دریاچه ارومیه

نصیری از قوه قضاییه در خواست کرد با جدیت با افرادی که چاه‌های غیر مجاز حفر می‌کنند برخورد کند و توضیح داد: آبفا در این مسئله تنهاست و اتفاقی که برای دریاچه ارومیه افتاد به نوعی دیگر برای تهران در حال وقوع است و باید حفر غیر مجاز چاه‌ها و خشکسالی تهران جدی گرفته شود.

تراز دریاچه ارومیه در ۱۳ خرداد ۱۴۰۲ کمترین تراز ثبت‌شده در این روز برای دریاچه ارومیه از سال ۱۳۴۳ تاکنون بوده است. این جمله یعنی رسیدن تراز این دریاچه به پایین‌ترین عدد در ۶۰ سال گذشته و حتی پایین‌تر از روزهایی که عملا اعلام شده بود این دریاچه درحال مرگ است.

بیش از ۳۰ هزار فلامینگو در تالاب‌های اقماری پارک ملی دریاچه مهارلو فرود آمده اند. بخش قابل توجهی از این تالاب‌ها در پاییز سال ۱۴۰۱ به دلیل کاهش بارندگی و آب رودخانه‌ها خشک شده بودند که در ماه‌های اخیر با تخصیص حق آبه بصورت کامل آبگیری شده‌اند.

با بحرانی شدن وضعیت هوای دریاچه ارومیه و وزش باد در این منطقه شاهد حاکم شدن طوفان نمک بر فراز دریاچه ارومیه و شهر‌های اطراف هستیم.

نماینده مجلس با بیان اینکه وضعیت دریاچه ارومیه بحرانی است گفت: حجم قابل توجهی از آب دریاچه تبخیر شده است، جا‌های کم عمق تقریبا خشک شده است و در وضعیت بحرانی به سر می‌برد اگر وضعیت همین گونه پیش برود ما گرد و غبار‌ها و طوفان‌های نمکی را خواهیم داشت که شهر‌ها و استان‌های اطراف را برای زندگی تهدید می‌کند.

بخش نگران‌کننده این گزارش، اما هشدار درباره فرارسیدن ابربحرانی است که پیش‌تر کارشناسان فراوانی در شیپور هشدار آن دمیده بودند؛ خشک‌شدن دریاچه‌ای که ده‌ها کیلومتر اطراف آن باید خالی از سکنه شود و نمک آن به چشم هر جنبنده‌ای در شمال غرب ایران خواهد رفت. گزارش می‌گوید «ویژگی طبیعی تمامی تالاب‌ها و دریاچه‌ها تغییرات درون‌سالی پیکره آبی آنهاست. دریاچه ارومیه نیز از این قاعده مستثنی نبوده و همه‌ساله تراز این دریاچه بین روز‌های مختلف سال متغیر بوده است.»

دریاچه ارومیه و تالاب‌های حاشیه‌ی آن یکی از زیستگاه‌های بزرگ فلامینگو در دنیا محسوب می‌شود. بحران آبی دریاچه ارومیه و بروز خشکسالی در سال‌های اخیر اکثر فلامینگوها را به تالاب‌های حوضه این دریاچه کشانده است. یکی از تالاب‌های حوضه دریاچه ارومیه تالاب بین‌المللی سئیران گولی(درگه سنگی) است که امسال میزبان حدود ۱۰ هزار قطعه فلامینگو است. در حال حاضر مجموع فلامینگوهای موجود در تالاب‌های حاشیه دریاچه ارومیه حدود ۳۰ تا ۳۵ هزار قطعه تخمین زده می‌شود. در پاییز سال ۱۴۰۱ بخش قابل توجهی از این تالاب‌ها به دلیل کاهش بارندگی و آب رودخانه ها خشک شده بودند که در ماه‌های اخیر با پیگیری‌های اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی و تخصیص حق آبه دوباره آبگیری شده‌اند.

ورود فلامینگو‌ها به تالاب‌های اقماری پارک ملی دریاچه ارومیه آغاز شده است. در حال حاضر در حدود ۳۰ تا ۳۵ هزار فلامینگو در تالاب‌های اقماری پارک ملی دریاچه ارومیه که از این تعداد در حدود ۱۰ هزار فلامینگو در درگه سنگی نقده زندگی می‌کنند. عموماً فلامینگو‌ها در تالاب‌های درگه سنگی، سولدوز، حسنلو و کانی برازان زیست می‌کنند.

هزاران فلامینگو در تالاب‌های اطراف دریاچه ارومیه فرود آمده اند. فلامینگو‌های مهاجر با وجود کاهش شدید آب دریاچه ارومیه و تالاب‌های حاشیه آن، تالاب‌های اطراف دریاچه ارومیه را برای تغذیه و استراحت ترجیح داده اند. تالاب «درگه سنگی» در نزدیکی شهرستان نقده یکی از این تالابهاست. حضور هزاران فلامینگو در این تالاب، جلوه ایی خاص و زیبا به منطقه بخشیده است.

در تصویری که ماهواره ناسا از دریاچه ارومیه منتشر کرده وضعیت کم آبی آن کاملاً مشخص است.

رئیس سابق سازمان حفاظت از محیط زیست به خبرآنلاین گفت: «هیچ حکومت و دولتی توان این را نخواهد داشت که دریاچه ارومیه را احیا نکند، فقط فهیم‌ها زودتر احیا می‌کنند و کودن‌ها دیرتر، چراکه اگر دریاچه خشک شود باید فکری برای جابه‌جایی شهر تبریز کنند.»

