رئیس انجمن آبزیپروری:
چهرهنگار مسئول سابق ستاد احیای دریاچه ارومیه با بیان اینکه شرایط آرمانی دریاچه ارومیه ، تراز ۱۲۷۸ و ۳۰ میلیارد مترمکعب آب دیگر قابل برگشت نیست، گفت: بر اساس مطالعات تراز آب دریاچه باید حدود ۱۲۷۴ باشد که در این تراز ما حدود ۱۴ میلیارد مترمکعب آب لازم داریم و تمام برنامهریزیها برای رسیدن به این هدفگذاری است.
در حال سپری کردن نیمه پاییز هستیم، اما در مهر ماه (تا ۲۹ مهر) نیز همانند سه ماه تابستان بارندگی خاصی در دریاچه ارومیه و اطراف آن رخ نداده است. متأسفانه علیرغم وعدههای مسئولان در مورد احیای دریاچه ارومیه هنوز اقدامات مطلوبی صورت نگرفته است. نه از افتتاح تونل انتقال آب کانی سیب به حوضه آبریز دریاچه خبری است و نه از انتقال پساب تصفیه شده فاضلاب تبریز و ارومیه به صورت کامل. با گذر زمان و ناکارآمدی مدیریت مسئولان مرتبط و خشکسالی، نگین فیروزهای شمال غرب ایران در جلوی چشمان مردم قطره قطره به نابودی خود نزدیکتر میشود.
نماینده ولی فقیه در آذربایجانشرقی گفت: دریاچه ارومیه رو به نابودی است و از مسئولین میخواهیم جدی به این مسئله ورود کنید تا زندگی مردم دچار مشکل نشود.
مرداد ۹۲ بود که به هشدارهای خشکشدن دریاچه واکنشهایی نشان داده شد آن هم با تشکیل کارگروه نجات دریاچه ارومیه . ۶ ماه زمان برد تا برنامه ۱۰ ساله احیای دریاچه نوشته شود. البته دوسال طول کشید تا خبرها از تثبیت وضعیت دریاچه و توقف روند کاهش تراز آب بگویند؛ یعنی به وقت شهریور ۹۵.
رئیس هیات تحقیق و تفحص از عملکرد ستاد احیای دریاچه ارومیه:
رئیس هیات تحقیق و تفحص از عملکرد ستاد احیای دریاچه ارومیه در مجلس شورای اسلامی، میگوید وضعیت دریاچه ارومیه ، خوب نیست. روحالله متفکرآزاد گفته مساحت فعلی دریاچه ارومیه با مساحتِ آن در سال ۱۳۹۴ برابر است و این، یعنی دریاچه خشک نشده، اما وضعیت خوبی ندارد. این نماینده مجلس ابراز امیدواری کرده که دریاچه ظرف کمتر از یک سال به تراز هیدرولوژیک خود برسد؛ اما در عین حال تاکید کرده که دستیابی به تراز اکولوژیک دریاچه، چند سال زمان خواهد برد.
نایب رئیس هیئت رئیسه تحقیق و تفحص از ستاد احیای دریاچه ارومیه یادآور شد: زمزمه خشکی کامل دریاچه ارومیه به گوش میرسد، اما هنوز به مرحله خشکی کامل نرسیدهایم؛ باید بپذیریم این دریاچه گاهی به عنوان ابزارهای سیاسی مورد توجه قرار گرفته است، به گونهای که در برخی از دورهها با تبلیغات گسترده برای احیای دریاچه نه تنها شاهد حیات آن نبودیم بلکه زخمی عمیق از جنس سوء مدیریت بر پیکر بی جان دریاچه وارد شده، از طرفی بودجهای که برای احیای دریاچه اختصاص داده شد، در جای خود هزینه نشده است.
دریاچه ارومیه ، یکی از بزرگترین دریاچههای آب شور در جهان بیش از یک دهه است که به صورت جدی با بحران خشک شدن روبرو شده است. مطابق آخرین آمار (۲۴ شهریور ۱۴۰۱) بیش از ۹۰ درصد دریاچه بطور کامل خشک شده است و جزایر جنوب دریاچه که رفت و آمد به آنها با قایق ممکن بود، اکنون به خشکی متصل شده اند. وضعیت فعلی دریاچه نشان میدهد طرحهایی که در قالب احیای آن در سالهای اخیر اجرا شد، تاثیر مطلوبی نداشته اند.
این دریاچه به نام شهر ارومیه نامگذاری شده است که در اصل یک اسم آشوری به معنای «گودال آب» است. نام فارسی قدیمی آن تلالو (Chichast) که اشاره به ذرات معدنی درخشان معلق در آب دریاچه و در سواحل آن دارد. در دوران قرون وسطی به دریاچه کبودان معروف شد. نام لاتین آن «لاکوس ماتیانوس» بود، بنابراین در بعضی از متون از آن به عنوان دریاچه «ماتیانوس» یا دریاچه «ماتین» یاد میشود.
