آب و هوای مجلس در روزهای "توافق"

فرارو- موافقان توافق در مجلس صحبت نمی‌کنند تا تصور نشود که قصد مصادره این موفقیت را دارند. یک نماینده مجلس بابیان این مطلب تأکید کرد که باید موافقان در حمایت از دولت صحبت کنند تا گروه اندکی در مجلس فرصت مخالف پیدا نکنند.

مذاکرات هسته‌ای در وین به سرانجام رسید، شورای امنیت قطعنامه جدید را صادر کرد و وزیر خارجه و رییس سازمان انرژی هسته‌ای نیز در صحن علنی مجلس به نمایندگان و مردم در خصوص این توافق توضیح دادند. اکنون نوبت آن است که مجلس اصولگرای نهم رأی خود را اعلام کند. بر همین اساس بناشده تا کارگروه ویژه‌ای برای بررسی این توافق شکل گیرد و به گفته نمایندگان بررسی‌ها آغازشده است.

حال باید دید که نمایندگان مجلس و به‌خصوص دلواپسان بهارستان در مقابل این توافق چطور موضع‌گیری خواهند کرد. تذکرات برخی از نمایندگان در جلسه روز چهارشنبه نشان داد که برخی قصد دارند به شیوه قبلی خود به مخالفت با دولت و تیم مذاکره‌کننده و توافق صورت گرفته بپردازند.

این گروه همه تلاش خود را می‌کنند تا بگویند که هنوز اتفاق خاصی نیفتاده و دلیلی برای خشنودی از این توافق وجود ندارد. این رویکرد در تذکر شفاهی حمید رسایی نماینده اصولگرای تهران به‌خوبی روشن بود.

عضو کمیسیون اصل 90 مجلس در جلسه روز چهارشنبه با انتقاد از رفتار برخی رسانه‌ها، گفت «متأسفانه پس از جمع‌بندی متنی در وین که هنوز مراحل قانونی خود را طی نکرده، شاهد جشن و پای‌کوبی عده‌ای برای بازگشت آمریکا به کشور و بزک کردن دشمنی‌های آمریکا در برخی رسانه‌های کشور بودیم به‌طوری‌که برای اظهار چاکری به دولت جنایتکار آمریکا، آب از لب‌ولوچه آنها آویزان شده است ... برخی رسانه‌ها تیترهایی را برمی‌گزینند که گویی ایران با آمریکا پسرخاله شده است،‌ آن‌هم برای متنی که هنوز سرنوشت آن معلوم نیست که آیا به نفع ملت ایران خواهد بود یا خیر؟ و یا مجلس ایران به آن رأی خواهد داد یا خیر؟»

این نماینده مجلس در حالی به حمایت و هواداری از توافق انتقاد کرده و بر انتظار موجود برای تائید مجلس تأکید می‌کند که برخی دیگر از نمایندگان مجلس اعتقاددارند هنوز نمی‌توان فضای مجلس و رویکرد نمایندگان را ارزیابی کرد.

محمد دهقانی عضو هیئت‌رئیسه مجلس ازجمله این افراد است که در گفت‌وگو با فرارو گفت: اکنون برای ارزیابی فضای مجلس کمی زود است و اگر صحبتی کنیم درواقع روی هوا حرف زده‌ایم.

وی افزود: هفته آینده فضا در مجلس کمی روشن‌تر خواهد شد و بهتر می‌توان رویکرد نمایندگان را ارزیابی کرد.

نماینده طرقبه و چناران در پاسخ به این پرسش که چه کسانی عضو کمیته ویژه بررسی توافق هسته‌ای خواهند بود، گفت: قرار است که این کمیته تشکیل شود اما هنوز در مورد اعضای آن تصمیمی گرفته نشده است.

گفتنی است برخی از نمایندگان نیز از هم‌اکنون اصرار دارند توافق صورت گرفته پر از ابهام است و توضیحات ظریف و صالحی در صحن علنی نیز این ابهامات را رفع نکرده است.

محمد اسماعیل کوثری عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از این گروه است که در گفت‌وگو با فرارو به آغاز مطالعات و بررسی نمایندگان در مورد توافق هسته‌ای اشاره کرد و گفت: هیئت‌رئیسه و نمایندگان در حال مذاکره هستند تا یک گروه ده، پانزده‌نفری متشکل از نمایندگانی که تخصص دارند، به موضوع مسلط هستند و وقت می‌گذارند به‌عنوان کارگروه ویژه تشکیل شود.

وی افزود: بعد از جلسه‌ای روز سه‌شنبه که آقایان ظریف و صالحی در صحن علنی توضیحاتی را ارائه کردند بررسی‌های مجلس به‌صورت فردی، کمیسیونی و جمعی آغازشده است و موارد منفی و مبهم توافق مشخص خواهد شد تا در جلساتی با آقای ظریف بررسی شود.

کوثری ادامه داد: در توضیحاتی که ظریف و صالحی در مجلس ارائه کردند تلاش شده بود تا حقایق توافق شامل نکات مثبت و منفی عنوان شود اما ابهامات بسیاری وجود دارد که در خصوص آن حرفی زده نشد. به‌عنوان‌مثال گفتند که تحریم‌ها لغو می‌شود در حالی بر اساس متن انگلیسی و ترجمه آن حداقل در چهار جا از عبارت تعلیق استفاده‌شده است.

