کاخ گلستان

در این روزهای تعطیلات عید نوروز، کاخ گلستان یکی از مجموعه‌هایی است که برای گردشگری و بازدید انتخاب می‌شود و هر ساله با ازدحام جمعیت روبه‌رو می‌شود. امسال هم از این موضوع مستثنی نبوده و پذیرای تعداد زیادی بازدیدکننده بوده است.

عکس‌هایی که در پی تماشا می‌کنید مربوط به تهران در عصر قاجار است که به‌تازگی از آلبومخانه کاخ گلستان بیرون آمده است.

فردی ناشناس روز یکشنبه سوم فروردین و به‌مناسبت نوروز ۱۴۰۴، بار دیگر هزاران قطعه عکس قاجاری از آلبوم‌خانه کاخ گلستان را در فضای مجازی منتشر کرد. این تصاویر که در قالب نزدیک به یکصد پوشه منتشر شده، شامل عکس‌هایی از ناصرالدین‌شاه قاجار و مظفرالدین شاه و همچنین تصاویری از نمای داخلی و بیرونی برخی بنا‌ها نظیر عمارت سلطنت‌آباد، دارالخلافه، تکیه دولت، میدان ارگ، صاحبقرانیه، عشرت‌آباد و شهرستانک است. در میان این مجموعه عکس‌هایی نیز از مراسم مختلف نظیر تعزیه، بندبازی و جشن نوروز نیز دیده می‌شود. بخش اول این عکس‌ها را برای‌تان اینجا منتشر می‌کنیم.

این عکس ها پوشش زنان دوره قاجاریه را نشان می دهد.

عمارت «شمس العماره»، اما امسال به صورت متفاوت از گردشگران نوروزی استقبال می‌کند. این بنای تاریخی و ارزشمند کاخ جهانی گلستان، بعد از حدود ۶ ماه مرمت، در دی ماه امسال میزبان حدود ۲۰ تخته فرش از گنجینه کاخ بود که یا کمتر دیده شده یا برای نخستین بار رونمایی شدند و مسافران نوروزی نیز با حضور در این مجموعه می‌توانند از این نمایشگاه نیز دیدن کنند.

«پیش از این کاشی‌کاری‌ها، در این بخش از ایوان، پلکان سراسری بود که در سال ۱۳۷۸ خورشیدی توسط متصدیان وقت کاخ گلستان برچیده شد. آنها تلاش کردند با استناد به تصاویری که از سال ۱۳۱۰ هجری قمری باقی مانده است، پلکان را حذف کرده و این کاشی‌ها را با اختلاف سبکی و کیفی نسبت به نمونه‌های اصل، ساخته و در همان محل به جای پله‌ها نصب کنند.»

شمس‌العماره مرتفع‌ترین بنای تهران در عهد ناصری بوده که به آن لقب «خورشید عمارت‌های سلطنتی» را داده بودند. این ساختمان، شاخص‌ترین و یکی از زیباترین بنا‌های کاخ گلستان است، که در پنج طبقه به دستور ناصرالدین شاه و با سرمایه و مباشرت دوستعلیخان معیرالممالک (نظام‌الدوله) و معماری جعفرکاشی ساخته شد.

تا حالا ما فکر می‌کردیم از آن عمارت خروجی فقط تخت طاووس (تخت خورشید)، که در موزه جواهرات سلطنتی نگهداری می‌شود، باقی مانده است و الان متوجه شدیم غیر از تخت طاوس، از عمارت خروجی و تالار آینه آن، یک فرش هم باقی مانده است. این فرش در کاخ گلستان موجود است، اما به دلیل آنکه حدود ۵۱ متر مربع است فضای لازم برای نمایش آن فعلا فراهم نیست.

کاخ گلستان از ابتدا «سند» داشت و از ابتدا متعلق به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بوده است. سند تک‌برگی رقومی جدید که تازه صادر شده است، حد و حدود آن را مشخص و معارضات آن را بر طرف کرد. وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با این سند بخشی از کاخ را که در اختیار بانک ملی و دادگستری بود، پس گرفت.

قوه قضاییه اعلام کرد: سند مالکیت کاخ گلستان پس از گذشت ۸۹ سال به نمایندگی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی صادر شد.

این عکس‌های دوران قاجار را که اکنون بیش از صد سال از ثبت شدن آنها می‌گذرد، می‌توان بار‌ها و بار‌ها تماشا کرد و هر بار چیز‌های تازه‌ای در آنها دید؛ از جزییات لباس‌ها و چهره‌ها گرفته تا هر چیز دیگری که در طول این یک قرن و اندی دچار تغییرات فراوان شده است.

