خشکسالی

مدیرعامل شرکت آب‌وفاضلاب استان تهران گفت: «در حال حاضر میزان پرشدگی سدهای تهران ۱۳ درصد بوده که این عدد نگران‌کننده بوده و لازم است مشترکان ۲۰ درصد میزان مصرف خود را کاهش دهند.»

بخشی از آمازون برزیل تحت تاثیر خشکسالی قرار گرفته است و ساکنان را به دردسر انداخته است. حمل و نقل به بزرگترین چالش پیش روی آنها تبدیل شده است و مسافت‌های طاقت فرسا به مانعی برای تحویل کالا، غذا و آب آشامیدنی تبدیل شده است.

بر اساس گزارش مرکز ملی نظارت و هشدار اولیه بلایای طبیعی، خشکسالی کنونی شدیدترین و گسترده‌ترین خشکسالی است که آمازون برزیل از زمان شروع رکورد‌ها در سال ۱۹۵۰ تجربه کرده است.

پس از خشکسالی ماه‌های جولای و اگوست سطح آب رودخانه دانوب کاهش یافته است و لاشه یک کشتی دوران جنگ جهانی دوم از اعماق رودخانه بیرون زده و قابل روئت است. کشتی کشف شده متعلق به نازی‌های آلمان پر از مواد منفجره بوده و در نزدیکی دهکده پراهوو صربستان سر از آب بیرون آورده است. کاهش سطح آب رودخانه دانوب باعث شده لاشه چهار شناور غرق شده مربوط به سال‌های منتهی به دهه ۱۹۵۰ در پارک ملی دانوب در موهاچ مجارستان از اعماق رودخانه بیرون بزنند. برخی از کشتی‌ها که در بستر رودخانه پراکنده شده اند هنوز دارای برجک، پل‌های فرماندهی، دکل‌های شکسته با بدنه‌های پیچ و تاب خورده هستند و برخی در زیر بستر شنی رودخانه مدفون شده اند.

شرایط خشکسالی در ماه‌های اخیر باعث شده است که سطح آب در یک سد در یونان به شدت کاهش یابد و فیلم‌های که توسط پهپاد‌ها گرفته شده ویرانه‌های ساختمان‌هایی را نشان می‌دهند که سر از آب بیرون می‌آور‌ند

چی‌واوا، بزرگترین ایالت مکزیک، آب و هوای خشک یا نیمه خشک در بهترین زمان ها دارد، اما در سال های اخیر با میزان بارندگی بسیار کم مواجه بوده است. خشکسالی کشاورزان و زنبورهای شمال مکزیک را به خطر انداخته است.

اهالی شهر اربیل در کردستان عراق به آب‌های زیرزمینی به عنوان منبع اصلی آب خود متکی هستند، اما سال‌هاست که از تابستان می‌ترسند، زمانی که خشکسالی بی‌امان، کمبود آب و قطع برق که پمپ‌ها را متوقف می‌کند، باعث می‌شود منبع آب قطع شود.

افزایش دما باعث می‌شود تعداد سال‌های خشک بیش از سال‌های‌تر باشد. البته نه این که ترسالی نداشته باشیم، اما تعداد سال‌های خشک بر تعداد سال‌های‌تر غلبه خواهد کرد. در این شرایط، افزایش دما منجر به افزایش تبخیر می‌شود بنابراین بخشی از منابع آبی کشور در خطر جدی قرار دارد. همزمان، نیاز‌های آبی گیاهان افزایش پیدا می‌کند پس پوشش گیاهی کشور هم در خطر است؛ بنابراین همزمان با بحران گرما، بحران کم آبی را هم باید جدی بگیریم که موازی با گرما در کمین است

بالکان، همراه با بخش بزرگی از اروپا، در یک موج گرما طولانی مدت که باعث آتش‌سوزی جنگل‌ها و خشک شدن یک دریاچه در صربستان گرفتار شده است.

تفاوت قابل‌توجه در وضعیت بارش و ذخایر آبی استان‌های مختلف، نشان دهنده نابرابری در توزیع منابع آب در سطح کشور است؛ این نابرابری، لزوم اتخاذ رویکرد‌های متفاوت در مدیریت منابع آب برای مناطق مختلف را برجسته می‌کند.

