بشار اسد

پیشروی نیرو‌های مخالف سوریه به سرکردگی هیئت تحریر الشام در حلب و حماه و احتمال گسترش عملیات به سمت حمص، نشان‌دهنده تغییری چشمگیر در معادلات جنگ داخلی سوریه است. این عملیات نه تنها خطوط دفاعی دولت اسد را در هم شکسته و توانایی آن را در مقابله با مخالفان تضعیف کرده، بلکه موازنه قدرت را به سود مخالفان تغییر داده است.

در پی فروپاشی خطوط دفاعی نظام بشار اسد در شمال سوریه، شورشیان تحت حمایت ترکیه پیشروی‌های چشمگیری داشته‌اند و شهر‌های استراتژیک حلب و حمص را در معرض تصرف قرار داده‌اند. ترکیه با اهدافی شامل دستیابی به راه‌حل سیاسی جامع، تسهیل بازگشت پناهجویان و حذف تهدید یگان‌های مدافع خلق، نقش کلیدی در این تحولات ایفا کرده است.

طبق گزارش خبرگزاری «رویترز» وزیر امور خارجه آمریکا مدعی شد پیشروی‌های اخیر تروریست‌های هیأت تحریر الشام در سوریه نشان می‌دهد که حامیان « بشار اسد » رئیس‌جمهور این کشور، یعنی روسیه و ایران، متمرکز نیستند.

در سال ۲۰۱۶، حلب پس از چهار سال کنترل شورشیان به دست دولت بشار اسد افتاد، اما اخیراً در تحول سریع، گروه‌های شبه‌نظامی اسلام‌گرا دوباره این شهر را تصرف کردند. این تغییرات نشان‌دهنده ضعف‌های ساختاری ارتش سوریه و نقش برجسته ترکیه در تحولات است. رجب طیب اردوغان با فشار به کرد‌ها و بشار اسد ، به دنبال اعمال تغییرات سیاسی است.

نیرو‌های مخالف با تصرف غیرمنتظره حلب، پرچم ترکیه را بر قلعه تاریخی شهر نصب کردند؛ اقدامی که نفوذ ترکیه در بحران سوریه را برجسته می‌کند. هیئت تحریر الشام با چراغ سبز آنکارا عملیات را آغاز کرده و اردوغان با هدف مقابله با کُرد‌ها و بازگرداندن پناهجویان، نقشی کلیدی در تحولات منطقه ایفا می‌کند.

گروه هیئت تحریر الشام با تصرف بخش‌هایی از حلب و پیشروی به سمت حماه، موقعیت استراتژیک روسیه در سوریه را تهدید کرده است. این تحول ضعف‌های نظامی ارتش سوریه و محدودیت‌های عملیاتی روسیه را آشکار می‌کند. مسکو برای حفظ نفوذش به همکاری با ایران، ترکیه و کشور‌های عربی نیازمند است.

حمله غافلگیرانه مخالفان بشار اسد ، با رهبری گروه تندروی هیئت تحریر شام، به تسلط آنها بر حلب، دومین شهر بزرگ سوریه منجر شده است. دیده‌بان حقوق بشر سوریه روز دوشنبه اعلام کرد از روز چهارشنبه که شورشیان به رهبری گروه تحریرالشام پیشروی خود را آغاز کردند، بیش از ۵۰۰ تن کشته شده‌اند. این نهاد مستقر در لندن اعلام کرد از میان ۵۱۴ کشته‌شده این درگیری‌ها ۹۲ نفر غیرنظامی بودند. بر اساس این گزارش ۲۶۸ شورشی عضو تحریر الشام و متحدانش و ۱۵۲ سرباز ارتش و شبه‌نظامیان حامی حکومت سوریه نیز طی پنج روز اخیر کشته شدند.

با شدت‌گرفتن نبردها در حلب و پیشروی مخالفان حکومت سوریه، شورشیان با تصرف کاخ ریاست‌جمهوری در این شهر، دومین مرکز مهم این کشور، جایگاه خود را در مناطق شمالی تقویت و تثبیت کردند. تصاویر منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که مخالفان ضمن تصرف کامل اقامتگاه بشار اسد رئیس جمهوری سوریه در حال گشت‌زنی در بخش‌های مختلف این اقامتگاه، از جمله طبقات همکف واتاق خواب هستند. دیده‌بان حقوق بشر سوریه روز دوشنبه اعلام کرد از روز چهارشنبه که شورشیان به رهبری گروه «تحریرالشام» پیشروی خود را آغاز کردند، بیش از ۵۰۰ تن کشته شده‌اند. این نهاد مستقر در لندن اعلام کرد از میان ۵۱۴ کشته‌شده این درگیری‌ها ۹۲ نفر غیرنظامی بودند. بر اساس این گزارش ۲۶۸ شورشی عضو تحریرالشام و متحدانش و ۱۵۲ سرباز ارتش و شبه‌نظامیان جامی حکومت سوریه نیز طی پنج روز اخیر کشته شدند.

