مناظره خوب تلویزیونی چگونه است؟

علی‌اکبر عبدالرشیدی - مجری برنامه‌های اقتصادی تلویزیون - درباره نحوه برگزاری یک مناظره صحیح تلویزیونی، طرح سوالات مناسب در مناظره‌های تلویزیونی، توانمندی مجریان مناظره و همچنین مسائلی که باید در مناظره‌های تلویزیونی رعایت شود‌، توضیحاتی را ارائه داد.

این مجری کارشناس برنامه‌های تلویزیونی در گفت‌وگو با ایسنا‌، ابتدا خاطرنشان کرد: مناظره‌های تلویزیونی اتفاقی است که شاید از اولین روزهایی که تلویزیون به وجود آمد، در دنیا شروع شد اما به طور مشخص آنچه که ما به آن مناظره تلویزیونی می‌گوییم، اتفاقی است که از حدود دهه‌ی 1960 میلادی آغاز شد. آن زمان نامزدهای ریاست جمهوری در آمریکا مقابل دوربین و روی آنتن زنده تلویزیون به سوالات خبرنگاران پاسخ می‌دادند و همچنین توانمندی خود را در حین مصاحبه، به لحاظ داشتن اطلاعات کافی، ارائه آمار دقیق و استدلالشان نشان می‌دادند و در عین حال منطق خودشان را در انتقال مسائل و موضوعات مهمی که در سوالات مطرح می شد ابراز می‌کردند. همین مساله باعث شده بود مردم تشخیص می‌دادند که چه کسی منطق، استدلال و اطلاعات بیشتری دارد. در واقع این مناظره‌ها در همان ابتدا هم با ملاحظات فنی همراه بود.

وی سپس به نکته‌ی دیگری در مناظره‌های تلویزیونی اشاره کرد و یادآور شد: موضوع مهم دیگری که در مناظره‌های تلویزیونی مطرح است، نحوه پرسیدن سوال است. معمولا در اینگونه برنامه‌ها سوال‌ها باید بر اساس یک چالش و یک کنکاش رو در رو صورت بگیرد؛ یعنی وقتی که از یک نامزد رییس جمهور سوال می‌کنید که تورم را چطور مهار می‌کند‌؟ هر دو طرف نظر می‌دهند، منتها این دو نظر باید به گونه‌ای باشد که دو طرف مقابل هرچند که با هم موافق هستند و همدیگر را تایید می‌کنند، اما نباید به یک شکل حرف بزنند بلکه باید نوع بیانشان با هم متفاوت باشد؛ به گونه‌ای که رقابت در مناظره را نشان بدهد، بر این اساس سوالات مناظره تلویزیونی باید حتما مورد بررسی قرار بگیرد.

او در ادامه همین مطلب اضافه کرد: نکته بعدی در یک مناظره‌ تلویزیونی صحیح، حضور خبرنگار یا کسی است که قرار است به عنوان مجری از مهمانان مناظره سوال بپرسد؛ یعنی مجری اینگونه برنامه‌ها باید توانمند باشد و معمولا فردی باشد که بر بی‌طرفی و مقبولیت اجتماعی و رسانه‌ای شهرت داشته باشد تا زمانی که سوال را مطرح می‌کند، مخاطبان مطمئن باشند که سوال مطرح شده فارغ از هرگونه تمایلات فردی است و هر دو طرف مناظره باید پاسخ بدهند.

این مجری تلویزیون همچنین در تکمیل همین موضوع به گفته‌هایش افزود: مجریان مناظره گاهی اوقات لازم نیست که خودشان حتما در صحنه دیده شوند؛ چراکه من بسیار دیده‌ام مناظره‌هایی که دو طرف مناظره رو به دوربین هستند اما خبرنگار یا مجری که از مهمانان سوال می‌کند پشت به دوربین است و گاهی اوقات اصلا دیده نمی‌شود.

وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به زمان تعیین‌شده برای پاسخگویی به سوالات در مناظره‌های تلویزیونی اشاره کرد و گفت: نگهداشتن وقت در برنامه‌های مناظره جز وظایف مجری است که باید حتما رعایت کند، به همین خاطر است که در برنامه‌های مناظره معمولا از کورنومترهایی استفاده می‌شود که فرد بتواند در چارچوب ظرف زمانی تعیین شده‌، صحبت کند. ضمن اینکه مجری باید مهمان مناظره را مخاطب قرار بدهد که این از ویژگی‌های یک مناظره خوب است. همچنین سوالات مناظره حتما باید موضوعی باشند.

عبدالرشیدی در ادامه همین بحث به متفاوت بودن یک برنامه گفت‌وگو محور تلویزیونی با یک مناظره تلویزیونی اشاره و اظهار کرد: قطعا یک مناظره تلویزیونی با یک برنامه گفت‌وگو محور تلویزیونی خیلی تفاوت دارد. یکی از کارهایی که جدیدا در مناظره‌های تلویزیونی مطرح شده این است که رسانه‌ها در حین پخش مناظره از مردم نظرخواهی می‌کنند که این کار هم در رسانه‌ها و هم در موسسه‌ها باب شده است که به نظرم این نظرخواهی نیز از ویژگی‌های یک مناظره خوب و صحیح است.