اولين روزي كه بيل‌هاي مكانيكي وابسته به شهرداري تهران به ميدان ارگ آمدند حدود 20 روز قبل بود. از همان روز وقتي خاك ميدان در قسمت ابتدايي و نزديك به خيابان 15خرداد روبه‌روي بازار بزرگ تهران زيرورو شد، با هر بيلي كه پايين مي‌رفت و بالا مي‌آمد آجر و خشت‌هاي سرخ‌رنگ تاريخي خردشده را با خود بيرون مي‌كشيد و مثل نخاله‌هاي ساختماني در گوشه‌اي روي هم مي‌ريخت.
از اوايل آبان ماه جاري طرحي در ميدان قديمي ارگ تهران در حال اجراست كه شهرداري منطقه 12 آن را ساماندهي ميدان ارگ مي‌نامد. شواهد موجود در اين ميدان اما چنان است كه بايد آن را طرح تخريب ميدان تاريخي ارگ تهران بناميم. در حين اجراي اين طرح بيل‌هاي مكانيكي و كارگران مته و كلنگ به دست بخش‌هايي از ديوار قديمي كاخ، حوض تاريخي، كف‌پوش زيبا و 250 ساله و از همه مهم‌تر هويت و روح صفوي- قاجاري ميدان ارگ تهران را تخريب كرده و به صورت كامل از بين برده‌اند.
كارگران اين طرح همچنان مشغول كار هستند و بتن‌ريزي، سنگفرش‌كاري و كندوكاو‌ها در حال انجام است، تلاش‌ها و مخالفت‌هاي كارشناسان سازمان ميراث‌فرهنگي و مسوولان كاخ گلستان هم تاكنون هيچ تاثيري در جلوگيري از تخريب‌ها نداشته است. كارگران پروژه به قوت تمام مشغول كارند و تاريخ و آثار تاريخي اين ميدان تا چندي ديگر در زير خروارها بتن و سنگفرش نوساز براي هميشه دفن خواهد شد.
اولين نشانه‌هاي سنگفرشهاي تاريخي ميدان ارگ در همان گودال حفر شده توسط بیل‌های میکانیکی آشکارشد، عمق گودال بيشتر كه شد آثاري بيرون آمد كه حتي تعجب كارشناسان ميراث را هم در پي داشت. بقاياي يك ديوار خشتي بزرگ و زيبا در عمق دومتري كف زمين.
يكي از كارشناسان سازمان ميراث كه به دلايل ممنوعيت‌هاي اداري اجازه ذکر نامش را ندارد در اين‌باره به «شرق» مي‌گويد: «چندي پيش كه بيل‌هاي مكانيكي شهرداري منطقه 12 تهران دست به كار شدند تا به منظور ساماندهي فضاي ميان نرده‌هاي ضلع‌جنوبي كاخ گلستان و بازار، ميدان و معبر بسازند، در نخستين روزهاي كندوكاو تيغه بيل‌هاي مكانيكي به ديواري قطور به پهناي سه‌متر برخورد كرد.
بنا بر گمانه‌زني‌هاي اوليه عمر اين ديوار بيشتر از 250سال است. تاكنون كسي از وجود چنين سازه‌اي در اين عمق از خاك ميدان ارگ اطلاع نداشت، البته متاسفانه بر اثر برخورد تيغه بيل مكانيكي بخش زيادي از اين ديوار تخريب و براي هميشه نابود شده است.
براساس گمانه‌زني‌هاي انجام‌گرفته به نظر مي‌رسد اين ديوار گوشه‌اي از دروازه ورودي اصلي كاخ گلستان (موسوم به نقاره‌خانه) باشد كه در اوايل دوره قاجار ساخته شده و تا قبل از تخريب‌هاي رضاخاني دوام آورده بود.»
اين كارشناس در ادامه مي‌افزايد: «امروز بقاياي اين اثر تاريخي معماري در معرض خطر جدي است. در حالي كه انجام كاوش‌هاي باستان‌شناسي مي‌تواند بخش‌هاي مهمي از تاريخ ناشناخته اين محوطه تاريخي را بر ما معلوم كند، البته اين را هم بايد اضافه كنم كه علاوه بر اين سازه كه در نتيجه خاكبرداري‌هاي مخرب اخير از خاك بيرون زده است در محل همين گودال، گوشه‌هايي از مسير قنات شاهي كه كاخ گلستان را مشروب مي‌كرده و يك درگاهي با پوشش گهواره‌اي كه احتمالا محل پاشير آب انباري بوده است نيز از خاك بيرون آمده و ديده مي‌شود.»
