در شرایط فعلی دستیابی به برجام منطقهای شامل طیف وسیعی از ابعاد امنیتی، اقتصادی و فرهنگی بین ج. ا. ا با کشورهای عرب جنوبی یک اولویت راهبردی و ضرورت تام برای صیانت از منافع ملی در وضعیت بحرانی و پیچیده منطقهای و بینالمللی خواهد بود.
نماینده دائم روسیه در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین گفت: متأسفانه شرایط فعلی مذاکرات برجام به بنبست رسیده است و از اول سپتامبر تاکنون مذاکرات دیپلماتیک جدی صورت نگرفته است، اما برای اینکه بگوییم برجام مرده است، هنوز زود است
سفر روز یکشنبه وزیر خارجه قطر به تهران و ارائه پیام آمریکا به طرف ایرانی که به گفته حسین امیرعبداللهیان حاوی ایدههایی درباره بحران اوکراین بود، صفحه جدیدی را درخصوص مساله برجام گشود. با واکاوی صحبتهای وزرای خارجه قطر و ایران درمییابیم که به نوعی سرنوشت برجام و مذاکرات هستهای با داستان اوکراین گره خورده است و تا مساله اوکراین و اتهامات وارده حلوفصل نشود، نمیتوان نسبت به احیای مذاکرات هستهای امید چندانی داشت.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه ایران همواره از گفتگوهای منطقهای استقبال کرده است، گفت: امروز پیامهایی را از طرفهای مقابل مذاکرات برجام ی از طریق وزیر خارجه قطر دریافت کردیم.
عبدالرضا فرجی راد؛ استاد ژئوپلیتیک در گفتگو با فرارو:
وقتی ما دچار انسداد ژئوپلیتیک هستیم، دوستان ما نظیر چینیها نیز از ما ناامید میشوند و مثلا از خود میپرسند که تا وقتی اوضاع اقتصادی ایران خوب نشده، ما برای چه پروژه و با چه پولی از سوی تهران وارد این کشور شویم با آن همکاری اقتصادی داشته باشیم و یا حتی در سطح گستردهتر آنها از خود میپرسند که با چه پشتوانهای باید توافق مشارکت راهبردی ۲۵ ساله با ایران را اجرا و عملیاتی کنند؟ ما باید ژئوپلیتیک خود را باز کنیم.»
رابرت مالی ضمن تکرار این ادعا که از پهپادهای ایران در جنگ اوکراین برای کشتن غیرنظامیان استفاده شده و ایران «معترضان مسالمتآمیز را در خیابانها کشته» گفت: «بنابراین تمرکز ما بعد از آن تلاشهای سخت برای بازگشت به برجام تغییر کرده است.»
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا عنوان کرد که توافق هستهای با ایران نمرده است اما به پیش نمیرود.
امیرعبداللهیان در همین ارتباط گفت: ما در پاسخ به پیام آمریکاییها که بهصورت مستمر در این زمینه انجام میشود، چارچوبی را تعریف کردهایم و بر همان اساس پیش میرویم.
کارشناسان حوزه سیاست خارجی در گفتگو با فرارو بررسی میکنند:
«در پی اقدام اخیر پارلمان اروپایی علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و دادنِ رای مثبت قابل توجه به طرح تروریستی اعلام کردن سپاه، تحلیل و تفسیرهای زیادی در مورد پیامها و تبعات این مساله و تاثیر آن بر آینده روابط ایران و اروپا مطرح میشود. از این رو، فرارو در گفتگو با ۲ تن از کارشناسان حوزه سیاست خارجی، به واکاوی ابعاد مختلف این موضوع پرداخته است.»
کوثری نماینده تهران در مجلس گفت: برجام اگر دوباره ادامه پیدا کند که ما آن را صد در صد قبول داریم، بیایند و به تعهدات خود عمل کنند تحریمها را بردارند تا مذاکره صورت بگیرد و ادامه پیدا کند.
آغاز عصر جدید مناسبات میان تهران - بروکسل
شواهد و قراین نشانگر آن هستند که سه ماه نفسگیر در مناسبات ایران و اروپا در پیش خواهد بود. در این بازه زمانی زنده ماندن برجام تا اکتبر نیز خود یک چالش جدی است. پایان تحریمهای تسلیحاتی ایران، منوط به زنده ماندن توافق هستهای ۲۰۱۵ خواهد بود. لیکن این که انگلستان یا فرانسه در ماههای پیشرو به سوی فعال کردن مکانیسم ماشه گام بردارند، فرضیهای جدی است.
