دوراهیِ دشوار پوتین

فرارو- ولادیمیر پوتین پس از پیروزی حزبش به‌عنوان بزرگ‌ترین اکثریت پارلمانی در این ماه، ازلحاظ سیاسی شکست‌ناپذیر به نظر می‌رسد. اما با دوراهیِ دشواری روبرو است: چگونه به بهترین نحو بقای نظامی بر مبنای خودش را تضمین کند؟

به گزارش فرارو به نقل از رویترز، پوتین که اکنون 63 سال دارد، باید تصمیم بگیرد آیا در انتخابات آتی در مارس 2018 شرکت خواهد کرد یا نه. همچنین باید تصمیم بگیرد که آیا انتخابات را به سال 2017 بیندازد یا نه، تا بدین‌وسیله سیستم را بازنشانی کرده و از خطر صف کشیدن دشمنان جلوگیری کند.

انگشت‌شماری از نزدیکانش می‌دانند او چه نقشه‌ای در ذهن دارد. اکثر کارشناسان مسائل روسیه بر این عقیده‌اند که او بازهم نامزد و پیروز می‌شود و مسئله جانشینی‌اش را تا سال 2017 به تأخیر خواهد انداخت. اما دیگران می‌گویند همه را غافلگیر خواهد کرد.

در ظاهر، ماندن در قدرت، انتخابی بدیهی است. نظرسنجی‌ها حمایت 80 درصدی از پوتین را نشان می‌دهند. حزب حاکم روسیه 76 درصد از کرسی‌ها را در مجلس از آن خود کرد و الحاق کریمه به روسیه پوتین را در چشم بسیاری از روس‌ها تبدیل به " ناجیِ ملت" کرد.

اما در پس ظاهر این پیروزی‌ها، مشکلات پوتین در حال تلنبار شدن هستند. این مشکلات عبارت‌اند از ضعف در بهبود اقتصادی، نبودِ یک جانشین آشکار، بی‌تفاوتی رأی‌دهندگان، شکایت‌های خودش درباره نیاز به توانایی بدنی بالا در این شغل، و خطر درگیری‌های داخلی بی‌ثبات کننده در داخل سیستم.

هرچند، به نظر می‌رسد که تنها راه مسکو برای ازسرگیری روابط با غرب این است که پوتین کنار برود. آمریکا و اتحادیه اروپا به دلیل اقدامات روسیه در اوکراین در سال 2014 این کشور را تحریم کردند و بنابراین نشانه‌های ضعیفی از لغو محدودیت‌ها وجود دارد.

نیکلای پتروف، یک تحلیلگر سیاسی در مدرسه عالی اقتصاد در مسکو عقیده دارد که پوتین با انتخاب جانشین در سال 2018 می‌تواند مشروعیت نظام را حفظ کند.

پتروف به رویترز گفت: "این سناریو ممکن است."

اما گفت باوجود فشارها در یافتن راهی برای کسب حمایت‌هایی فراتر از ناسیونالیسم و ماجراجویی‌های نظامی خارجی، تصور نمی‌کرد که پوتین این راه را انتخاب کند.

پتروف گفت: "پوتین گروگان محبوبیت خودش شده است."

افرادی که پوتین را می‌شناسند می‌گویند که دارد خسته می‌شود. در لحظه‌ای بدون محافظت که سال گذشته توسط میکروفونی ضبط شد، داشت درباره کمبود خواب شکایت می‌کرد.

یکی دیگر از مقامات سابقِ عالی‌رتبه و نزدیک به کرملین گفت که پوتین، چه به‌عنوان نخست‌وزیر و چه رئیس‌جمهور، دیگر خسته شده است.

منبعی که نخواست نامش فاش شود به رویترز گفت: "پوتین خسته است. او دارد پیر می‌شود."

دیمیتری گودکوف سیاستمداری در اپوزیسیون لیبرال که در انتخابات این ماه کرسی خود را از دست داد، به رویترز گفت که پوتین برای نامزدی مجدد قاطع است؛ زیرا می‌ترسد کناره‌گیری از قدرت باعث محاکمه‌ی او برای اقداماتش در اوکراین شود.

گودکوف گفت: " با دشمنان زیادی که در داخل و خارج از کشور دارد، احساس امنیت کمتری می‌کند. الآن زمانی خوبی برای از دست دادن کنترل نیست."

اما پوتین علاقه زیادی به سورپرایز دارد. بسیاری فکر می‌کردند در سال 2008 از ریاست جمهوری کنار نرود؛ اما این کار را کرد. البته به این دلیل که بتواند چهار سال بعد بازگشت پیروزمندانه‌ای داشته باشد.

یکی از منابع نزدیک به کرملین گفت که نتیجه انتخابات ریاست جمهوری و نحوه رفتار رئیس‌جمهور آمریکا احتمالاً بر تصمیم پوتین تأثیر خواهد گذاشت.

این منبع گفت: "پوتین نامزد نمی‌شود مگر اینکه به "دستی آهنین" نیاز باشد. در غیر این صورت رقابت را به نفع نخست‌وزیر مدودف ترک خواهد کرد.

نامزد حزب دموکرات آمریکا هیلاری کلینتون سیاست سختی را با مسکو در پیش خواهد گرفت؛ برخلاف رقیب جمهوری خواهش دونالد ترامپ که گفته می‌خواهد روابط با روسیه را از سر بگیرد.

