دولت ترامپ در تلاش است توافقی برای عادی‌سازی روابط میان عربستان و اسرائیل پیش ببرد که شامل توسعه برنامه هسته‌ای عربستان و ارائه تضمین‌های امنیتی به ریاض می‌شود. این روند، در حالی که بیشترین سود را برای عربستان و اسرائیل به همراه دارد، بار مالی و امنیتی سنگینی بر دوش ایالات متحده خواهد گذاشت. کارشناسان هشدار می‌دهند که پذیرش خواسته‌های سعودی‌ها، بدون کنترل جدی بر جاه‌طلبی‌های هسته‌ای آنان، بهایی خطرناک و گزاف برای آمریکا خواهد داشت.
فرارو– ایوان ایلند مدیر مطالعات سیاست دفاعی موسسه کاتو
به گزارش فرارو به نقل از نشریه ریسپانسیبل استیت کرفت، براساس گزارش‌ها، دولت ترامپ در حال پیشبرد توافقی با عربستان سعودی است که می‌تواند زمینه توسعه صنعت انرژی هسته‌ای تجاری در این کشور را فراهم کند و امکان غنی‌سازی اورانیوم در خاک عربستان را نیز در پی داشته باشد. با این حال، ادامه این روند از سوی ایالات متحده توصیه نمی‌شود؛ چرا که واشنگتن ناگزیر خواهد بود بار تعهدات، هزینه‌ها و مخاطرات فزاینده‌ای را متحمل شود، بی‌آن‌که در برابر آن دستاوردی ملموس یا قابل توجه به دست آورد.
در چارچوب توافق‌نامه‌های ابراهیم که در سال‌های ۲۰۲۰ و اوایل ۲۰۲۱ به امضا رسید، دولت نخست دونالد ترامپ نقش میانجی را در انعقاد توافق‌های دوجانبه میان اسرائیل و شماری از کشور‌های خاورمیانه از جمله بحرین، امارات متحده عربی، مراکش و سودان، برای عادی‌سازی روابط دیپلماتیک ایفا کرد. این دولت همچنین تلاش کرد عربستان سعودی را به شناسایی رسمی اسرائیل و برقراری روابطی مشابه ترغیب کند؛ تلاشی که در نهایت بی‌نتیجه ماند.
دولت بایدن مسیر آغازشده را ادامه داد، اما پس از حملات حماس به اسرائیل در سال ۲۰۲۳ و آغاز جنگ در غزه، پیشبرد این روند با دشواری‌های بیشتری روبه‌رو شد. افزایش چشمگیر تلفات غیرنظامیان و تشدید بحران انسانی، بار دیگر مسئله فلسطین را به اولویت منطقه‌ای بدل کرد و موجی از خصومت گسترده علیه اسرائیل را در سراسر منطقه برانگیخت. در این شرایط، عربستان سعودی به‌صراحت اعلام کرد که پیش از هرگونه گام در مسیر عادی‌سازی، اسرائیل باید اقدامات ملموس و معناداری را در راستای تشکیل یک دولت مستقل فلسطینی انجام دهد.
این روند در سال جاری نیز ادامه یافت و دولت سعودی به‌طور صریح ادعای دونالد ترامپ مبنی بر کنار گذاشتن مطالبه تشکیل یک دولت فلسطینی در قبال عادی‌سازی روابط با اسرائیل را رد کرد. با وجود بن‌بست در تلاش‌ها برای پایان دادن به جنگ در غزه، به نظر می‌رسد دولت دوم ترامپ بار دیگر ابتکار میانجی‌گری میان اسرائیل و عربستان سعودی را از سر گرفته است؛ با این تفاوت که این‌بار گام نخست از طریق دستیابی به توافقی جدید میان ایالات متحده و عربستان برداشته شده، چنان‌که کریس رایت، وزیر انرژی آمریکا، نیز بر آن تأکید کرده است.
مذاکرات پیشین برای دستیابی به توافق میان اسرائیل و عربستان زمانی با شکست مواجه شد که ریاض مخالفت خود را با محدودیت‌هایی اعلام کرد که مانع از بهره‌برداری بالقوه از برنامه هسته‌ای تجاری برای تولید تسلیحات هسته‌ای می‌شد. واقعیت آن است که سعودی‌ها از مدت‌ها پیش خواستار غنی‌سازی اورانیوم در خاک خود بوده‌اند و شاید حتی تا سطحی که برای ساخت بمب هسته‌ای قابل استفاده باشد. در واقع آن‌ها مخالف واردات اورانیوم از پیش غنی‌شده‌ای بودند که صرفاً برای تولید انرژی تجاری مناسب است.
برخی در ایالات متحده بر این باورند که عربستان سعودی در صورت لزوم می‌تواند فناوری هسته‌ای را از کشورهایی، چون روسیه یا چین تأمین کند. با این حال، اگر ریاض حاضر به پذیرش تدابیری نباشد که مانع دستیابی آن به تسلیحات هسته‌ای شود، تفاوتی نخواهد داشت که این فناوری از سوی کدام کشور ارائه شود.