اشاره اين كارشناس به آجركاري‌هاي طاقديس مانندي است كه در عمق يك‌ونيم متري گودال حفر شده ديده مي‌شود و در اثر فعاليت بيل مكانيكي بخش‌هاي زيادي از آن تخريب شده است، شهرداري براي ايجاد يك منبع تامين آب جديد در كنار اين اثر تاريخي سازه‌هاي آجري با ملات بتون ساخته و آن‌طور كه گفته مي‌شود قرار است محلي براي تامين آب ميدان نوسازي شده ارگ باشد.
حدود 20 متر به سمت شمال اين گودال حفر شده پيش از اين يك حوض آب بازمانده از دوران پهلوي بود كه بخشي از هويت تاريخي اين ميدان را شامل مي‌شد. با اين حال اما اين حوض به صورت كامل تخريب شده و به‌جاي‌آن يك حوض جديد و نوساز ساخته شده است، در دو سوي اين حوض هم كارگران شهرداري به سرعت مشغول سنگفرش و بتن‌ريزي ميدان هستند و سنگفرشهاي جديد، نماي اين ميدان قديمي را كاملا از آنچه تاكنون بوده دور كرده و تغيير داده است.
در شمالي‌ترين قسمت ميدان ارگ روبه‌روي مسجد ارگ و جلو درگاه ورودي كاخ تاريخي و بزرگ گلستان كارشناسان سازمان ميراث فرهنگي حدود چهار گمانه‌زني به عمق يك متر و در اضلاع دو متر در دو متر حفر كرده‌اند كه در آنها كفپوشهاي سنگفرشي زمان رضاخان پهلوي و همچنين كف خشتي زمان قاجاري- كه گفته مي‌شود قديمي‌ترين قسمت اين ميدان است- بيرون آمد. گفته مي‌شود اين مسيرها معبرهاي اصلي ارتباطي دروازه با مجموعه كاخ گلستان بود. اين كف تاريخي با وجود آنكه حدود 200 سال عمر دارد اما همچنان سالم و زيباست، اما چه حيف كه تا چند روز ديگر زير بتن‌ها و سنگفرشهاي نوساز شهرداري تهران براي هميشه مدفون مي‌شود.
كارگران شهرداري به شدت مشغول كار هستند و صداي مته از هر گوشه ميدان به گوش مي‌رسد. كارشناسان ميراث فرهنگي هم به رهگذراني كه اين آثار را مي‌بينند و از قدمت‌شان مي‌پرسند، توضيحاتي مي‌دهند و آخر سر از اينكه قرار است تا چند روز ديگر زير بتن مدفون شوند، خبر مي‌دهند.
از باستان‌شناس و كارشناس ميراث فرهنگي در رابطه با ارزش‌هاي تاريخي كفپوشهاي كشف شده در كف ميدان مي‌پرسم، مي‌گويد: «وقتي اين كف‌پوش‌ها براي اولين بار از خاك بيرون آمد همه شگفت زده شديم، بدون ترديد اين كف‌پوش‌ها كه سراسر ميدان ارگ را شامل مي‌شود در صورت احيا و نجات‌بخشي هويت و نماي تاريخي بي‌بديلي به اين ميدان مي‌داد، اما چه فايده كه شهرداري با بي‌توجهي كامل نسبت به اين موضوع و اعتراض‌هاي ما در حال اجراي طرح بتون‌ريزي و سنگفرش‌ميدان است، در حالي كه مي‌توانستيم اين ميدان و كاخ گلستان را در قالب يك سايت موزه منحصربه‌فرد به نمايش گذاشته و گردشگران داخلي و خارجي بي‌شماري را براي بازديد از آن جلب كنيم.»
يكي از مسوولان پروژه نوسازي ميدان ارگ در پاسخ به سوالي در رابطه با اينكه چند روز ديگر به پايان كار مانده است به «شرق» مي‌گويد: « با توجه به اينكه اين ميدان در جلو مسجد ارگ تهران است و ايام محرم و عزاداري هم نزديك است، بر اساس قرارداد موظف هستيم پيش از فرارسيدن اين ايام كار را تمام كرده و پروژه را تحويل دهيم.»حدود 10 روز ديگر تا آغاز ماه محرم باقي مانده است، اگرچه كارشناسان سازمان ميراث فرهنگي تلاش مي‌كنند جلو بتون‌ريزي شهرداري در گودال و گمانه‌زني‌هاي باستان‌شناسي انجام شده را بگيرند اما آن‌گونه كه آن مسوول پروژه شهرداري می‌گوید: اين دستور است و بايد پيش از فرارسيدن ايام عزاداري همه چيز آماده باشد.
