
رئیس شورای اطلاعرسانی دولت گفت: پزشکیان فردی عملیاتی است، بهخوبی از مشکلات و گرفتاریهای مردم آگاه است و همه تلاش خود را برای حل مشکلات و بحرانهای کشور با استفاده از وفاق بین ارکان نظام و مردم بکار گرفته است.
الیاس حضرتی رئیس شورای اطلاع رسانی دولت روزچهارشنبه با حضور در خبرگزاری جمهوری اسلامی با مدیرعامل ایرنا دیدار و در بازدید از اتاق خبرخبرگزاری با خبرنگاران این رسانه به گفتوگو نشست، در گفت و گوی تفصیلی با این مدیر با سابقه سیاسی و رسانهای که امروز مسئولیت و وظیفه مهم ریاست شورای اطلاع رسانی دولت را برعهده دارد، نظرات وی را درخصوص موضوعات مهمی همچون تحقق وفاق ملی، عملکرد دولت برای حل مشکلات مردم، انتظارات از دولت چهاردهم و همچنین مشکلات و موانع پیش روی این دولت جویا شدیم که در ادامه میخوانید.
رئیس شورای اطلاع رسانی دولت قبل از پاسخگویی به سوالات درمورد عملکرد ایرنا گفت: میخواهم از رئیس خبرگزاری، معاونان و همچنین خبرنگاران و دبیران سرویس که در اینجا زحمت میکشند، تشکر کنم و به آنها خسته نباشید و دستمریزاد بگویم. واقعاً برای من افتخار است که یک مجموعه حرفهای، متخصص و دلسوز در اینجا جمع شدهاند و امیدوارم که منشا خدمات و اثرات بسیار عمیقی شوند. همچنین، ما در شورای اطلاعرسانی حساب ویژهای برای ایرنا باز کردهایم و از همه عزیزانی که در اینجا نقش دارند، قدردانی میکنم.
حضرتی درخصوص ارزیابی ازعملکرد دولت در مواجهه با بحرانهای کشور بویژه ناترازی در حوزههای مختلف، گفت: مسائل امروز دولت به هیچ وجه مستقل از چالشهای گذشته ایران نیستند؛ بلکه این مسائل بهصورت یک زنجیره پیوسته در کنار هم قرار دارند. پس از پشت سرگذاشتن فراز و نشیبهای فراوان در عرصه سیاسی ایران، بهویژه پس از سال ۷۶، با مجموعهای از تصمیماتی مواجه شدیم که شرایط را کمی دشوارتر کرد. این دشواریها در انتخابات نمایندگان مجلس و همچنین انتخابات ریاستجمهوری قابل مشاهده است، به طوری که فیلترهای انتخاباتی به تدریج محدودتر و تنگتر شدهاند.
وی افزود: امروز، با بازگشت به دوران گذشته، شاهد هستیم که به نوعی «خالصسازی» در عالیترین سطح صورت گرفت. دوستان پیشین ما، برنامهریزیهای گستردهای را نه تنها برای ۴ سال، بلکه برای ۸ سال انجام داده بودند. در پی این تغییرات، سیاستها نیز ساماندهی شده بود. یکی از دوستان این اصطلاح «خالصسازی» را به کار برد و به سرعت این واژه در میان مردم رواج یافت. افراد و نیروهایی که با این جریان همفکر و همنظر نبودند، به صورت جدی و آشکار از صحنه سیاسی و مدیریت کشور کنار گذاشته شدند و هیچ تعارفی با کسی نداشتند.
به گفته حضرتی، این موضوع (خالص سازی) بهطور یکسان حتی در هیات مدیره شرکتهای دولتی و خصوصی، اعضای هیات امنای مؤسسات، اعضای هیئت علمی دانشگاهها، مدیران مدارس، معلمان پرورشی و همچنین در ردههای مختلفی مانند بخشداریها هم اعمال شد.
وی ادامه داد: پس از وقوع حادثهای برای رئیسجمهور پیشین کشور که خداوند ایشان را بیامرزد دولت اقدام به برگزاری انتخابات کرد. آقای پزشکیان برخلاف پیشبینیها و روند تنظیمشده، به ریاستجمهوری رسید. ایشان بهعنوان وارث ساختاری یکپارچه قرار گرفت که تمامی ردهها، بدنه و سطوح مختلف دولت و حکومت، همچنین کارخانهها و شرکتها را در بر میگرفت.
رئیس شورای اطلاع رسانی دولت تاکیدکرد: در آغاز فعالیت دولت چهاردهم یک گزینه این بود که آقای پزشکیان با استفاده از خطکش سیاسی، پاکسازی جامعی از جناحها و احزاب انجام دهد. گزینه دیگر این بود که او جمعبندی کرده و احساس کند که شرایط سیاسی ایران قدرت تحمل این نوع درگیریهای قطببندیشده و جناحی را ندارد. روحیات و شخصیت آقای پزشکیان ایجاب میکرد که حتی در نبود این شرایط، به دنبال برخوردهای خطی، سیاسی و جناحی نباشد، زیرا به هیچیک از جناحها و احزاب تعلق کامل ندارد. ایشان یک اصلاحطلب و اصلاحگر است، اما نه به عنوان عضوی از حزب خاصی که تعهد حزبی داشته باشد. بلکه بهعنوان یک شخصیت مصلح و اصلاحگر، وارد میدان شد و شعار وفاق ملی را مطرح کرد.
