فرارو - دو روز مذاکره فشرده ایران و گروه 1+5 در آلماتی پایتخت قزاقستان در حالی پایان یافت که طرف‌های ایرانی از کوتاه آمدن اعضای 1+5 از مواضع پیشین خود خبر می دهند. همچنین عصر امروز علی اکبر صالحی گفت: «بسیار خوشبین است که ایران با غرب به توافق برسد.»
به گزارش فرارو، پس از پایان مذاکرات ایران و 1+5 ، منابع نزدیک به طرف ایرانی با اشاره به مذاکرات روز چهارشنبه اعلام کردند که 1+5 به نحو بی‌سابقه‌ای از مواضع پیشین خود کوتاه آمد.
در حالی که روز نخست مذاکرات آلماتی در بیم و امید به پایان رسید و دو طرف نظرات همسو ارایه نکردند اما روایت ایرانی از مذاکرات حاکی است که در روز دوم به یک باره وضعیت تغییر کرد و طرفین با شعار همکاری و اعتماد سازی از مذاکرات خارج شدند.
یکی از مهم‌ترین ویژگی مذاکرات آلماتی این بود که دو طرف بر سر زمان و مکان بعدی مذاکرات به توافق رسیدند امری که در ماه های گذشته برای رسیدن به توافق بر سر آن مشکلاتی را ایجاد کرده بود.
سعید جلیلی مذاکره کننده ارشد ایران در
کنفرانس خبری خود پس از پایان مذاکرات گفت: «قرار شد در تاریخ 27 و 28 اسفند جلسه کارشناسی در شهر استانبول و 16 فروردین جلسه سیاسی با 1+5 مجددا در آلماتی برگزار شود.»
خوشبینی ایرانوی تاکید کرد که این گفت‌وگوها را گامی مثبت می‌دانیم که می‌تواند با رویکردی سازنده و برداشته شدن گام‌های متقابل تکمیل شود.
جلیلی با اشاره به مذاکرات روز گذشته و پیشنهادات 1+5 در پاسخ به طرح ایران عنوان کرد: «برخی نکات در این پاسخ نسبت به قبل واقع بینانه‌تر بود و سعی شده بود که در برخی موارد به دیدگاه‌های ایران نزدیک شود که این را مثبت تلقی می‌کنیم. اگرچه تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم.»
دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت: «1+5 پیشنهاد کرد گام‌های ملموسی برای شش ماه آینده و در جهت اعتمادسازی برداشته شود و پیشنهاداتی در این زمینه ارائه شد.»
سرپرست هیات نمایندگی ایران در پاسخ به سئوالی در مورد بستن سایت غنی سازی فردو، گفت "فردو یک سایت قانونی و کاملا شناخته شده برای آژانس بین المللی انرژی اتمی است که زیر نظر آن قرار دارد و بسته شدن آن هیچ توجیهی ندارد."
پیش از آغاز مذاکرات آلماتی، برخی منابع خبری گفته بودند که این یکی از خواست هایی که گروه 1+5 در مذاکرات آلماتی مطرح خواهد کرد، اما جلیلی گفت که چنین درخواستی مطرح نشد.
همچنین، گفته می شد که گروه ۱+۵ از ایران خواهد خواست تا تولید اورانیوم با خلوص حدود ۲۰ درصد را متوقف کند و در مقابل، برای حذف تحریم های کنونی علیه ایران ابراز آمادگی کرده است.
جلیلی در این باره اظهار کرد که هر پیشنهادی که برای همکاری، شفاف سازی و اعتماد سازی مطرح می شود باید بر مبنای پذیرفته شدن حقوق جمهوری اسلامی ایران از جمله حق غنی سازی اورانیوم باشد و موضوعات مختلف می تواند در این چارچوب مورد بررسی قرار گیرد.
سرپرست تیم مذاکره کننده ایران گفت: « تصمیم به غنی سازی اورانیوم ۲۰ درصدی به این دلیل اتخاذ شد که طرف مقابل در جریان مذاکرات ژنو در سه سال پیش، حاضر به تحویل این نوع سوخت مورد نیاز ایران نشد و در نتیجه، جمهوری اسلامی خود در این زمینه اقدام کرد.»
