خود می‌گیرد یا خیر.

سخنگوی صنعت آب گفت: در طول ۵۵ سال گذشته، سال آبی اخیر، رتبه هفدهم را در بین سال‌های خشک از آن خود کرده است.

از آنجایی که خشکسالی شدید جنگل‌های آمازون برزیل و مناطق مجاور آن را درنوردیده است، انبوه ماهی‌ها به دلیل سطح پایین رودخانه‌ها و گرم شدن آب‌ها مرده‌اند.

سال آبی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ به‌عنوان سومین سال خشک متوالی با آثار ملموس خشکسالی هیدرولوژیکی در ایران به پایان رسید.

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور ابراز امیدواری کرد بارندگی خوب باشد و در عین حال تاکید هم کرد که یک سال بارندگی خوب نمی‌تواند منابع آبی را جبران کند؛ در حالی که دشت‌های شور ممنوعه اعلام شدند و اضافه برداشت از آن‌ها در جریان است که پایداری محیط زیست را با اخلال روبه‌رو کرده است.

سطح عرصه آبی دریاچه ارومیه نسبت به سال گذشته کاهش چشمگیری داشته است و متأسفانه نگین فیروزه‌ای آذربایجان در روزهای پایانی تابستان حال خوبی ندارد. مقرر شده بود دریاچه ارومیه در قالب طرح‌های ستاد احیا از سال ۱۳۹۴ تا سال ۱۴۰۴ به تراز اکولوژیک خود برسد، حال بعد از گذشت ۸ سال و اجرای طرح‌های متفاوت، بحرانی‌ترین روزهای خود را سپری می‌کند.

تصاویر هوایی نشان می‌دهد ده‌ها کشتی در دو طرف کانال پاناما همچنان به دلیل اعمال محدودیت‌های ترانزیت کشتی‌ها متوقف شده و صف کشیده‌اند، اقدامی که باعث شلوغی و مانع دسترسی کشتی‌ها به آبراهی شده است که ۶ درصد تجارت دریایی جهان از آن عبور می‌کند. دولت پاناما و مقام‌های اداره کننده کانال پاناما در آخرین روز‌های ماه اوت رسما اعلام کردند رفت‌و‌آمد کشتی‌های باری در این آبراه به‌علت خشکسالی ناشی از کاهش بارندگی و پدیده ال نینو، به مدت یک سال کاهش خواهد یافت. کانال پاناما یکی از مهم‌ترین آبراه‌های جهان است و اقیانوس اطلس را به اقیانوس آرام در آمریکای مرکزی متصل می‌کند. با کاهش بارندگی و افزایش دما در منطقه، سطح آب دریاچه مصنوعی گاتون در میانه کانال پاناما کاهش یافته و قابلیت کشتیرانی این آبراه را محدود کرده است. روزانه به طور معمول ۳۶ کشتی می‌توانند از طریق آبراه ۸۰ کیلومتری میان اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام عبور کنند. در حال حاضر تنها ۳۲ کشتی در روز مجاز به عبور از این آبراه هستند.

فرجی‌راد دیپلمات پیشین کشورمان گفت: باید سرمایه خارجی وارد کشور شود و از تجربه کشورهای جنوبی خلیج‌فارس در تامین آب شرب استفاده کنیم. دنیای امروز، دنیایی نیست که در کشور ثروتمندی مانند ایران، زنان جنوبی ما کوزه روی سر بگذارند و برای تهیه آب کیلومترها پیاده بروند، دنیای امروز، دنیای آب‌رسانی با تانکر نیست.

سه سال متوالی خشکسالی در افغانستان صدمه سنگینی به محصولات کشاورزی زده است.

یک پیشنهاد برای قرار گرفتن ایران در مسیری جدید، در اولویت قرار دادن مسائل سرزمینی است. شاید اگر آب را مسئله اول ایران قرار دهیم، بتوانیم وارد تجربه جدیدی از هم‌زیستی و همگرایی شویم.

کاهش بارندگی در چهار سال گذشته همراه با افزایش دما، سطح آب رودخانه‌های دجله و فرات را به پایین‌ترین سطح خود رسانده است، که بغداد سد‌های بالادستی را که توسط کشور‌های همسایه ترکیه و ایران ساخته شده است، عامل این بحران می‌داند.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان گفت: ۹۹ درصد تالاب گاوخونی خشک شده و این تالاب خود به کانون خیزش گرد و غبار تبدیل شده است.

کمبود آب یکی از بحران‌های جدی ایران است و استان مازندران که همواره از آن به عنوان یکی از مناطق پرآب فلات ایران یاد می‌شود، چندین سال است که گرفتار تنش‌های آبی شده است همچنین کشت دوم شالیکاران و مصرف بی رویه آب در مازندران باعث شد تا در این استان شاهد خشکسالی بسیار چشمگیری باشیم. مدتی است که کشاورزان و شالیکاران مازندرانی، علاوه بر کاشت برنج برای یک دوره زمانی، اقدام به کشت دوم برنج نیز می‌کنند که به عقیده بسیاری از کارشناسان، باعث بروز مشکلات فراوانی و ایجاد خشکسالی می‌شود و در بلندمدت به سفره‌های آب زیرزمینی ضربه وارد می‌کند. کشت دوم برنج در مازندران این روز‌ها در حالی رونق گرفته است که کارشناسان و مسئولان نسبت به خطرپذیری بیش از حد و بروز خشکسالی ،‌های شدید هشدار می‌دهند. مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران از شالیکاران مازندرانی خواست برای گذر از بحران کم آبی ارقام کم آب بر بکارند و از کشت دوم خودداری کنند.

تلفات برقِ تولید شده توسط توربین‌های آبی طی ۲۰ سال گذشته، ۱۲۱ میلیون تن آلاینده کربن به جو زمین اضافه کرده که تقریبا برابر است با اینکه ۱.۳ میلیون خودرو بیشتر در جاده‌های جهان حرکت کنند! این رقمِ بزرگ نباید تعجب‌آور باشد چرا که به نظر می‌رسد هر چه هوا گرم‌تر شود، میزانِ آب کمتر و میزانِ برق تولیدی توسط آن کمتر و کمتر خواهد شد.

در طول ۱۵ سال، ایان بری، عکاس خبرنگار به سراسر جهان سفر کرد تا پیوند‌های بین چشم انداز، زندگی و آب را مستند کند.

میلیون‌ها ماهی مرده شناور در رودخانه امشان مشاهده شدند، رودخانه‌ای که آب خود را از رودخانه دجله در استان میسان در جنوب شرقی عراق می‌گیرد.

کاهش میزان بارندگی‌ها، کم‌آبی و کاهش میزان ذخایر سدها، خبر از بحران خشکسالی شدیدی در کشور دارد. در این میان خراسان رضوی به دلیل وجود اقلیم گرم و خشک وضعیت بحرانی‌تری دارد و بر اساس آمار‌های موجود خراسان رضوی در رتبه آخر میزان بارندگی به لحاظ کاهش بارندگی را داراست. در بین حوزه خراسان رضوی، مشهد کماکان جزء بدترین وضعیت بارندگی قرار دارد و از ابتدای سال آبی تا اکنون ۸۳ میلی متر بارندگی داشته ایم و این در حالیکه در شرایط معمول این میزان باید ۲۳۵ میلی متر باشد؛ که نشان دهنده کاهش ۷۰ درصدی بارندگی در دوره آماری بلند مدت وجود دارد. سد کارده یکی از منابع اصلی تامین آب شهر مشهد می‌باشد که به گفته مدیر عامل آبفای خراسان رضوی فقط ۵.۸ میلیون متر مکعب آب دارد.