سال‌هاست درباره تبعات خشک شدن دریاچه ارومیه شنیده می‌شود، عیسی کلانتری، رئیس سابق سازمان حفاظت از محیط زیست درباره خطر تخلیه شهر تبریز و هزینه‌های سنگین خشک شدن دریاچه ارومیه می‌گوید. توضیحات او را ببینید.

اوایل اسفند سال گذشته بود که فاز نخست سامانه انتقال آب سد کانی سیب به دریاچه ارومیه با حضور رییس جمهور افتتاح شد. طبق برنامه با افتتاح این سامانه تا پایان فاز اول سالانه ۳۰۰میلیون مترمکعب آب به دریاچه ارومیه منتقل می‌شود. امروز باگذشت چندین هفته از رهاسازی آب به پیکر بی جان دریاچه، لب‌های خشکیده دریاچه‌تر شده است و امید‌ها برای احیای این میراث گران بها زنده شده است. برگشت زندگی به دریاچه موجب حضور گردشگران و زنده کردن خاطره‌های مردم آذربایجان شده است. تصاویر ماهواره‌ای از دریاچه هم نشان می‌دهد طرح انتقال آب، توانسته مشکل کاهش قابل توجه ورودی آب به این دریاچه را حل کند و عملاً سطح آب دریاچه ارومیه افزایش خوبی پیدا کرده است.

پس از اقدامات دولت برای احیای دریاچه ارومیه از جمله رهاسازی آب از کانال کانی سیب و برخی دیگر از سدهای استان به دریاچه ارومیه مدتی است مردم منطقه با قایق سواری و گشت و گذار در این نگین فیروزه ای، در حال خوبی به سر می برند.

تصاویر ماهواره‌ای از دریاچه ارومیه نشان می‌دهد که طرح انتقال آب به دریاچه ارومیه موجب بهبود روند احیای این دریاچه شده است. منبع: ایسنا

دریاچه ارومیه از جاذبه‌های طبیعی ایران است که عنوان ششمین دریاچه آب شور جهان، بزرگ‌ترین دریاچه آب شور خاورمیانه و بزرگ‌ترین دریاچه ایران را دارد. علاوه بر این سالانه گردشگران زیادی را به خود جلب می‌کرد که ضمن تماشای این دریاچه زیبا به‌دنبال استفاده از خواص درمانی لجن و آب دریاچه آن بودند. چند سالی می‌شود که دریاچه ارومیه با خشکسالی، استفاده افراطی از منابع آب آبریز دریاچه، عوامل انسانی و ... دست‌وپنجه نرم می‌کند. خوشبختانه، اقدام‌های اتخاذشده برای احیای دریاچه تأثیرگذار بوده و این دریاچه تا حدودی وضعیت بهتری پیدا کرده است.

دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچه آب شور خاورمیانه در سال‌های گذشته به دنبال تصمیمات نادرست و تغییرات زیست محیطی ایجاد شده با کاهش سطح آب و خشکسالی روبه روشد. بعد از ایجاد کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه و آغاز انتقال آب از سد کانی سیب به این دریاچه و البته بعد از ۴۸ ساعت بارندگی در محدودۀ دریاچه ارومیه ، به گفتۀ دبیر این کارگروه، حجم ورودی آب به دریاچه ارومیه از خط انتقال تونل کانی سیب و رودخانه گدار از ۳۵ مترمکعب در ثانیه فراتر رفته و به ویژه در حوضۀ آبریز و مناطق جنوبی استان، حجم آبِ دریاچه به مرز ۲ میلیارد مترمکعب رسیده است، این در حالی است که حجم آب دریاچه در ۱۶ فروردین سال گذشته تا مرز سه میلیارد و ۵۰ میلیون مترمکعب برآورد شده بود. در این شرایط و با توجه به این‌که بعد از گذشت ۵۴ روز از آغاز انتقال آب از سد کانی سیب به دریاچه ارومیه هنوز بزرگترین دریاچه آب شور خاورمیانه با کاهش میزان آب ورودی مواجه است، می‌توان گفت به نظر می‌رسد تا رسیدن این دریاچه به شرایطی بهتر نسبت به چند سال گذشته، هنوز باید صبر کرد.

بارش‌های خوب امسال و اقدامات صورت گرفته برای احیای ‎ دریاچه ارومیه ، خصوصاً افتتاح سامانه انتقال آب سد کانی سیب، حال خوش نگین آبی آذربایجان را خوب کرده است.

اوایل اسفند سال گذشته بود که فاز نخست سامانه انتقال آب سد کانی سیب به دریاچه ارومیه با حضور رییس جمهور افتتاح شد. طبق برنامه با افتتاح این سامانه تا پایان فاز اول سالانه ۳۰۰میلیون مترمکعب آب به دریاچه ارومیه منتقل می‌شود. امروز باگذشت چندین هفته از رهاسازی آب به پیکر بی جان دریاچه، لب‌های خشکیده دریاچه‌تر شده است و امید‌ها برای احیای این میراث گران بها زنده شده است. برگشت زندگی به دریاچه موجب حضور گردشگران و زنده کردن خاطره‌های مردم آذربایجان شده است.

در سیزدهمین روز فروردین‌ماه که به آن سیزده بدر یا روز آشتی با طبیعت گفته می‌شود؛ گردشگران به نگین فیروزه‌ای آذربایجان سفر کردند.بهتر شدن شرایط دریاچه زیبای ارومیه شرایط حضور گردشگران در این منطقه را فراهم کرده است. این دریاچه از سالیان دور همیشه در اولویت اول گردشگران در آذربایجان‌غربی بوده است.