طرح اقدام ملی مسکن تنها طرح اجرایی حوزه مسکن است که در دولت تدبیر و امید آغاز شد. بر مبنای جزئیات ارائه شده از سوی متولیان این طرح پس از ۵ سال بیعملی دولت روحانی در زمینه ساخت مسکن، طرح اقدام ملی با ساخت سالانه ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در طی ۲ سال به میدان آمد تا پاسخی برای تقاضای انباشت شکل گرفته در این حوزه باشد.
به گزارش فارس، ۱۹ آذرماه سال ۹۷، محمد اسلامی که به تازگی سکان وزارت راه و شهرسازی را از دست عباس آخوندی گرفته بود با اعلام برنامه جدید دولت، رویکردی متضاد با وزیر راه و شهرسازی سابق در پیش گرفت و خبر ساخت مسکن طرح اقدام ملی را اعلام کرد. در همین راستا، اسلامی ضمن اشاره به جزئیات طرح جدید دولت اعلام کرد: «برنامه این وزارتخانه در بخش مسکن ساخت ۴۰۰ هزار واحد تا پایان برنامه ششم یعنی تا پایان سال ۹۹ است.»
۲۲ ماه پس از اینکه وزیر راه و شهرسازی خبر ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی طرح اقدام ملی تا پایان سال ۹۹ را اعلام کرد، این بار در ۲۹ مهرماه سال ۹۹ با حضور در یک برنامه تلویزیونی از زمان دیگری برای اتمام این طرح رونمایی کرد. وزیر راه و شهرسازی این بار پایان سال ۱۴۰۰ را به عنوان زمان اتمام پروژه طرح اقدام ملی مسکن اعلام کرد و گفت: «تا چند روز آینده اولین پروژه مسکن ملی با حضور رییس جمهوری افتتاح میشود و به مردم قول میدهیم که این پروژه تا پایان سال ۱۴۰۰ به اتمام برسد.»
در شرایطی که به نظر میرسد، زمان اتمام فرآیند ساخت واحدهای مسکن هر با گذشت زمان به جلو رفته و سال به سال تمدید میشود، به یک باره خبر بازدید مدیرعامل جدید سازمان ملی زمین و مسکن از پروژههای این طرح و اعلام خبر تحویل زودتر از موعد واحدهای مسکونی طرح اقدام ملی، افکار عمومی را نسبت به اتمام این طرح در زمان قانونی امیدوار کرد، اما بررسی جزئیات اظهارنظر این مسئول بیانگر زمان دیگری برای واحدهای طرح اقدام ملی بود.
در همین ارتباط، احمد اصغری مهرآبادی، مدیر عامل جدید سازمان ملی زمین و مسکن با اشاره به اینکه طبق قرارداد مقرر شده بود که این طرح ۳۶ ماهه به اتمام برسد، گفت: «با تلاشها و پیگیریهای انجام شده و افزایش شیفتها مقرر شده که این پروژه ۲۷ ماهه به بهره برداری برسد.»
معاون وزیر راه و شهرسازی با اعلام اینکه این پروژهها طبق برنامه زمانی در جریان است، تاکید کرد: «از تمامی مدیران استانی و ستاد میخواهم، با پیگیری مستقیم بتوانند مسائل را حل کنند تا بتوانیم قولی که به مردم دادهایم را عملی کنیم و این طرح را تا پایان شهریور ۱۴۰۱ به بهره برداری برسد.»
با استناد به اظهارات مهرآبادی مبنی بر اتمام عملیات ساخت بخشی از واحدهای مسکونی طرح اقدام ملی تا پایان سال ۱۴۰۱، بیانگر تمدید دوباره زمان اتمام این پروژه است. در حقیقت پس از آنکه پایان این پروژه از سال ۹۹ به انتهای سال ۱۴۰۰ حواله داده شد، این بار زمان پایان ساخت طرح اقدام ملی با تمدید یک ساله به انتهای سال ۱۴۰۰ موکول شده است.
در حالی که متولیان وزارت را و شهرسازی همچنان زمان اتمام پروژههای طرح اقدام ملی را تمدید میکنند، نحوه رفتار مردم با این طرح نیز قابل توجه است. در حقیقت متقاضیان ساخت واحدهای مسکونی طرح اقدام ملی مسکن پس از مشاهده رفتار متولیان این طرح، نسبت به تکمیل آورده اولیه خود اقدام نکردند تا وزارت راه و شهرسازی مجبور به برگزاری ثبت نام مجدد برای این طرح شود.
در همین راستا، محمود محمودزاده، معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی پیش از برگزاری ثبت نام مجدد برای متقاضیان گفته بود: «۶۰ هزار نفر از متقاضیان مسکن ملی که تاکنون اولین واریز را برای ساخت مسکن خود نداشتند تا دو روز دیگر فرصت دارند.»
در این ارتباط، واریز نکردن آورده ۴۰ میلیون متقاضیان برای مسکنهای طرح اقدام ملی، علیرغم قیمت پایین واحدهای مسکونی این طرح نسبت به سایر خانههای بازار، یک پرسش مهم که میتواند پاسخهای متفاوتی داشته باشد. در همین خصوص، محمد حمیدزاده، کارشناس حوزه مسکن در پاسخ به سوالی مبنی بر دلایل تکمیل وجه نکردن مردم گفت: «طبیعی است زمانیکه متولیان این طرح مدام تاریخ اتمام عملیات ساخت را سال به سال به تعویق بیندازند، مردم اعتماد خود را نسبت به این طرح از دست داده و سرمایه خود را به طرحی که مشخص نیست چه زمانی پایان مییابد واریز نکنند.»
این کارشناس حوزه مسکن در تشریح دلایل تاخیر واحدهای مسکونی طرح اقدام ملی گفت: «بخش عمدهای از واحدهای این طرح که تاکنون وارد مدار ساخت شدهاند، واحدهای مسکونی طرح مسکن مهر است که در زمان مقرر ساخته نشد و اکنون با قیمتی بیشتر به دست مشتریان میرسد، در حقیقت وزارت راه و شهرسازی تاکنون عملکرد جدی در زمینه ساخت واحد جدید نداشتهاند.»
در شرایطی که رئیسجمهور قبلی بارها اعلام کرد، واحدهای مسکن مهر باید تا انتهای سال ۹۲ به اتمام میرسیدند، اما عملکرد دولت روحانی به نحوی بود که ساخت واحدهای مسکونی این طرح همچنان نیز ادامه پیدا کند. اکنون عملکرد مشابه این دولت در طرح اقدام ملی مسکن و تمدید سال به سال زمان اتمام این پروژه مشخص کننده آن است که این رویه متخص به پروژه مسکن مهر نیست و این دولت در زمینه ساخت مسکن با ناکارآمدی جدی مواجه است.