حضرتی ادامه داد: آقای پزشکیان همان ابتدای کار بیان کردند که به عنوان رئیسجمهور یک طرف قضیه هستند و نیازی به درگیری ندارند. اگر کسی تمایل به ایجاد تنش با ایشان داشته باشد، اشکالی ندارد؛ اما به او میگویند که از دعوا پرهیز کند. او ممکن است چند فحش بزند و سنگ و کلوخ بیندازد، اما وقتی ببیند که از جانب آقای پزشکیان پاسخی دریافت نمیکند، خسته شده و به زندگیاش ادامه میدهد.
ایشان اعلام کردند که به عنوان رئیسجمهور، به دنبال درگیری با هیچکس نیستند و تمام تلاش خود را برای بهرهبرداری از ظرفیتهای فرزندان این مرز و بوم در جهت حل مشکلات ایران به کار خواهند بست این ویژگی را امروز همه به وضوح در رفتار و عملکرد رئیس دولت چهاردهم میبینند.
حضرتی با بیان اینکه شناسایی و اولویتبندی مسائل مهم ایران بر اساس تحلیلهای کارشناسان و صاحبنظران در حوزههای اقتصاد، اجتماع، سیاست و سیاست خارجی از اهمیت ویژهای برخوردار است، اظهارداشت: بر اساس جمعبندی تحلیلها، مسائل ایران را میتوان به سه دسته اصلی تقسیم کرد که از مهمترین آنها، مسائل اقتصادی و معیشت مردم است. در تمامی نظرسنجیها و پایشهای اجتماعی، مسائل اقتصادی، بیکاری و مسکن، و بهتبع آن بحث تحریم که اثرات مستقیم بر این موضوعات دارد، جزو مسائل اصلی مردم قرار دارد و معیشت آنها را تحت تأثیر قرار داده است.
وی تاکید کرد: برای حل مسئله دشوار اقتصادی، نیاز به اصلاحات اقتصادی وجود دارد. اما این اصلاحات فرآیندی زمانبر هستند و با یک بخشنامه نمیتوان تورم را کنترل، قیمت ارز را کاهش یا صادرات را افزایش و واردات را کاهش داد. این فرآیند به زمان نیاز دارد. تحلیلگران و صاحبنظران تأکید دارند که برای حل این مسأله، یک بعد دیگر به نام مسائل بینالمللی وجود دارد که میتوان آن را مهمترین مسأله ایران به شمار آورد. لازمه حل مسائل اقتصادی و قرار گرفتن اصلاحات اقتصادی در مسیر درست، حل و رفع مسائل سیاست خارجی و بینالمللی است. در نتیجه، تحریمها باید برطرف شوند و ما بتوانیم در مسئله FATF به نقطه مطلوبی برسیم؛ که باید توجه داشت این راه نیز زمانبر است.
حضرتی خاطرنشان کرد: برای حل این دو بخش، یک بعد سوم نیز وجود دارد که به عنوان فوریترین مسأله ایران شناخته میشود و به مسائل اجتماعی مرتبط است. برای افزایش همبستگی اجتماعی و در نتیجه ایجاد امید، اعتماد و مقاومت، ضروری است که اصلاحات اقتصادی بهگونهای اعمال شود که بتوانیم در صحنه مذاکرات با کشورهای اروپایی و دیگر کشورها، همبستگی خود را نشان دهیم و با موضعی درست و قوی مذاکره کنیم.
این سیاستمدار و فعال رسانهای، اظهار داشت: طبیعی است مذاکرهکنندهای که پشتوانه اجتماعی نداشته و دارای عقبه اجتماعی ضعیفی باشد، از لحاظ قدرت کلام و اثرگذاری نیز ضعیف عمل خواهد کرد. بنابراین، مهمترین مسأله این است که بتوانیم همبستگی اجتماعی را افزایش دهیم که برای این منظور، لازم است پازلهای مختلف جامعه ایران به یکدیگر نزدیک شوند و مردم احساس کنند که همه به ایران تعلق دارند. ایران متعلق به تمامی ملت ایران است؛ شامل تمام اقوام، مذاهب، اقشار و گروههای مختلف، از جمله زنان، جوانان، کارگران، فرهنگیان، کُردها، فارسها، عربها، عجمها، بلوچها، گیلکها، اهل سنت، شیعه، زرتشتیان، یهودیان و مسیحیان.
حضرتی یادآور شد: آقای پزشکیان در ماههای اخیر اقداماتی انجام داده است که متأسفانه به دلیل حجم بالای مطالبات و تبلیغات گستردهتر مخالفان، چندان به چشم نیامد. ممکن است ضعف از طرف ما بوده باشد، یا از سوی شما که در رسانهها کار و مسئولیت دارید و نتوانستهایم اقدامات ایشان را به خوبی نمایان کنیم.
