سروش زادعلی پژوهشگر مسائل اجتماعی ایران؛ در دوران کودکی ما دهه شصتیها یک سریال به نام میتی کومان، که سرگذشتی بود از یک مامور باتجربه که به همراه تسوکه، داداش کایکو، سه گارو و سگ همراهاشان به نام زمبه از دریچه با صفای تلویزیون آن روزها که به قول آبادانیها یک بعله (جمع پایه و هم نظر) از بچههای فامیل پسر خاله پسر عموها دور هم جمع میشدیم پخش میشد و همه را میخکوب تلویزیون میکرد.
از دوران کودکی این سریال را خیلی دوست داشتم، در آن دوران که این سریال پخش میشد بیشتر به واسطه دوران کودکی به جنبههای هیجانی و اکشن آن توجه میکردم و با فحوا و عمق این سریال تقریبا بیگانه بودم. چند ساعت قبل از اینکه این یادداشت را به رشته تحریر درآورم بدون هیچ پیش زمینه خاصی، ضمیر ناخودآگاهم فعال شد و باعث شد تا این سریال را بعد از چند ده سال دوباره تماشا کنم.
البته این بار قضیه تماشای من با تماشای دوران کودکیم فرق میکرد این دفعه سعی کردم چندین قسمت از این سریال را با دید عمیق و موشکافانه تماشا کنم و درباره آن پژوهش کردم.
ماجرا از این قرار بود که یک مامور مخفی از طرف سپه سالار ژاپن (حاکم) تعیین شده بود که به همراه تسوکه، داداش کایکو، سه گارو و سگ همراهشان زمبه به استانهای مختلف ژاپن بصورت ناشناس سفر میکردند تا هر جا بی عدالتی در ساختار سیاسی اجتماعی شهرها و استانهای مختلف ژاپن مشاهده کردند با اشخاص خاطی برخورد جدی عملی کنند و آنها را به پایتخت ژاپن توکیو میفرستادند تا با خاطیان با اشد مجازات بسته به نوع جرم صورت گرفته شده انجام گیرد.
چیزی که از این سریال متوجه شدم چند موضوع با اهمیت بود، ساختار سیاسی اجتماعی ژاپن کنونی قبل از اینکه به عنوان یکی از کشورهای پیشرو توسعه شکل بگیرد درگیر فساد و ناعدالتی عمیقی بوده، این فساد و ناعدالتی شرایط شهروندان ژاپن را سخت کرده بود و عمدهترین دلیل در جهت توسعه نیافتگی در ژاپن بود.
ساخت چنین سریالی نشان میدهد حاکمان آن دوران ژاپن پاشنه اشیل این کشور را بدرستی درک کرده بودند و بر آن شدند تا استان به استان و شهر به شهر سفر کنند تا فساد و ناعدالتی که در بدنه سیستمهای اقتصادی اجتماعی کشور شکل گرفته و مانع توسعه و رفاه شهروندان بود را از سر راه بردارند. نکته دیگر هم این بود ساخت چنین سریالی فساد ستیزی، عدالت خواهی و پیشرو بودن در عرصه توسعه را از همان دوران کودکی در نسلهای آینده ژاپن نهادینه میکرد و نتیجه اش هم میشود ژاپنی که در حال حاضر میبینم، این کشور از جمله کشورهایی است که توسعه را تا حد معقولی برای شهروندان فراهم اورده است.
بنظر میرسد شرایط حال حاضر کشور ما در دو مولفه فساد و ناعدالتی شباهت زیادی به ژاپن آن دوران دارد و ایران حال حاضر اگر سودای توسعه و رفاه شهروندان را دارد با این تفاوت که کشور ما منابع بیشتری نسبت به ژاپن دارد باید یک مامور مخصوص همانند میتی کمان داشته باشد و شهر به شهر استان به استان برود و فساد و ناعدالتی را که در سیستم اقتصادی اجتماعی کشور بوجود آمده از این سرزمین بزداید، اما سوال اساسی این است آیا دکتر پزشکیان که این روزها از آن به عنوان قیصر ایران یاد میشود میتواند نقش میتی کمان را برای ایران بازی کند؟