
با پایان مرحله اول آتشبس میان اسرائیل و حماس، اسرائیل بمباران گستردهای را آغاز کرد که بیش از ۴۰۰ کشته بر جای گذاشت. این حملات، اعتراضات داخلی اسرائیل را تشدید و فشار بر نتانیاهو را افزایش داد. در حالی که کابینه اسرائیل از تشدید درگیریها بهعنوان راهی برای آزادسازی گروگانها یاد میکند، منتقدان معتقدند جنگ به ابزاری سیاسی برای حفظ ائتلاف شکننده نتانیاهو تبدیل شده است.
فرارو – «ایشان ثارور» (Ishaan Tharoor)، ستون نویس روزنامه واشنگتن پست
به گزارش فرارو به نقل از روزنامه واشنگتن پست، آتشبس شکننده میان اسرائیل و حماس که قرار بود آرامش نسبی را به منطقه بازگرداند، بهجای آن به خشونتی بیسابقه منجر شد. از نخستین ساعات روز سهشنبه، اسرائیل مجموعهای از بمبارانهای شدید را در سراسر نوار غزه آغاز کرد. این حملات مرگبار، دستکم ۴۰۴ کشته و صدها زخمی بهجا گذاشت و بار دیگر صحنههای دردناکی از بیمارستانهای مملو از زخمیها، کودکان جانباخته و خانوادههای داغدار را در شبکههای اجتماعی به تصویر کشید. این حملات، یکی از مرگبارترین روزهای جنگ غزه که ۱۷ ماه است بهطول انجامیده را رقم زد؛ جنگی که در پی حمله حماس به جنوب اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ شعلهور شد.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل شامگاه سهشنبه در یک سخنرانی تاکید کرد که کابینه او از موضع خود عقبنشینی نخواهد کرد. وی با لحنی قاطع گفت: «از این به بعد، اسرائیل با شدت بیشتری علیه حماس اقدام خواهد کرد و مذاکرات تنها در زیر آتش [جنگ] انجام خواهد شد.» او همچنین تاکید کرد: «این تازه آغاز کار است.»
مرحله اول آتشبس که طی آن ۳۳ گروگان اسرائیلی ربوده شده از سوی حماس در مقابل صدها فلسطینی بازداشت شده توسط اسرائیل آزاد شدند، به تازگی به پایان رسیده است. اکنون واسطههای منطقهای در تلاشاند تا مذاکراتی را برای آغاز مرحله بعدی از سر گیرند. در حالی که حماس خواهان تعهداتی برای پایان دادن به درگیریهای طولانیمدت است، کابینه نتانیاهو تمایل دارد چارچوب توافق اولیه را تمدید کند.
پس از پایان مرحله نخست آتشبس، اسرائیل محدودیتهای شدیدی را بر ورود کالاهای بشردوستانه به غزه اعمال کرد. مقامات این رژیم معتقدند که افزایش فشار نظامی، تنها راه ممکن برای آزادسازی گروگانهای باقیمانده حماس است. «گیدون سعار»، وزیر امور خارجه اسرائیل در گفتوگویی اعلام کرد: «طی دو هفته و نیمی که گذشت، وضعیت کاملاً به بنبست رسید؛ نه درگیری مسلحانهای وجود داشت و نه بازگشت گروگانها و این چیزی نیست که اسرائیل بتواند تحمل کند.» او تاکید کرد که اسرائیل در چارچوب مذاکرات، تلاشهای واقعی انجام داده است. «اگر به انتظار ادامه میدادیم، هیچ تغییری حاصل نمیشد.»
سهشنبه، موج اعتراضات گستردهای در سراسر اسرائیل به نمایش درآمد و نشان داد که نارضایتی از عملکرد کابینه نتانیاهو در حال افزایش است. هزاران نفر در تلآویو و دیگر شهرها تجمع کردند و از تصمیم کابینه برای برکناری «رونین بار»، رئیس شاباک و از سرگیری درگیریهایی که جان گروگانها را به خطر میاندازد، انتقاد کردند. نمایندگان خانوادههای گروگانها با محکومیت این اقدامات، نتانیاهو را مسئول فروپاشی آتشبس دانسته و هشدار دادند که این رویکرد ممکن است زمینه بازگشت «ایتامار بنگویر»، سیاستمدار افراطی به ائتلاف نتانیاهو را فراهم کند؛ حرکتی که نتانیاهو برای تقویت اکثریت پارلمانی خود در مواجهه با چالشهای بودجهای ممکن است به آن نیاز داشته باشد.