وی افزود: امروز، عالیترین ردههای مدیریتی به زنان تعلق دارد. در دولتهای آقایان خاتمی و روحانی، داشتن یک وزیر زن آرزویی بود که به رغم تلاشهای انجامشده، محقق نشد. آنان در تلاش بودند و افرادی را نیز معرفی کردند، ضمن اینکه لابی، گفتوگو، مذاکره و پیگیریهای لازم را نیز انجام دادند. با این حال، موفقیتی در این مسیر به دست نیامد. امروز شاهدیم که زنان در سطوح مختلف مدیریتی کشور نقش روزافزون و وسیعی ایفا میکنند.
به عنوان مثال، استاندار گیلان سه فرماندار زن را منصوب کرده است و در روز گذشته نیز یک مدیرکل آموزش و پرورش از میان زنان انتخاب شد. در استانداریها حداقل یک فرماندار زن، یک معاون استاندار زن و در تمامی وزارتخانهها حداقل یک معاون زن وجود دارد. در برخی وزارتخانهها نیز دو یا سه معاون زن فعالیت میکنند. در هیأت دولت، چهار شخصیت قوی و قدرتمند زن حضور دارند که با سخنان و مدیریت قوی خود گاهی اوقات کابینه را در دست میگیرند. مدیریت زنان در سطوح عالی، بالاتر از مدیرکل، به طور روزافزون در حال افزایش است.
حضرتی با بیان اینکه دکتر پزشکیان، یک تابوی جدی در جامعه ایران که «شکاف جنسیتی» نامیده میشود را شکسته و از بین برد، اظهار داشت: امروز، انتصاب زنان به سمتهای مدیریتی ارشد و استانداری دیگر تعجبآور نیست و این مسئله برای همیشه حل شده است. شما که مسائل سیاسی را دنبال میکنید و به عنوان خبرنگار و صاحبنظر در حوزه رسانه فعالیت میکنید، شاهد بودید که ما در مجلس ششم تلاش کردیم خانم جلودارزاده را به عنوان عضو هیأت رئیسه (منشی) انتخاب کنیم. این موضوع در سال اول با مخالفتهایی روبهرو بود و امکانپذیر نبود. میگفتند اگر زن در آنجا بنشیند، ممکن است جلب توجه کند و اظهارات بیمنطق و بیخاصیتی مطرح میکردند. در نهایت، در سال اول موفق نشدیم این کار را انجام دهیم، اما در سالهای بعد با اصرار بسیار توانستیم یک خانم را به عنوان منشی در جایگاه قرار دهیم و با چنین چالشهایی روبهرو بودیم.
به گفته حضرتی در دوران ریاست جمهوری آقای روحانی نیز مخالفتهایی با حضور زنان در سمتهای وزارت وجود داشت. حتی گفته میشد که یک راهپیمایی اعتراضی از گروهی کفنپوش از یک شهر مذهبی به راه افتاده و میخواهند به پایتخت بیایند. آقای پزشکیان این تابو را شکست که این کار کوچک نبود و به نوعی یک انقلاب بزرگ محسوب میشود.
رئیس شورای اطلاع رسانی دولت در ادامه به موضوع استفاده از قومیتها در دولت وفاق ملی اشاره کرد و گفت: آقای پزشکیان تابوی دیگری را هم شکسته و به سراغ قومیتها رفته است. اینکه چرا همیشه باید یک جمعیت خاص در ایران مسئولیت بر عهده بگیرد و اقوام تنها در سطوح پایینتر مسئولیت داشته باشند. امروز، استاندار کردستان یک کُرد اهل سنت، استاندار سیستان و بلوچستان یک بلوچ اهل سنت، استاندار خوزستان یک عرب اهل سنت و استاندار گیلان یک گیلک اهل سنت است. همچنین میتوان به معاونان ارشد اهل سنت در وزارتهای علوم و رفاه نیز اشاره کرد.
حضرتی افزود: زمانی قرار بود فردی به عنوان رئیس سازمان ورزش منصوب شود، اما این انتصاب انجام نشد و اقدام امروز آقای پزشکیان نشاندهنده غلبه بر موانع قومی و مذهبی در انتصابات است حتی آقای احمدینژاد، با همه پیگیری و سماجتی که داشت و در بسیاری از زمینهها موفق عمل میکرد، قصد داشت یکی از دوستان اهل سنت خود را به عنوان استاندار کردستان معرفی کند. اما وقتی اعلام شد گروهی از معترضان کفنپوش به این انتصاب اعتراض کردهاند، آن فرد با مشاهده این وضعیت از قبول این سمت منصرف شد.
