بسیاری تصور می‌کنند هرچه محصولی طبیعی‌تر باشد، سالم‌تر و دوست‌دار محیط‌زیست است. اما آیا این باور همیشه درست است؟
فرارو- باور رایج این است که استفاده از مواد طبیعی در محصولات زیبایی بهترین انتخاب است، اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد که این تصور همیشه درست نیست و استخراج بی‌رویه مواد اولیه طبیعی، آسیب‌های جدی به محیط زیست وارد می‌کند.
به گزارش فرارو به نقل از تایم مگزین، این روز‌ها بسیاری از مردم بر این باورند که استفاده از مواد طبیعی در محصولات زیبایی و مراقبت از پوست بهترین و سالم‌ترین انتخاب ممکن است. از نظر بسیاری از مصرف‌کنندگان، طبیعی بودن یک محصول مساوی با بهتر بودن آن است. اما حقیقت ماجرا پیچیده‌تر از این حرف‌هاست؛ چرا که تولید و استخراج مواد اولیه طبیعی هزینه‌های سنگینی برای محیط زیست دارد و همواره بهترین راهکار به‌حساب نمی‌آید. برای مثال، اسانس‌های معطر طبیعی که در محصولات پوستی و عطر‌ها به‌کار می‌روند، نیازمند فرآیند‌های پیچیده‌ای هستند که در نهایت منجر به هدررفت بخش بزرگی از گیاه می‌شود. در فرآیند استخراج روغن‌های گیاهی معطر، معمولاً بیش از ۹۰ درصد از گیاه دور ریخته می‌شود و این پسماند‌ها در زباله‌دان‌ها به گاز‌های گلخانه‌ای مانند دی‌اکسید کربن و متان تبدیل می‌شوند.
همچنین تهیه عطر‌هایی که رایحه گل‌هایی مانند رز را دارند، به منابع طبیعی زیادی نیاز دارد. برای تولید تنها ۵ میلی‌لیتر روغن گل رز، حدود ۲۵۰ هزار گلبرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. حتی رژ لب قرمز رنگی که همیشه استفاده می‌شود، در بسیاری از مواقع از رنگ‌دانه‌هایی تهیه شده است که از هزاران حشره به‌نام کوشینیل استخراج می‌شود؛ برای یک کیلوگرم از این رنگ، بیش از ۷۰ هزار عدد از این حشرات جمع‌آوری و خرد می‌شوند. این تصور رایج که هرچه محصولی طبیعی‌تر باشد، بهتر است، معمولاً به آسیب‌هایی که استخراج مواد اولیه طبیعی به طبیعت وارد می‌کند توجهی ندارد. این در حالی است که شرایط بحرانی تغییرات اقلیمی، کاهش تنوع زیستی، خطر انقراض گیاهان و آسیب به جوامع محلی زنگ خطری جدی به‌حساب می‌آید.
نمونه بارز این موضوع، روغن نخل است که در بسیاری از محصولات مراقبت از پوست، شامپوها، صابون‌ها و لوازم آرایش کاربرد دارد. این ماده یکی از دلایل اصلی تخریب جنگل‌ها و نابودی زیستگاه‌های حیوانات در معرض خطر مانند اورانگوتان، کرگدن و ببر به‌شمار می‌رود. طبق اعلام سازمان جهانی حیات‌وحش، هر ساعت وسعتی معادل ۳۰۰ زمین فوتبال از جنگل‌های جهان تخریب می‌شود تا فضای لازم برای کشت درختان نخل فراهم گردد. واقعیت این است که زمین توانایی تأمین نیاز بی‌رویه انسان‌ها به مواد طبیعی برای تولید محصولات آرایشی و بهداشتی را ندارد. علاوه‌براین، کشت این مواد نیازمند زمین‌های وسیع، مصرف بالای آب، استفاده از سموم کشاورزی و انرژی فراوان است. از طرف دیگر، انتقال مواد اولیه طبیعی از سراسر جهان به کارخانه‌های تولیدی، ردپای کربنی بسیار سنگینی برجای می‌گذارد که به افزایش گاز‌های گلخانه‌ای منجر می‌شود.
در چنین شرایطی، فناوری زیستی یا بیوتکنولوژی می‌تواند راه‌حلی مناسب و پایدار باشد. این فناوری نوین، وابستگی صنعت زیبایی به استخراج مواد اولیه طبیعی را کاهش می‌دهد و درعین‌حال، علاقه مصرف‌کنندگان به مواد طبیعی را نیز برآورده می‌سازد. بیوتکنولوژی برخلاف روش‌های سنتی کشت و برداشت مواد اولیه، پسماند بسیار اندکی تولید می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد مواد اولیه تولیدشده در محیط آزمایشگاهی می‌توانند خلوصی بیش از ۹۹ درصد داشته باشند؛ حتی خلوصی بالاتر از محصولات ارگانیک و طبیعی.
در فرآیند‌های بیوتکنولوژیک، نیازی به استفاده از سموم دفع آفات، آب فراوان و زمین‌های کشاورزی نیست. همچنین، این روش انتشار گاز دی‌اکسید کربن را به‌شدت کاهش داده و میزان مصرف انرژی و آب را به حداقل می‌رساند. یکی دیگر از مزایای این فناوری، یکنواخت بودن کیفیت مواد اولیه در تمامی فصول است؛ در حالی‌که مواد گیاهی و طبیعی بسته به شرایط آب‌وهوایی و محیطی، کیفیت متغیری دارند. استفاده از بیوتکنولوژی همچنین به کاهش نیاز به حمل‌ونقل مواد اولیه از نقاط مختلف جهان کمک می‌کند و در نتیجه، انتشار گاز‌های گلخانه‌ای ناشی از حمل‌ونقل هوایی و زمینی را به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد.
امروزه بسیاری از برند‌های معتبر در صنعت زیبایی به سمت استفاده از این فناوری نوین حرکت کرده‌اند و تلاش می‌کنند با تولید محصولات پایدار و سازگار با محیط زیست، هم نیاز‌های مصرف‌کنندگان و هم مسئولیت اجتماعی خود را به‌خوبی انجام دهند. در نهایت می‌توان گفت گرچه محصولات آرایشی و بهداشتی با پایه طبیعی همچنان جایگاه ویژه‌ای در میان مصرف‌کنندگان دارند، اما باید توجه داشت که استفاده بی‌رویه از منابع طبیعی، راهکاری پایدار و آینده‌نگرانه نیست. برای حفظ محیط زیست و منابع طبیعی ارزشمند زمین، استفاده از فناوری‌های نوین مانند بیوتکنولوژی می‌تواند گامی مهم و مؤثر در مسیر توسعه پایدار باشد.