کاخ موزه گلستان با قدمتی بالغ بر ۴۴۰ سال، یکی از منحصر به فردترین مجموعه‌های تاریخی ایران است. اطلاق نام گلستان به این مجموعه، ریشه در بنیان تالاری به نام «گلستان» که از بنا‌های عهد آقا محمد خان قاجار بوده و در سال ۱۲۱۶ ه‍. ق و در عهد فتحعلی شاه قاجار به پایان رسید، دارد. کاخ گلستان در دوم تیرماه ۱۳۹۲ خورشیدی و در سی و هفتمین اجلاس سالانه کمیته میراث جهانی سازمان یونسکو در پنوم پن، پایتخت کامبوج به عنوان میراث بشری از جانب یونسکو به ثبت رسید.

احمد عریانی، کارتونیست هم میهن وفور سریال های تاریخی در این روزها در قاب تلویزیون را سوژه امروز خود قرار داده است.

مراسم بازگشایی تالار برلیان در مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان ، پیش از ظهر چهارشنبه (۱۸ مرداد ۱۴۰۲) با حضور «علی دارابی» قائم‌مقام وزیر میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی در کاخ گلستان برگزار شد.

تالار برلیان در کاخ گلستان ، همان جایی است که ۱۱۷ سال قبل، مظفرالدین‌شاه فرمان مشروطه را آن‌جا خواند. اتاقی که حالا بعد از دیدن افراد مختلف و اتفاقاتی که در طول سال‌های گذشته آن‌ها را تجربه کرده، مرمت شده و از ۱۸ مرداد ۱۴۰۲ قرار است با نام «اتاق فرمان مشروطه» به روی مردم بازگشایی شود. اما مرمت بیش از یک ماهۀ این اتاق تاریخی، با افرادی که با علم به آن‌چه در این اتاق رخ داده، خود متفاوت بود. البته مرمتگران در این طرح مرمت در کنار اقدامات مورد نیاز برای بهسازی فضا، در بخش‌هایی مجبور به برطرف کردن اشکالاتِ مرمتی ۲۴ سال قبل شدند. طبق گفتۀ معاون اجرایی کاخ گلستان ، پیش از این تالار برلیان در سال ۱۳۷۸ به صورت اساسی مرمت شده بود، اما در آن زمان برخی مرمت‌ها اشتباه بوده و از سوی دیگر به دلیل پرکار و پرنقش بنا، آسیب‌های زیادی به آن وارد شده است.

از یک ماه مانده به عید، در سراسر شهر خاصه در اندرون شاهی، ولوله شعف‌آمیزی حکمفرما و بساط جشن و سرور برپا بود. سه روز به نوروز مانده، فراشان قرمزپوش از جانب دیوان شاهی برای هر یک از دختران شاه که به شوهر رفته بودند، چهار خوانچه می‌بردند؛ هر خوانچه محتوی شیرینی و نان و کله قند و انواع گل و ریاحین و اسپند الوان و پنجاه تومان شاهی بود. این آغاز روایت داستان نوروز قاجاری از زبان دوستعلی‌خان معیرالممالک- نوه ناصرالدین‌شاه قاجار- است./ همشهری آنلاین

اگر می‌خواهید همه چیز را درباره خلوت کریم‌خانی بدانید، با ما به حدود ۲۳۰سال پیش بیایید. به زمانی که آقامحمدخان، یکی از افراد ایل قاجار، با شکست لطفعلی‌خان زند، به قدرت رسید.

در گذشته و در زمان ناصر الدین شاه از تالار برلیان جهت نگهداری هدایای نفیس پادشاهان خارجی استفاده می‌شد و هم چنین در عصر پهلوی این مکان محلی برای برگزاری مهمانی‌های رسمی بود.

مجموعه کاخ گلستان ، یادگاری به‌جای مانده از ارگ تاریخی تهران، محل اقامت شاهان سلسله قاجار و از زیباترین و کهن‌ترین بنا‌های پایتخت دویست‌ساله ایران است که در ایام نوروز یکی از مقاصد اصلی گردشگران به شمار می‌آید.

هژبری گفت: از آنجا که بنا از اواخر زند یا اوایل قاجار بوده با این وصف، به نظر می‌رسد که بخشی از قدیمی‌ترین بنا‌های تهران باید باشد. برای تاریخ‌گذاری دقیق‌تر بنا لازم بود تا به یکی از روش‌های سالیابی مطلق متوسل شویم و آجر مهمترین یافته‌ای بود که می‌شد با گرمالیان یا ترمولومینسانس به سالیابی آن پرداخت. از این رو یکی از آجر‌ها در طی کاوش برداشته شد و تحویل پژوهشکده حفاظت و مرمت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری شد.