رئیس شورای اطلاع رسانی دولت در ادامه به موضوع گزینش اشاره کرد و گفت: یکی از موانع بزرگ و چالشهای جدی جامعه ایران در مسیر پیشرفت و توسعه، موضوع گزینشها است. گزینش به عنوان یک عامل مهم، در ایجاد مهاجرت، ناامیدی و تاریکبینی نسبت به آینده نقش دارد. به عنوان مثال، از ۴۵ هزار متقاضی استخدام در آموزش و پرورش، ۲۴ هزار و ۵۰۰ نفر به دلایل مختلفی از جمله عدم رعایت حجاب (عدم استفاده از چادر)، نوع پوشش (از جمله پوشیدن کفش کتانی، شلوار و نمایان بودن موی سر و…) ردصلاحیت شدند. آقای پزشکیان با انتصاب آقای قائمپناه به عنوان رئیس گزینش، گامهایی در راستای بهبود این وضعیت برداشتند و آییننامه مربوط به گزینش را اصلاح کردند. در نتیجه، از ۲۴ هزار و ۵۰۰ نفر ردصلاحیت شده، مشکل ۲۲ هزار و ۵۰۰ نفر رفع شد.
حضرتی همچنین به موضوع حل مشکل دانشجویان ستاره دار در دولت چهاردهم اشاره کرد و گفت: اگر به دانشگاهها مراجعه کنید، متوجه میشوید که تعداد زیادی از دانشجویان به دلیل فعالیتهای سیاسی، سخنرانی، انتقاد کردن، امضا کردن بیانیهها و اعتراضات نسبت به پدیدههای اجتماعی، محروم از تحصیل شدهاند. برخی از این دانشجویان به دانشگاههای دیگر تبعید شدند و برخی دیگر نیز توسط کمیته انضباطی از شرکت در بسیاری از فعالیتهای دانشگاهی محروم شده و پس از مدتی به دانشگاه بازگشتند.
وی ادامه داد: پس از مدتی، در دولت چهاردهم که شعار وفاق ملی را سرلوحه خود قرار داده است، کمیتهای مشترک بین وزارت علوم و وزارت بهداشت و درمان تشکیل شد تا به بررسی پروندههای این دانشجویان بپردازد. این کمیته درخواست کرد که همه پروندهها به تهران ارسال شود تا بهطور یکپارچه رسیدگی شوند. اکنون ۹۹ درصد پروندههای اساتید حل و فصل شده است و تنها یک درصد باقیمانده که ممکن است دارای مسائل حقوقی خاصی باشند، از جمله وجود پرونده در دادگاه یا مسائل مشابه.
حضرتی افزود: هفته گذشته، قتل یک دانشجو در کوی دانشگاه اتفاق افتاد که داستان آن مشابه ویژگیهای قضیه مهسا امینی بود. این دانشجو اهل سنت و از یک خانواده فقیر بود و در حال تحصیل بود که به دست فردی ظالم با ضربات چاقو به قتل رسید. مدیریت این وضعیت نشاندهندهٔ نتایج حاصل از شرایط اجتماعی و نیاز به تدبیر است که باید به آن توجه شود.
به گفته حضرتی، وزارت کشور به دنبال این حادثه، اعلام کرد که هیچ نیروی نظامی، انتظامی یا لباس شخصی حق ورود به دانشگاه را ندارد. دانشگاه فضایی مستقل و با منزلت است و ورود به آن تنها باید تحت نظارت وزارت علوم صورت گیرد تا این وزارتخانه بتواند به تشخیص خود موضوعات را مدیریت کند. سرپرست دانشگاه تهران از ساعات اولیه بحران در دانشگاه حاضر شد. او با نشستن در محل، تا پایان ماجرا در دانشگاه ماند و اوضاع را مدیریت کرد. شخص وزیر علوم نیز با وجود اینکه در سفر و مأموریتی مهم در خارج از کشور بود، این مأموریت را نیمهکاره رها کرد و به ایران بازگشت تا در محل حاضر شود و از نزدیک اوضاع را بررسی کند. او به نمایندگی از کل نظام، دولت، نیروی انتظامی و وزارت کشور از مردم عذرخواهی کرد و ماجرا خاتمه یافت.
وی تاکید کرد: نتیجهگیری از این فرایند نشاندهنده دو نوع نگاه متفاوت است. برخی بر این عقیدهاند که صرفاً با تغییرات در ساختار مدیریتی یا جابجایی افراد میتوان وفاق را برقرار کرد. این دیدگاه، در واقع، نگاهی سطحی است. وفاق واقعی در این است که موضوعی که میتوانست بهراحتی به بحران دیگری، مانند بحران سال ۱۴۰۱تبدیل شود، با یک تصمیم عاقلانه و مدبرانه مدیریت و حل شد. در مقابل این رویکرد، جریانی محدود وجود دارد که همچنان با این واقعیت کنار نمیآید و صدای بلندی از خود منتشر میکند. این جریان نمیخواهد که دولت با برنامههای خود، کل جامعه ایران را تحت پوشش وسیع و مهربان خود قرار دهد.
حضرتی اظهار داشت: آقای پزشکیان و افرادی مانند ایشان بر این باورند که ایران متعلق به تمام مردم است و نه تنها یک گروه یا افراد خاص. در مقابل، گروههایی وجود دارند که نظرات تندی دارند و خواستار آن هستند که ایران تنها برای خودشان باشد. این افراد و گروهها در فضاهای محدود و بسته، همچون کوچههای تاریک و باریک، به فعالیت میپردازند و مانع از شکلگیری وفاق و همبستگی میشوند.