«سفر آقای عراقچی که از دمشق آغاز شده و سپس در ترکیه ادامه داشته است، نشان دهنده تحرکات دیپلماتیک و تاثیرگذار ایران بر روند گفت‌و‌گو‌ها و حفظ صلح است»

رئیس‌جمهور سوریه در ارتباطی تلفنی درباره آخرین تحولات امنیتی در این کشور و همچنین همکاری دو کشور در زمینه مبارزه با تروریسم صحبت کرد.

وزیر خارجه کشورمان در سفر به دمشق سردیس شهید سلیمانی را به بشار اسد اهدا کرد.

وضعیت میدانی از روز چهارشنبه، با آغاز عملیاتی از سوی گروه‌های تروریستی که با حمایت برخی کشورهای منطقه یا یکی از کشورهای خارجی و اسرائیل انجام شد، دچار دگرگونی گردید. در ابتدا نخست‌وزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو، در شب قبل از عملیات، رئیس‌جمهور سوریه بشار اسد را مورد تهدید قرار داد که با آتش بازی نکند.

گروه هیئت تحریر شام با حمله به شمال سوریه و پیشروی به سوی حلب، ضعف ارتش بشار اسد را نمایان کرد. این گروه که از شاخه‌های القاعده است، پس از قطع ارتباط با آن، خود را به عنوان تهدیدی برای دولت سوریه معرفی کرده است. روابط پیچیده ترکیه با این گروه ادامه دارد، در حالی که این گروه کنترل استان ادلب را در دست دارد و تلاش می‌کند تا به قدرت‌طلبی خود ادامه دهد.

وزیر خارجه ایران با رئیس‌جمهور سوریه دیدار و گفتگو کرد.

مشاور امنیت ملی آمریکا می گوید که ما از بهره‌برداری مخالفان مسلح سوری از شرایط جدید غافلگیر نشدیم.

اما پرسش اینجاست که در آینده چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ یکی از مسائل کلیدی، واکنش سایر قدرت‌های فعال در شمال سوریه است. شواهد حاکی از آن است که ترکیه شورشیان هم‌پیمان خود را به آغاز این حملات ترغیب کرده است. آیا این امکان وجود دارد که ترکیه قدمی فراتر بگذارد و برای حفظ مناطقی که توسط شورشیان تصرف شده، به آن‌ها یاری رساند؟ در همین حال، گزارش‌هایی از درگیری میان گروه‌های شورشی تحت حمایت ترکیه و نیروهای دموکراتیک سوریه  منتشر شده است؛ گروهی که ترکیه آن را یک سازمان تروریستی تلقی می‌کند.

« بشار اسد » رئیس‌جمهور سوریه امروز (یکشنبه) در تماس تلفنی با سرپرست ریاست منطقه آبخازیا گفت: تروریست‌ها تنها زبان زور را می‌فهمند و این زبانی است که با آن، آنها را درهم خواهیم شکست و نابود خواهیم کرد.

دیده‌بان حقوق بشر سوریه روز شنبه، دهم آذر خبر داد که شورشیان جهادی اکنون کنترل اکثر بخش‌های شهر حلب را در اختیار دارند. گروه موسوم به «هیئت تحریرالشام» و نیروهای متحدش، کنترل اکثر بخش‌های این شهر کلیدی و مراکز دولتی و زندان‌ها را به دست گرفته‌اند. گزارش دیده‌بان حقوق بشر سوریه همچنین حاکی از انجام حملات هوایی روسیه به بخش‌هایی از حلب، دومین شهر سوریه برای اولین بار از سال ۲۰۱۶ است.

تحولات اخیر سوریه نشان‌دهنده پیچیدگی‌های بحران داخلی و رقابت‌های منطقه‌ای و جهانی است. حملات مخالفان به نیرو‌های نظام سوریه، تغییرات سیاست بشار اسد و تأثیرات دخالت‌های روسیه، ترکیه و آمریکا، همه نشان‌دهنده تحولات عمیق و پیامد‌های جهانی بحران این کشور است.

شورشیان مجسمه باسل اسد برادر بشار اسد را در شهر حلب در شمال سوریه پایین کشیدند. گزارش‌ها حاکی از آن است که مخالفان اسلامگرای دولت سوریه بیش از نیمی از شهر حلب، دومین شهر بزرگ کشور را تحت کنترل خود درآورده‌اند. گروه ناظر حقوق بشر سوریه اعلام کرده است که نیرو‌های وفادار به رئیس‌جمهور بشار اسد بدون مقاومت قابل‌توجهی عقب‌نشینی کرده‌اند. این گروه همچنین اعلام کرده است که از زمان آغاز حمله اخیر تاکنون ۲۷۷ نفر از جمله بیش از ۲۰ غیرنظامی کشته شده‌اند. منابع نظامی هم به رویترز گفته‌اند که ارتش سوریه روز شنبه (۳۰ نوامبر/۱۰ آذر) فرودگاه حلب و همچنین تمامی جاده‌های منتهی به این شهر را بسته است.