نمایی تلخ از دریاچه ارومیه از فراز ایستگاه فضایی بین المللی که حکایت از خشک شدن این دریاچه زیبا دارد.
متخصص مدیریت زیستبومهای تالابی:
متخصص مدیریت زیستبومهای تالابی گفت: الان نزدیک به ۹۵ درصد دریاچه ارومیه کاملا خشک شده است، اما باید یک نکته را در نظر بگیریم که تالابها قابلیت بازیابی و احیا دارند، یعنی اینکه اگر یک تالابی خشک میشود به این معنی نیست که هیچ وقت قابلیت احیا ندارد حتی اگر دریاچه ارومیه برای چند سال شرایط خشکی کامل را داشته باشد باز میتواند احیا شود کما اینکه در این یک دهه گذشته ما این روند را دیده ایم.
این روزها دریاچه ارومیه وضعیت مناسبی ندارد و آخرین آمارها نشان میدهد وسعت دریاچه به کمتر از یک هزار کیلومتر مربع و حجم آب آن نیز به کمترین میزان خود در تاریخ این دریاچه رسیده است.
پژوهشگر حوزه آب و محیط زیست گفت: در مطالعات نقش عوامل اقلیمی بین ۱۶ تا ۳۵ درصد و نقش عامل انسانی بین ۶۵ تا ۸۴ درصد ذکر شده است. بر اساس مطالعاتی که از روی پردازش تصویر نقشههای هوایی توسط دانشگاه تربیت مدرس در سال ۱۳۹۸ انجام شد، سطح زیرکشت در حوضه آبریز دریاچه ارومیه در طی ۳۰ سال گذشته از ۳۰۰ هزار هکتار به ۶۰۵ هزار هکتار رسیده است.
نگاهی گذرا به دلایل نابودی دریاچههای خوارزم و ارومیه
انحراف جریان آبهای ورودی به دریاچه ارومیه ، به زیر کشت بردن زمینهای بالا دستی، و احتمالا بزرگ کردن مفهوم خودکفایی؛ باعث شروع نابودی دریاچه ارومیه و زیست بوم منطقه میشود.
سخنگوی صنعت آب:
سخنگوی صنعت آب با بیان اینکه مساحت دریاچه ارومیه ۱۰۰۰ کیلومتر بوده در حالی که این عدد در سال ۱۳۹۴ حدود ۷۰۰ کیلومتر بوده است، اظهار کرد: حجم آب دریاچه اکنون به یک میلیارد و ۳۶۰ میلیون متر مکعب رسیده در حالی که در سال ۱۳۹۴ این عدد یک میلیارد متر مکعب بوده است.
علیرغم تبخیر بسیار سریع به دلیل گرمای شدید هوا، هنوز در نزدیکی پل میانگذر شهید کلانتری در نزدیکی ارومیه «جزیره اسلامی» و در ساحل «کاظم داشی» در نزدیکی گوورچین قلعه در حومه سلماس باقیمانده آب دریاچه را میتوان مشاهده کرد، که امکان شنا در آن نیست و در عمیق ترن بخشها حتا تا زیر زانو هم نمیرسد.
او در این استوری نوشت: طرف در ۲۰ سال یک شهر میسازه و تبدیل میکنه به توریستیترین شهر منطقه و صد البته کسانی داریم که یک پدیده طبیعی چند هزار ساله با کلی بودجه نابود کردند؟!
درپی منتشر شدن اخباری در فضای مجازی درباره خشک شدن کامل دریاچه ارومیه آرزو اشرفیزاده - مدیر کل دفتر حفاظت و احیای تالابها در سازمان حفاظت محیط زیست -، با تکذیب این خبر اظهار کرد: دریاچه ارومیه هنوز بهصورت کامل خشک نشده، اما تقریبا دو قسمت شمالی و جنوبی آن از هم جدا شده است و حدودا ۱۰۰۰ کیلومتر مربع از دریاچه باقیمانده است.
شهند ادامه داد: خشکی دریاچه ارومیه بر تعداد پرندگان مهاجر تاثیر گذار بوده بطوریکه تعداد آنها نسبت به سالهای گذشته کمتر شده است.
مسئول سابق دفتر نظارت و پایش ستاد احیای دریاچه ارومیه گفت: ذرات موجود در ریزگردهای نمکی دریاچه ارومیه حاوی ترکیبات کلسیم، آهن، آلومنیوم و منیزیم هستند. کلسیم موجود در محیط خطر ابتلا به سنگ کلیه، گرفتگی مجاری کلیه و رگهای خونی را بالا میبرد. آهن موجود در این ریزگردها نیز ممکن است منجر به ورم و بروز آسیبهای چشمی شود و جذب آن از طریق تنفس طولانیمدت نیز التهاب ریه را در پی دارد.
تصاویر حیرتبرانگیز از حجم آب و گونههای جانوری دریاچه ارومیه در دهه ۵۰ شمسی را در ویدئو زیر ببینید.