اورانیوم با خلوص ۲۰ درصد به عنوان سوخت در رآکتور تحقیقاتی تهران کاربرد دارد و در جریان اجلاس ژنو، کشورهای گروه ۱+۵ پیشنهاد کرده بود که ذخیره اورانیوم با خلوص پایین ایران را به خارج منتقل کرده و پس از تبدیل آن به سوخت مورد استفاده رآکتور تهران، آن را به ایران تحویل دهد.
جلیلی در عین حال گفت که "در یک برنامه همکاری با آنها، این موضوع می تواند در گفتگوها مورد بحث قرار گیرد."
همچنین پس از پایان نشست خبری هیئت مذاکره کننده ایران بیانیه ای صادر کرد که حاوی همان مطالبی بود که سعید جلیلی در کنفرانس خبری بر ان ها تاکید کرد.
عصر امروز علی اکبر صالحی وزیر امور خارجه نیز که در وین به سر می برد با اشاره به مذاکرات اخیر میان ایران و گروه 1+5 در قزاقستان گفت: «من مطمئن هستم که در مورد مساله هسته‌ای می‌توانیم به توافق برسیم.» وی تاکید کرد: «من بسیار خوشبین هستم که می‌توانیم با 6 قدرت جهانی توافق کنیم.»
سکوت غرب اما هنوز در مورد دیدگاه رسمی گروه ۱+۵ در مورد مذاکرات آلماتی گزارشی در دست نیست، فقط کاترین اشتون در
سخنانی کوتاه اعلام کرد که طرح 5+1 در نشست الماتی برای "اعتماد سازی" است. وی گفت: «اگر آقای جلیلی گفتند مثبت است این خوب است. باید دید در قدم بعدی کارشناسان چطور کار می کنند.»
اشتون در پاسخ به این پرسش که جلیلی گفت در پیشنهاد 1+5 سخنی از تعطیلی فردو نبود اظهار کرد: «من درباره طرح وارد جزییات نمی‌شوم. در دو روز گذشته سعی کردیم طرحی را به طرف ایرانی ارایه کنیم و می‌خواهیم به آنها فرصت دهیم که به آن نگاه کنند.»
با این حال به گزارش خبرگزاری رویترز، یک مقام آمریکایی گفته است که با شرایط کنونی، تغییری در تحریم های ایالات متحده علیه ایران صورت نخواهد گرفت.
به نظر می‌رسد غرب پس از پایان مذاکرات آلماتی منتظر واکنش ایران به اتفاقات این مذاکرات می ماند. امروز روزنامه نیویورک تایمز پیش از پایان مذاکرات نوشت: «غرب در انتظار پاسخ تهران به بسته ای است که لغو تدریجی تحریم ها را در مقابل اقدامات اعتمادساز از سوی ایران، پیشنهاد می دهد.»
حشمت الله فلاحت پیشه، کارشناس مسائل بین الملل درباره پیام مذاکرات آلماتی ب
ه فرارو گفت که یک حالت انتظار در 1+5 وجود دارد، که این حالت انتظار توسط امریکا ایجاد شده است.
وی با بیان این که این انتظار ناشی از "احتمال تعامل ایران و آمریکا در آینده است"، گفت: «آمریکایی ها از طریق 1+5 چراغ سبزی را به ایران نشان دادند مبنی بر اینکه در طول 40 روز آینده ایران و آمریکا می توانند حداقل در قالب غیرمستقیم بخشی از تنش های خود را به مذاکره بگذارند و این پیامی بود که می توان از نشست آلماتی گرفت.»
با پایان این دور از مذاکرات در آلماتی تاکنون هشت دور مذاکره میان ایران و 1+5 برگزار شده است که سه دور آن در در ژنو، دو دور در استانبول، یک دور در بغداد و یک دور در مسکو برگزار شده است.
تیر ماه 1387، مهر ماه 1388، آذر ماه 1389 به ترتیب مذاکرات ژنو یک، دو و سه برگزار و استانبول در بهمن 1389 و همچنین 26 فروردین ماه 1391 میزبان دور بعدی گفت‌وگوها بود. این مذاکرات سوم و چهارم خرداد در بغداد و 29 و 30 خرداد ماه سال جاری نیز در مسکو برگزار شد.
اکنون باید منتظر دور نهم مذاکرات هسته ای در روز 16 فرورودین در آلماتی ماند. مذاکرات سیاسی‌ای که وابستگی زیادی به روند مذاکرات کارشناسی اواخر اسفند ماه در استانبول دارد.