وی تاکیدکرد: خالص سازان هیچگاه این حرکت جمعی ملت ایران را برنمیتابند. هنر این افراد از روزهای نخست انتخابات، در تهمتزنی، بحرانآفرینی و درگیری خلاصه میشود. امروز، مهمترین موضوعی که ملت ایران با آن دست به گریبان است، مساله اقتصاد است؛ اقتصادی که با مشکلات ریشهای، اساسی، قدیمی و جدید مواجه است. ما در شرایطی شبیه به جنگ قرار داریم. فردی آمده و اعلام خطر میکند، خواستار تغییر موشکها و مسائل هستهای میشود. از سوی دیگر، اسرائیل هر روز تهدید میکند و در آخرین اقدام خود، رادارهای ما را مورد هدف قرار داده است. ما با وسعت نظر عمل کردیم و بلافاصله پاسخ ندادیم، اما اعلام کردیم که پاسخ محفوظ است و در زمان مناسب اقدام خواهیم کرد.
حضرتی با بیان اینکه امروز کشور در شرایط جنگی قرار دارد، گفت: کشتیهای ما تحریم شدهاند و هیچ کشتیای قادر به انتقال بار به سایر نقاط جهان نیست. بیمه کردن کشتیهای ما با مشکلات جدی مواجه است و حتی برای خرید و انتقال پول، باید از راههای پرپیچ و خم عبور کنیم. در این شرایط، برخی جریانها به طور مداوم به شایعهسازی مشغولاند و جریان اصلی مخالف دولت و برانداز، خارج از کشور فعال است.
وی افزود: این افراد - چه سلطنتطلبها، چه منافقین و چه دیگر گروههای برانداز - در تلاشند تا شب و روز تبلیغ کنند که هر کس یک روز به عمر جمهوری اسلامی اضافه کند، باید با او به جنگ برخاست و او را نابود کرد. آنها بمباران رسانهای شدیدی به راه انداختهاند. در این میان، آقای پزشکیان از دیدگاه این گروهها مطرود است و به طور مداوم مورد هجمه قرار میگیرد. این افراد به شایعهپراکنی پرداخته و شایعاتی همچون استعفای آقای پزشکیان را منتشر میکنند. این شایعات از روز اول آغاز شده و بارها تکذیب شدهاند. شورای اطلاعرسانی نیز این موضوع را تکذیب کرده و شما در خبرگزاریها آن را مطرح کردهاید.
حضرتی ادامه داد: خود آقای پزشکیان نیز این موضوع را تکذیب کرده و تأکید کرده است که آمدهام و تا پایان در اینجا خواهم ماند و مسائل ایران را حل خواهم کرد. این مسائل از دولتهای گذشته به ارث رسیدهاند دولتهای مختلف به دلایل متنوع در گذشته به این مسائل توجه نکردهاند. برخی معتقد بودند که ورود به این مسائل ممکن است سبب کاهش رأی ما در دور دوم انتخابات شود، اما آقای پزشکیان بیان کرده است که صرفنظر از این مسائل و عواقب احتمالی- چه محبوبیتش کمتر شود و چه بیشتر- موظف به حل مسائل ریشهای ایران است. شعار آقای پزشکیان این است که باید راهی پیدا کنیم و اگر راهی وجود ندارد، آن را بسازیم؛ این به معنای آن است که هیچ بنبستی وجود ندارد.
رئیس شورای اطلاع رسانی دولت گفت: من با اطمینان میگویم که آقای پزشکیان با روحیه و شخصیت خود، مسائل ایران را حل خواهد کرد. او مردی است که برای رفع مشکلات حلنشده کشور آمده است. طبیعی است که از سوی اپوزیسیون و براندازان، که سستعنصرترین افراد هستند، مورد هجمه قرار گیرد. متأسفانه، در داخل نیز برخی جریانهای تنگنظر و محدودنگر بهطور ناخواسته با این گروهها همراستا و هم صدا میشوند و به آنها کمک میکنند، هرچند که نمیگویم با آنها در ارتباطاند.
حضرتی با اشاره به اینکه جالب است که شکلگیری این هجمهها علیه آقای پزشکیان در خارج از کشور طراحی میشود و در داخل با حمایت این گروهها تشدید میگردد، گفت: بهعنوان مثال، موضوع استعفای آقای فرزین، رئیس بانک مرکزی، راهاندازی میشود. بانک مرکزی رکن اصلی اقتصاد کشور است و نمیتوان با آن شوخی کرد؛ این نهاد یکی از نقاط قرمز اقتصاد کشور محسوب میشود.