«چاک فرایلیچ» (Chuck Freilich)، مشاور پیشین امنیت ملی اسرائیل در گفتوگو با خبرنگاران اظهار داشت: «ممکن است دلایل نظامی برای این که حماس همچنان نابود نشده و در حال بازسازی است وجود داشته باشد، اما این موضوع از تحولات سیاسی جدا نیست. بهنظر میرسد هیچکس نمیتواند ارتباط زمانبندی این رخدادها را نادیده بگیرد.» در همین حال، یکی از مقامات سابق اطلاعات نظامی اسرائیل بر این باور است که فشارهای عمومی بهجای تضعیف بنیامین نتانیاهو، او را ترغیب کرده تا حمایت جناح راست افراطی را بیشتر جلب کند. كابينه نتانیاهو به سختی در قدرت مانده و به جناح راست افراطی وابسته است. این جناح بهطور واضح بر نتانیاهو فشار آورده که نه تنها جنگ را متوقف نکند، بلکه آن را تشدید کند.»
این دیدگاه در میان مخالفان داخلی در اسرائیل نیز انعکاس یافته است. احمد طیبی، نماینده فلسطینی-اسرائیلی پارلمان تصریح کرد: «اگر كابينه نتانیاهو واقعاً بازگرداندن گروگانها را در اولویت قرار میداد، مدتها پیش میتوانست به توافق برسد. اما چنین اقدامی به معنای پایان جنگ بود و بدون جنگ، ائتلاف نتانیاهو فرو میپاشید. بنابراین جنگ به ابزاری سیاسی تبدیل شده که با دلایل امنیتی توجیه میشود.»
در همین حال، «آموس هارل» (Amos Harel)، تحلیلگر نظامی روزنامه هاآرتص بر این باور است که تشدید فشارهای نظامی بر غزه ممکن است تلاشی برای «منحرف کردن توجه رسانهها از اعتراضات تازه علیه کابینه نتانیاهو باشد.» این اعتراضات که بهدلیل تصمیم او برای برکناری رونن بار شدت گرفتهاند، همچنان ادامه دارند. هارل در یادداشتی نوشت: «به نظر میرسد هدف اصلی نتانیاهو به تدریج روشنتر میشود: حرکت آهسته به سمت یک رژیم اقتدارگرا که بقای خود را از طریق جنگهای مداوم در چندین جبهه تضمین کند.»
با حمایت کاخ سفید، مسیر نتانیاهو در قبال غزه بهوضوح مشخص شده است. در همین حال، ایالات متحده حملات نظامی خود را علیه حوثیهای یمن آغاز کرده است؛ گروهی که بخشهای وسیعی از یمن را در کنترل دارند. این اقدام در واکنش به حملات اخیر حوثیها به کشتیهای غربی در دریای سرخ صورت گرفته است. «کارولین لیویت»، سخنگوی کاخ سفید در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد: «رئیسجمهور ترامپ به صراحت گفته است که حماس، حوثیها، ایران و هر کسی که نهتنها اسرائیل بلکه ایالات متحده را تهدید کند، هزینه سنگینی خواهد پرداخت. تمام جهنم برپا خواهد شد.»
این موضعگیری تند در اسرائیل نیز بازتاب یافت. «مایکل اسفارد» (Michael Sfard)، یک وکیل برجسته حقوق بشر در اسرائیل، سهشنبه در رسانههای اجتماعی نوشت: «جهنمی ادامه دار برای مردم غزه؛ جهنمی برای مردان و زنانی که گروگان گرفته شدهاند. جهنمی اخلاقی برای خود ما. کابینه [نتانیاهو] همه ما را به جهنم محکوم کرده است.»