دشمن داخلی
چشم‌انداز سیاسی تیره‌وتار است. دو سال بعد از تحریم‌های غرب، به نظر می‌رسد که اثراتش رو به کاهش است و انتظار می‌رود سال آینده اقتصاد به رشد متوسطی برسد.

ادامه‌ی کمبود سرمایه‌گذاری خارجی، عاملی که نقش عمده‌ای در رشد اقتصادی داشته است، به این معنا است که به‌احتمال‌زیاد بهبود و رشد سال‌ها طول بکشد. پیش‌بینی می‌شود در سال 2017 رشد اقتصادی تنها حدود 0.5 درصد باشد و مدت زیادی همین مقدار بماند.

حفظ ظاهر درباره حمایت‌های مردمی نیز باوجود افرادی که اعتقاد دارند شرکت در انتخابات تنها یک مراسم و آیین بی‌محتوا است، روزبه‌روز سخت‌تر می‌شود.

مشارکت در انتخابات هجده سپتامبر تا حد دوران پس از فروپاشی شوروی کاهش یافت.

و بااینکه هیچ نشانه‌ای از ناآرامی‌های جدی در میان نخبگان وجود ندارد، اما متحدان پوتین نگران‌اند که ممکن است تهدیدی از درون سیستم پدیدار شود.

دیمیتری اولسانسکی مقاله‌نویس طرفدار کرملین بعد از انتخابات نوشت که ظاهر پیروزی دولتی ممکن است فریبنده باشد: "دولت ما همیشه از بالا و از درون نابود شده است."

چنین ترس‌هایی و نیاز به تجدید سازمان توسط مقامات نشان می‌دهد که چرا پوتین در ماه‌های اخیر تعداد زیادی از مقامات ارشد کرملین و مقامات امنیتی و منطقه‌ای را تغییر دارد و چرا این روند همچنان ادامه دارد.

انتخابات زودهنگام؟
پوتین باید هرچه زودتر درباره زمان انتخابات ریاست جمهوریِ بعدی تصمیم بگیرد.

الکسی کودرین مشاور اقتصادی دولت و وزیر دارایی سابق، پیشنهاد داد رأی‌گیری در سال 2018 انجام شود و عقیده داشت فرصت کافی برای مقامات ایجاد می‌کند تا حکم جدیدی را برای ایجاد اصلاحات عمیق و اساسی آغاز کنند.

کوردین که یکی از متحدان پوتین است، نگفت که به نظرش چه کسی باید نامزد شود. اما مقامات کشور صحبت‌های او را به نفع کاندیداتوری پوتین تعبیر کردند.

وزارت دارایی با انتشار نامه‌ای در ماه جولای درباره انتخابات ریاست جمهوری در سال 2017، به این حدس و گمان‌ها دامن زد.

همان منبع نزدیک به کرملین گفت که اکنون 50 درصد احتمال برگزاری انتخابات زودتر از موعد وجود دارد.

پتروف تحلیلگر سیاسی گفت که به نظرش انتخابات زودهنگام بسیار محتمل است؛ مگر اینکه ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا شود و تحریم‌ها را لغو کند.

منبع دیگری نزدیک به کرملین گفت: "تا سال 2018، اقتصاد بهتر نخواهد شد و مردم خسته خواهند شد. نظرات منفی نسبت به عملکرد دولت بیشتر  خواهد بود و محبوبیت پوتین کم و منابع مالی نیز تمام خواهد شد."

تمام موارد ذکرشده احتمال انتخابات زودهنگام را تائید می‌کنند.

جانشین
حتی اگر همان‌طور که انتظار می‌رود، پوتین تصمیم به شرکت در انتخابات بگیرد، باید یک جانشین برای خود آماده کند.

پس از سال‌ها پوشش تلویزیونی تملق بار، بسیاری از رأی‌دهندگان می‌گویند آینده سیاسی را نمی‌توانند بدون پوتین تصور کنند.

موسسه Carnegie در مسکو این ماه اعلام کرد: "رئیس‌جمهور در تله خواهد افتاد. کاریزما و محبوبیت یک رهبر خودبه‌خود به جانشینش منتقل نمی‌شود."

تنها سیاستمدار برجسته دیگری که مرتب در تلویزیون دولتی برجسته‌سازی می‌شود مدودف نخست‌وزیر روسیه است. او در سال‌های 2008 تا 2012 رئیس‌جمهور شد تا به پوتین در اجرایی کردن طرح ممنوعیت  بیش از دو دوره ریاست جمهوری پشت سر هم، کمک کند.

او یک جانشین بالقوه است. گرچه بسیاری سبک و رفتار او را بسیار نرم و ملایم می‌دانند.

حدس و گمان‌ها درباره دیگر جانشین‌های ممکن از وزیر دفاع تا رئیس بانک مرکزی را شامل می‌شود.

نام جدیدی که پس از انتخابات ظهور کرد " ویاچسلاو فولودین" معاونت سابق ریاست جمهوری بود. پوتین گفته فولودین باید سخنگوی جدید مجلس باشد؛ شغلی که شخصیت عمومیِ بالایی به او می‌دهد.