هماهنگ کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی ملی آمریکا با طرح اتهامات همیشگی درباره برنامه هستهای ایران و نزدیک شدن ایران به نقطه ادعایی گریز هستهای مدعی شد جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده بر اینکه به ایران اجازه دستیابی به سلاح هستهای را نخواهد داد، تاکید کرده است.
در انتخابات آینده کسانی که از جناح اصلاحطلب میخواهند وارد میدان شوند احتمالاً میخواهند بگویند که شما بهترین فرصتها را از دست دادید و اگر ما بودیم برجام را فلان میکردیم و بهمان میکردیم! ولی برجام سند فضاحت جبهه اصلاحات است.
سخنگوی دبیرکل سازمان ملل:
سخنگوی دبیرکل سازمان ملل با تاکید بر اینکه « برجام یک دستاورد مهم در حوزه منع اشاعه هستهای است»، خاطرنشان کرد: آنتونیو گوترش خواهان بازگشت تمام طرفها به توافق هستهای است.
رئیس دستگاه دیپلماسی افزود: آمریکاییها و بهطور مشخص آلمان، فرانسه و انگلیس سعی کردند تحریک کنند و به اغتشاش در ایران دامن بزنند. آنها به دنبال اهداف سیاسی خود بودند. بخشی از هدفشان تضعیف و بیثبات سازی ایران و بخشی دیگر از هدف آنها امتیازگیری بر سر میز مذاکرات برجام ی از جمهوری اسلامی ایران بود، اما خلی زود متوجه شدند که این تحریکات نمیتواند دستاوردی برایشان به همراه داشته باشد.
مکی، کارشناس مسائل بینالملل:
مرتضی مکی میگوید: هرجا که عمان و قطر در مذاکرات علنی و غیرعلنی میان ایران و آمریکا موفق بودند و میانجیگری اثربخشی داشتند، ناشی از اراده دو طرف بود. اکنون که آمریکا و نه اروپاییها به صراحت در سطح رسانههایشان میگویند که برجام دیگر اولویت آنها نیست و در کنار برجام موضوعات دیگری مهم است، نشان میدهد که کاری از دست عمان و قطر به عنوان کسانی که میخواهند نقش میانجیگری را داشته باشند، برنمیآید.
وزیر خارجه ایران در نشست خبری مشترک با وزیر خارجه ترکیه گفت: در موضوع توافق برای لغو تحریمها گفتگو کردیم با آقای چاووش اوغلو همکاری داریم و گاهی پیامهایی رد و بدل میشود با طرفهای برجام ی، اگر آمریکا واقع بینانه رفتار کند توافق دست یافتنی است. منبع: فارس
اظهارات این مهره سیاسی غرب، در واقع ترجمه پیام تهدید غربیهاست مبنی بر این که اگر باجهای دیگری مانند برجام ندهید، ما سیاستهای آشوبافکنانه را در پی میگیریم. در واقع، شیطنت اخیر غربیها برآمده از آسیبها و خسارتهای روند برجام در القای (نادرست) ضعف ایران است. مشابه این روند، پس از شکست فتنه سبز و تشویق غرب به انجام تحریمهای فلجکننده توسط برخی سران و حامیان فتنه سبز بود.
رهبران سیاسی اروپا در سال2022 با نشانههایی از کنش تردیدآمیز در ارتباط با ایران و برجام رفتار کردهاند. موضوع برجام به گونه تدریجی تابعی از رقابتهای ساختاری سیاست بینالملل شد. جدال سیاسی و ژئوپلیتیک کشورهای اروپایی و روسیه، بحرانهای منطقهای را گسترش داده است. در فرآیند بحران امنیتی جدید امکان مدیریت چالشهای اقتصادی و امنیتی ایران در چارچوب برجام ، با نشانههای جدیدی از ابهام ساختاری در نظام بینالملل مواجه شده است.
استانو با بیان اینکه «شرایط ساده نیست»، افزود: ما به رایزنیها ادامه میدهیم و در این رابطه نماینده عالی به طور دائم با وزیر امور خارجه ایران و سایر مشارکت کنندگان برجام در تماس است تا رو به جلو حرکت کنیم و پاسخ نهایی داشته باشیم.