بر اساس داده‌های دولتی، نوعی خشکسالی تقریباً ۹۰ درصد مکزیک را تحت تأثیر قرار داده است که بالاترین میزان از سال ۲۰۱۱ است. ایالت چی‌واوا به شدت آسیب دیده است و بیشتر قلمرو آن در شدیدترین سطوح خشکی فرو رفته است.

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور، گفت: به طور کلی می‌توانیم بگوییم، بارش‌ها امسال در کشورمان به حد نرمال است؛ ولی وارد ترسالی نشده‌ایم.

با وجود فصل بارانی مطلوب، ساکنان تالاب های تاریخی عراق می ترسند که خشکسالی احتمالی در تابستان زندگی آنان را نابود کند.

کشاورزان در قرقیزستان با ساخت یخچال‌های مصنوعی مشکل خشکسالی و کمبود آب را حل کرده‌اند.

در اواسط فوریه، افزایش بسیار قابل توجهی در دما در سراسر قلمرو مراکش ثبت شد که بیش از ۱۰ درجه از میانگین معمول این ماه در چندین منطقه فراتر رفت.

«هرمزگان ۷۵ درصد، سیستان و بلوچستان ۶۷ درصد، فارس ۶۳ درصد، یزد ۵۳ درصد، قزوین ۳۸ درصد، خراسان رضوی ۳۶ درصد، تهران و البرز ۳۳ درصد، لرستان ۳۲ درصد و مرکزی ۲۷ درصد نسبت به نرمال بارش کمتر دریافت کردند.»

مقام مسئول سازمان هواشناسی با بیان " خشکسالی ‌های ایران طولانی‌تر و شدیدتر شده است" گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد روند خشکسالی ‌ها از ۳۰ سال قبل تشدید شده است.

طولانی شدن خشکسالی در استان‌های مختلف، اغلب به افزایش میل به مهاجرت در افراد مختلف منتهی می‌شود، افرادی که تمایل دارند در راستای زندگی راحت‌تر به جایی کوچ کنند که دسترسی بهتری به منابع طبیعی داشته باشند. طبیعیست که همه اقشار جامعه امکان یا توان مهاجرت خارج از کشور را ندارند و در نتیجه، کوچ بین استانی را انتخاب می‌کنند. اما با توجه به این شرایط، کاهش تراکم جمعیت در برخی از استان‌ها و افزایش آن در برخی دیگر از استان‌ها چگونه قابل مدیریت است و چه تبعاتی خواهد داشت؟

در فصل‌های پاییز و زمستان امسال سیستان و بلوچستان به رغم نقشه‌های هواشناسی که خبر از بارش باران می‌داد از این بارش‌ها بی نصیب ماند و تنها در چند نقطه استان و بصورت پراکنده اندکی باران بارید و این موضوع زنگ خطر خشکسالی در استان را به صدا درآورده است.

ایران به دلیل قرار داشتن در عرض‌های میانی و اثرات مکنده سیکلونی استوا بر جذب رطوبت از این عرض‌های جغرافیایی، جزو مناطق خشک کره‌زمین است، به این ترتیب رشد اغلب گیاهان زراعی، به‌خصوص در ماه‌های خشک سال زراعی به‌شدت به آبیاری وابسته است. بارندگی منبع اصلی تامین آب در زراعت دیم است؛ بنابراین نقش این مناطق در تامین مواد غذایی بسیار اندک است. یکی از علل این امر بی‌نظمی بارش است. ممکن است میانگین بارندگی طی یک‌سال از حد طبیعی سالانه بیشتر باشد، با این حال نبود بارش منظم یا بارش دیرهنگام سبب کاهش اثربخشی بر تولیدات گیاهی خواهد شد. به این ترتیب با وجود وسعت ۴۸‌درصدی اراضی دیم نسبت به وسعت ۵۲‌درصدی اراضی آبی، میزان برداشت محصولات زراعی از اراضی آبی ۹۳‌درصد و از اراضی دیم تنها ۷‌درصد است. این نتایج برای سال آبی مناسبی مثل سال ۱۴۰۱ است که در اغلب استان‌های دیم‌کار ایران مثل فارس، کردستان، لرستان و آذربایجان‌ها تا آخر فصل رشد شاهد بارندگی مناسبی بودیم. بر این اساس زراعت دیم با وجود وسعت زیاد، نقش مهمی در تولید محصولات زراعی، به‌خصوص غلات به عنوان مهم‌ترین تولیدات کشاورزی ندارد.