وی تاکید کرد: مسئله ارز، ارزش پول ملی و تورم شوخیبردار نیست و مستقیماً با معیشت مردم در ارتباط است. بانک مرکزی از مقدسترین نهادها به شمار میرود. اینکه شایعهسازی میکنند رئیس بانک مرکزی استعفا کرده، نه یک بار و نه دوبار، بلکه بارها تکذیب شده است؛ و اعلام میشود. با این حال، آقای پزشکیان ناچار شدند خودشان به بانک مرکزی بروند و تاکید کردند که من قصد ندارم کسی را تغییر دهم و به شدت از این نیرو حمایت میکنم و در کنار او هستم.
حضرتی همچنین به موضوع درخواست استیضاح وزیر امور اقتصادی و دارایی از سوی رخی از نمایندگان مجلس اشاره کرد و گفت: امروز استیضاح آقای همتی نیز مطرح شده است. همزمان دو رکن اصلی اقتصاد کشور- یعنی وزارت اقتصاد و دارایی و بانک مرکزی - هدف حملات قرار گرفتهاند؛ در حالی که تصمیمات مرتبط با ارز و سایر مسائل اقتصادی با مشورتهای گستردهای که آقای پزشکیان انجام میدهد، اتخاذ میشود.
وی تاکید کرد: اینگونه نیست که یک وزیر به تنهایی بخواهد تصمیمگیری کند. مسائل در هیات دولت مطرح میشود، در جلسات سران سه قوه بررسی میگردد و در شورای هماهنگی سران اقتصادی نیز مباحث اساسی مطرح میشود. رئیس مجلس و رئیس قوه قضائیه نیز در جریان قرار دارند و گاهی اوقات برخی موضوعات در سطوح بالاتر نیز مطرح میشود.
حضرتی ادامه داد: اینکه در شرایط دشوار، دشمن با تمام قوا حمله به دولت را ادامه میدهد -از جمله حملات به شخص رئیسجمهور، رئیس بانک مرکزی و وزیر اقتصاد- به اعتقاد من سوالات زیادی را به وجود میآورد. به ویژه اینکه دولتی که هنوز ۶ ماه از عمرش نگذشته و بیش از پنج ماه از شروع به کارش میگذرد، مورد حمله قرار میگیرد و وزیرش استیضاح میشود؛ این وضعیت با هیچ منطقی سازگار نیست. اجازه دهید دو سال از عمر دولت بگذرد. برنامههای اقتصادی و تصمیمات اینچنینی به سادگی با وردخوانی در همان شب یا فردا حل نمیشوند؛ این مسائل نیاز به زمان دارند و باید به تدریج خود را نشان دهند.
وی با بیان اینکه آقای پزشکیان اصلیترین محور فعالیتهای خود را در کنار این موارد، بر احیای بخش خصوصی قرار داده و بر این باور است که باید کار به مردم واگذار شود، گفت: از ابتدای انقلاب، ما مسیری نادرست را طی کردهایم و به نابودی بخش خصوصی پرداختهایم؛ این بخش را لگدمال و زیر پا گذاشتهایم و در عمل، بخش خصوصی به شدت ضعیف است و تنها نشانههای اندکی از آن مشاهده میشود. در حالی که این بخش میتواند کشور را آباد کند و مدیریت آن را در دست بگیرد.
رئیس شورای اطلاع رسانی دولت با بیان اینکه اولویت ما باید بررسی هویت واقعی بخش خصوصی باشد و باید اطمینان حاصل کنیم که این بخش واقعاً وجود دارد، گفت: نباید اجازه دهیم هر کسی که از خانه قهر کرده، بیاید و ادعا کند میخواهد بخش خصوصی را راهاندازی کند و ما هم با کمال میل به او خوشآمد بگوییم. سپس او شروع به درخواست زمین، وام و حمایتهای دیگر کند تا بتواند بخش خصوصی را به راه بیندازد؛ این چیزی جز سوءاستفاده نیست.
حضرتی تاکید کرد: بخش خصوصی واقعی باید خلاق و ریشهدار باشد و به بودجه و سرمایه نیاز تداشته باشد. در چنین حالتی، باید بتواند بگوید: «فقط به من امنیت و حمایت بدهید و من میتوانم صد هزار شغل ایجاد کنم»؛ نه اینکه تنها تعداد اندکی شغل ایجاد کند و سپس از امکانات استفاده کند و کلی منت سر دولت و مردم بگذارد. اولویت ما باید بررسی هویت واقعی بخش خصوصی باشد و اینکه اطمینان حاصل کنیم این بخش واقعاً وجود دارد.
وی ادامه داد: بخش خصوصی باید مهمترین محور فعالیتهای ما باشد، چه در شرایط تحریم و چه در شرایط عادی، چه ترامپ در قدرت باشد و چه نباشد. در دولت آقای پزشکیان، اساس کار ما احیای بخش خصوصی است. هدف ما این است که به این بخش هویت بدهیم، امنیت آن را تأمین کنیم و شخصیت مستقلی برای آن ایجاد نماییم.
