تخریب گنبد تاریخی برای احداث گنبد بزرگتر!

دبير كميته‌ي ملي موزه‌هاي ايران (ايكوم) از تخريب كامل گنبد ايلخاني امامزاده يحيي در زواره توسط تعدادي از مردم اين شهرستان با هدف ساخت گنبدي بزرگ‌تر خبر داد.

سيداحمد محيط طباطبايي، توضيح داد: «از حدود سال 1381، يك‌سري بازسازي و نوسازي در اين امامزاده توسط هيأت امنا انجام شد. در آن زمان، اداره‌ي ميراث فرهنگي و گردشگري اردستان و زواره اخطارها و نظرهايي را در اين زمينه اعلام كرد تا اين‌كه با هماهنگي دفتر استاندار اصفهان، جلسه‌اي با حضور اعضاي هيأت امناي امامزاده يحيي، اعضاي شوراي شهر، بخشدار، مدير اداره‌ي اوقاف و مدير اداره‌ي ميراث فرهنگي و گردشگري اردستان و زواره و من به‌عنوان يك زواره‌يي برگزار شد. براساس توافق‌هاي انجام‌شده در آن جلسه، قرار شد كارها تا زمان بازگشت استاندار از سفر حج به تأخير بيفتد».

او گفت: «متأسفانه پس از خارج شدن ما از جلسه، عده‌اي از مردم زواره با هدف ساخت گنبدي بزرگ‌تر براي بناي امامزاده يحيي، گنبد قديمي و تاريخي آن را تخريب كردند. در زمان تخريب گنبد، فرماندار و نيروي انتظامي زواره مداخله كردند، ولي متأسفانه نيروي انتظامي مجروح شد. سپس با هدف جلوگيري از بروز مشكل جدي‌تر، فضا توسط نيروي انتظامي آرام شد؛ اما برخي افراد از اين آرامش براي تخريب گنبد امامزاده يحيي استفاده كردند».

يك دوست‌دار ميراث فرهنگي در شهرستان زواره نيز در اين‌باره توضيح داد: «هشت سال پيش، طرح توسعه‌ي امامزاده يحيي توسط هيأت امنا، با تخريب مسجد اين امامزاده آغاز شد. پس از تخريب مسجد و ساخت سالني جديد به‌جاي آن، بحث‌ها به معماري گنبدخانه‌ي امامزاده يحيي رسيد و اين‌كه طرح گنبدخانه با ساختمان جديد هم‌خواني ندارد و بايد به‌نحوي باشد كه با فضاي ساختمان جديد تطابق داشته باشد».

وي بيان كرد: «ساختمان جديد به يك گنبد با قطري حدود 15 متر نياز داشت، درحالي‌كه قطر گنبد تاريخي امامزاده يحيي فقط پنج متر بود». 

او با اشاره به برگزاري جلسات مختلف و مطرح شدن بحث‌هايي براي نگهداري از گنبد قديمي از جمله استفاده از جك براي جلوگيري از تخريب گنبد و جابه‌جايي گنبد از محل اصلي آن، اظهار كرد: تا زمان برگزاري آخرين جلسه، انجمن دوست‌داران ميراث فرهنگي و كارگاه ميراث فرهنگي زواره موفق شدند، سه روز عمليات تخريب گنبد امامزاده يحيي را متوقف كنند.

اين دوست‌دار ميراث فرهنگي توضيح داد: «پيش از برگزاري جلسه‌ي مشترك، چندبار برخي افراد اقدام به تخريب بخش‌هايي از گنبد امامزاه كردند كه با مداخله‌ي نيروي انتظامي، از تخريب كامل گنبد جلوگيري شد و برخي عاملان آن دستگير و زنداني شدند، البته با پادرمياني افرادي، آن‌ها آزاد شدند و پس از بيرون آمدن از زندان، شبانه با كمپرسور گنبد را به‌شكل كامل تخريب كردند. در اين جريان، نيروي انتظامي و فرمانداري نيز مداخله كردند كه نيروي انتظامي مجروح شد».

وي با اشاره به فعاليت سه شيفته‌ي شبانه‌روزي اين گروه براي تخريب گنبد ايلخاني امامزاده يحيي، بيان كرد: «كل بافت شهر تاريخي زواره در فهرست آثار ملي ثبت شده است؛ اما متأسفانه افرادي شبانه بخشي از اين بافت را تخريب كردند».

او هم‌چنين با اشاره به نزديك بودن اين امامزاده به مسجدجامع زواره كه به گفته‌ي او، يكي از 13 مسجد قرارگرفته در فهرست انتظار ثبت جهاني است، گفت: «ارتفاع گنبد جديد امامزاده يحيي بيش‌تر از ارتفاع گنبد پيشين خواهد بود. در اين شرايط، مسجدجامع زواره از فهرست انتظار براي ثبت جهاني خارج مي‌شود».

اين دوست‌دار ميراث فرهنگي اضافه كرد: «اين‌گونه تخريب‌ها مي‌طلبد كه ميراث فرهنگي قدري حضور خود را در شهرستان‌هاي كوچك بيش‌تر كنند». 

با وجود پي‌گيري‌هاي انجام‌شده، مسؤولان ميراث فرهنگي در شهرستان زواره هنوز توضيحي درباره‌ي اين تخريب نداده‌اند.