وی در ارزیابی فضای مجلس و رویکرد نمایندگان در خصوص توافق وین گفت: باید بررسی‌ها انجام شود و بعد نظر دهیم اما روشن است که نکات مبهم و منفی بسیاری در این توافق وجود دارد.

سید ناصر سودانی عضو کمیسیون انرژی مجلس از دیگر معتقدان به مبهم بودن توافق وین است که روز چهارشنبه و در تذکر شفاهی بابیان اینکه توضیحات ظریف در صحن مجلس با متن برجام و قطعنامه همخوانی ندارد، تأکید کرد «تیم مذاکره‌کننده ابهامات مطرح‌شده در مذاکرات هسته‌ای را شفاف‌سازی کند».

او همچنین گفت «اعضای تیم مذاکره‌کننده باید پاسخ دهند که آیا تحریم‌ها لغو یا تعلیق می‌شود، همچنین گذشته از عدم لغو همزمان تحریم‌ها در برجام، موضوع لغو، به 8 سال آینده آن‌هم پس از راستی آزمایی آژانس و نه به‌طور مطلق بلکه با محدودیت‌هایی به پس از 8 سال موکول شده است. باید روشن شود که خروج ایران از فصل 7 شورای امنیت از چه زمانی شروع می‌شود، آیا پس از 8 سال و بعد از راستی آزمایی و تصویب شورای امنیت و یا از آغاز اجرای توافق این موضوع محقق می‌شود، همچنین فرآیند بازگشت‌پذیری تحریم‌ها دقیقاً چگونه است، آیا ایران بر اساس برجام ملزم شده که هر درخواست آژانس را برای حل مسائل باقی‌مانده تمکین کند. آیا دست آژانس برای هر نوع بازرسی در هر مکان و هر زمان باز است که قطعاً این موضوع زمینه باج‌خواهی را برای آنها فراهم می‌کند.»

به گفته وی این سؤال پیش می‌آید که آیا تحریم کامل تسلیحات متعارف علیه ایران به مدت 5 سال حتی برای صادرات و واردات با امنیت و استقلال کشور همخوانی دارد، آیا تحریم کامل موشک‌های بالستیک ایران در قطعنامه مذکور دخالت در کار ایران نیست، آیا پذیرش پروتکل الحاقی خط قرمز ما نبود. همچنین با توجه به سابقه آژانس چگونه می‌توانیم دست این نهاد را برای نظارت باز بگذاریم.

وحید احمدی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز در تذکر شفاهی با تأکید بر اینکه توان دفاعی ایران هیچ ارتباطی به قطعنامه شورای امنیت ندارد، گفت «هیچ تصمیم خارجی نمی‌تواند نظام اسلامی را به عقب‌نشینی از تجهیزات تسلیحاتی وادار کند.»

 این تذکرات و اظهارنظرها در حالی عنوان می‌شود که برخی معتقد هستند اکثریت مجلس با نگاه مثبت به توافق انجام‌شده می‌نگرند. ابراهیم نکو عضو کمیسیون اقتصادی مجلس ازجمله نمایندگانی است که این‌طور فکر می‌کند و در گفت‌وگو با فرارو توضیح داد: نمایندگان مجلس را می‌توان به سه گروه تقسیم کرد. گروه نخست مخالفان دولت هستند که اگر به‌اندازه همه دریا و کوه‌های کشور طلا وارد کشور آید و همه مسائل ما حل شود بازهم آن را نادیده‌ می‌گیرند و به مخالفت با دولت ادامه می‌دهند.

وی افزود: گروه دوم موافقان دولت هستند که در مسائل و جوانب مختلف ازجمله موضوع هسته‌ای از دولت حمایت می‌کند اما گروه سوم که به هر دو گروه اول و دوم گرایش دارند و منصفانه قضاوت می‌کنند نیز در جلسه روز سه‌شنبه قانع شده‌اند.

نکو در پاسخ به این پرسش که چرا تنها صدای مخالفان به گوش می‌رسد و این‌طور تصور می‌شود که مجلس قصد مخالفت با توافق را دارد؟ گفت: این ضعفی است که وجود دارد. موافقان دولت و گروه سوم افراد باحیا و اخلاقی هستند و سعی می‌کنند به‌جای سروصدا راه انداختن در مواقع ضروری صحبت کنند. از سوی دیگر نمی‌خواهند با پرداختن به توافق هسته‌ای این تصور ایجاد شود که قصد مصادره این موفقیت را دارند.

وی ادامه داد: بااین‌حال باید این شیوه تصحیح شود و اجازه نداد که گروه اندک این‌طور مسئله را طرح کنند که دولت خیانت کرده و فقط آنها درک کرده‌اند.

نماینده رباط‌کریم در مورد تشکیل کارگروه ویژه بررسی توافق نیز گفت: به اعتقاد من این مسئله خلاف قانون است زیرا ما شورای عالی امنیت ملی را داریم و در قانون اساسی همه‌ سازوکار مربوطه مشخص است. بر اساس مصوبه مجلس نیز نمایندگان باید توافق را تائید کنند. تشکیل کمیسیون ویژه خلاف مقررات است اما برخی تلاش می‌کنند که مسئله را در قالب کارگروه پیگیری کنند.

نکو در پاسخ به این‌که تشکیل کارگروه در چه مرحله‌ای است و آیا اسامی به‌عنوان اعضای احتمالی آن طرح‌شده است، گفت: در مورد اسامی چیزی نشنیده‌ام و مسئله تشکیل کارگروه نیز فعلاً مسکوت مانده است.