به گفته حضرتی، اگر قرار است بخش خصوصی، ۱۰۰ هزار شغل جدید ایجاد کند، باید به آن یک «کارت طلایی» داده شود. دارنده این کارت مانند فرماندهی است که در زمان جنگ در جبهه حضور دارد. او باید بتواند بدون نیاز به وقت قبلی به دیدار رئیسجمهور برود، در اتاق کار او بنشیند و از احترام و پذیرایی ویژهای برخوردار شود. همچنین، رئیسجمهور باید پس از پایان هر جلسه، ابتدا نزد او برود و درباره مشکلات آنها سوال کند، زیرا بار مسئولیت سنگین ایجاد ۱۰۰ هزار شغل بر دوش بخش خصوصی است. این تعداد شغل به طور مستقیم، با احتساب خانوادهها، جمعیتی بالغ بر ۵۰۰ هزار نفر را تشکیل میدهد. ۵۰۰ هزار نفر، رقم کمی نیست!
وی افزود: اگر بتوانیم این جمعیت را مشغول به کار کنیم، نرخ بیکاری از حدود ۷.۶ درصد به تقریباً یک درصد کاهش خواهد یافت و در تهران به صفر خواهد رسید. در این شرایط، نه تنها بیکاری نخواهیم داشت، بلکه ممکن است نیازمند واردات نیروی انسانی نیز شویم. بخش خصوصی محور اصلی این موضوع است.
حضرتی یادآور شد: برای اینکه بخش خصوصی به خوبی فعال شود، سیاست آقای پزشکیان در رابطه با کشورهای همسایه بر مراودات واقعی استوار است. این سیاست از گذشته و زمان مرحوم شهید رئیسی نیز پیگیری شده و زحمات زیادی در این راستا کشیده شده است. با این حال، موانعی همچنان وجود دارند که باید با سیاستهای مکمل برطرف شوند. یکی از این سیاستها که بسیار مهم است، اختصاص اختیارات ویژه به استانداران استانهای مرزی است.
وی تاکید کرد: برخی دوستان ممکن است دچار سوءتفاهم شوند و تصور فدرالیسم را داشته باشند، در حالی که بحث فدرالیسم اصلا در ایران مطرح نیست و در ذهن هیچکس وجود ندارد. نکته مهم این است که در شرایط بحرانی و مواجهه با مشکلات، باید به فرماندهی که در میدان عمل میکند، اختیارات تصمیمگیری داده شود تا بتواند مسائل تجاری را مدیریت کند؛ اینکه چگونه تجارت کند، چه حجم تجارتی داشته باشد و چه کالاهایی را جابجا کند.
حضرتی ادامه داد: استانهای مرزی ما ظرفیت بالقوه بسیار بالایی برای مبادلات تجاری با کشورهای همسایه دارند. در آن طرف مرزها نیز ظرفیتهای مناسبی وجود دارد؛ آنها از ما کالاهایی میخواهند و ما نیز به مواد غذایی و اجناس مورد نیاز خود نیاز داریم. به این ترتیب، بسیاری از کالاهایی که به آنها نیاز داریم، به راحتی قابل تأمین هستند.
وی افزود: این سه موضوع، علاوه بر مسائل مربوط به نهضت مدرسهسازی، عدالت آموزشی، وضعیت بهداشت و درمان و رفع فیلترینگ که به آنها اشاره خواهم کرد، شامل موارد مهمی مانند اعطای اختیارات ویژه به استانداران نیز میشود. آقای پزشکیان از جمله مدیرانی است که با دقت و جزئیات موانع را شناسایی، بررسی و رفع میکند. او میگوید: شما نمیتوانید منتظر بمانید، من شخصاً میروم و موانع را حل میکنم. وقتی سرمایهگذاری به کشور میآید و قصد سرمایهگذاری دارد، باید برای اخذ مجوز از بانک مرکزی و دریافت ارز اقدام کند که این فرآیند زمانبر است. آقای پزشکیان خود با آقای فرزین تماس میگیرد و میگوید: من این آقا را به آنجا میآورم، باید مشکلش آنجا حل شود تا خیال من راحت باشد. این نوع رویکرد مانع از آن میشود که سرمایهگذار چند ماه درگیر مشکلات اداری شود.
حضرتی با بیان اینکه پزشکیان فردی عملیاتی و حاضر در میدان عمل است، گفت: من به شما و ملت ایران قول میدهم که او با روحیهای مثبت و صادقانه - نه سالوسانه و ریاکارانه - تلاش میکند تا مسائل کشور را حل کند. ویژگی منحصربهفرد آقای پزشکیان در جامعه ایران پاکی، صداقت و سلامت اوست و زندگیاش همچون شیشهای شفاف است؛ هیچکس نمیتواند در زندگی او نقطه تاریکی پیدا کند. آقای پزشکیان همانطور که به عقاید خود باور دارد، آنها را بهصورت روشن و شفاف بیان میکند و به دنبال بیان نظراتی نیست که دیگران از آن خوششان بیاید.
وی تاکید کرد: آقای پزشکیان بهخوبی آگاه است که مشکلات و گرفتاریهای مردم بسیار زیاد است و او شبانهروز برای رفع این مشکلات تلاش میکند امیدوارم، انشاالله، با کمک و صبوری ملت ایران، این مسائل حل و فصل شود. من به همکاری مجلس با دولت امیدوار هستم، هم به دلیل همراهی و درک نمایندگان و هم به سبب فضای عمومی مجلس. تا به حال، مجلس در رأی اعتماد به دولت و وزرا همکاری خوبی داشته و همچنین در تصویب بودجه سال ۱۴۰۴ همکاری مؤثری را نشان داده است.
حضرتی افزود: بهتازگی نیز نمایندگان مجلس از تفکیک وزارتخانههای مسکن و شهرسازی و راه و ترابری جلوگیری کردند؛ دولت مخالف این تفکیک بود و مجلس در این زمینه همکاری کرد. روح کلی مجلس بهطورکلی همراهی و همکاری با دولت است و نمایندگان، حرکت آقای پزشکیان را درک میکنند. امیدوارم انشاالله در موضوع استیضاح وزیر اقتصاد نیز همین همکاری بهخوبی تجلی پیدا کند.
حضرتی در پاسخ به اینکه اقدام عملی دولت برای بهبود وضعیت معیشت و سفره مردم چیست؟، گفت: ما از گذشته با این مشکلات داخلی مواجه بودهایم و در حال حاضر قصد ندارم به مسائل خارجی بپردازم. هر سال شاهد کمبود یک کالای اساسی بودهایم؛ یک سال پیاز، سال دیگر سیبزمینی، سال بعد گوجهفرنگی و در مقطعی هم با کمبود مرغ روبهرو بودهایم. در هر صورت، در ایران یارانههایی به کالاهای اساسی و مواد غذایی تعلق میگیرد که کل جمعیت ۸۰ میلیونی کشور از آن بهرهمند میشوند.
وی افزود: اگر دایره تأثیرگذاری این یارانهها را فراتر از مرزها در نظر بگیریم، میبینیم که حدود ۱۵۰ میلیون نفر در کشورهای همسایه مانند افغانستان، پاکستان، آسیای میانه و عراق نیز از این حمایتها استفاده میکنند. دلیل این امر اختلاف قیمت فاحش میان داخل و خارج از کشور است؛ برای مثال، کالاها در ایران با دلار ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان عرضه میشوند، در حالی که همان کالاها در آن سوی مرزها با نرخی معادل دلار ۱۵۰ هزار تومانی به فروش میرسند.
حضرتی ادامه داد: نمونه دیگر این اختلاف قیمت در حوزه سوخت مشاهده میشود. زمانی که گازوئیل در داخل کشور با قیمت لیتری ۳۰۰ تومان عرضه میشود، اما در آن سوی مرز ۵۰ تا ۷۰ هزار تومان ارزش دارد، این تفاوت قیمتی آنقدر چشمگیر است که قاچاق آن را به یک فعالیت پرسود و توجیهپذیر تبدیل میکند. همین مسئله باعث شده است که برخی افراد صرفاً به منظور دریافت سهمیه گازوئیل اقدام به خرید کامیون کنند، بدون آنکه از آن برای حملونقل استفاده کنند. این کامیونها اغلب در انبارها یا مکانهای دیگر پارک شده و بلااستفاده میمانند. این روند در سایر بخشها نیز دیده میشود و نشاندهنده ناکارآمدی سیستم توزیع یارانهها و لزوم اصلاحات اساسی در این حوزه است.
وی با بیان اینکه اصلاح ساختار دقیقاً به همین معناست، گفت: تا زمانی که ساختار اقتصادی و مدیریتی را به درستی اصلاح نکنیم-چه در حوزه بنزین، گاز، برق یا حتی محصولات اساسی مانند برنج و سیبزمینی- این مشکلات به اشکال مختلف بروز خواهند کرد. به عنوان مثال، چرا امروز با ناترازی در تولید و مصرف برق مواجه هستیم؟ مشکل اصلی، کمبود تولید برق نیست. در ابتدای انقلاب، ظرفیت تولید برق کشور حدود ۷ هزار مگاوات بود، اما اکنون این رقم به حدود ۹۰ هزار مگاوات رسیده است. این افزایش بیش از ۲۰ برابری در حالی رخ داده که جمعیت کشور تنها سه برابر افزایش یافته است.
حضرتی تاکیدکرد: با این حال، همچنان شاهد بحران در تأمین برق هستیم که نشان میدهد مشکل در مدیریت و توزیع منابع نهفته است. این ناهماهنگیها در حوزههای دیگر، از جمله صادرات و واردات نیز وجود دارد. یک زمان این مشکل در قالب افزایش قیمت برنج نمود پیدا میکند، و زمان دیگر در قالب کمبود یا گرانی سایر کالاهای اساسی مانند سیب زمینی یا مرغ و گوشت.
رئیس شورای اطلاع رسانی دولت تصریح کرد: این چالشها، از جمله نقصهای مدیریتی دولت به شمار میروند و دولت نیز این کاستیها را پذیرفته است. البته این مشکلات ریشه در گذشته دارند، اما باید در این دولت برای آنها راهکارهای اساسی و پایدار ارائه شود. ما متعهد هستیم که این مسائل را برطرف کنیم و بهبود شرایط را برای مردم رقم بزنیم.