محمدرضا باهنر:
اغتشاشات هم که تمام شده بعضی از این افراد که اینگونه فکر میکنند مردم را به چند دسته تقسیم خواهند کرد؛ یک عده ساکت اغتشاشات، یک عده کاسب اغتشاشات یک عده حامی اغتشاشات، یک عده ناهی اغتشاشات، خواهش من این است که کشور را لطفاً تقسیم بندی نکنیم.
قهرمانپور تحلیلگر مسائل بینالملل:
قهرمانپور در پاسخ به این سوال که تلاشهای غرب برای هزینهدار کردن روابط تهران و مسکو را چقدر باید جدی بگیریم؟ در این رابطه چقدر میتوانیم به روسیه اعتماد داشته باشیم؟ در صورت افزایش فشارها چقدر احتمال دور زدن ایران توسط مسکو وجود دارد، گفت: در اینکه این فشارها جدی است، هیچ تردیدی نیست. در واقع بعضی نظریهپردازها که از ظهور جنگ سرد جدید حرف میزنند، حتی مساله را فراتر از فشار سیاسی میدانند. بلکه معتقدند جنگ نانوشته جدیدی شروع شده و دو طرف کاملا در این جنگ جدی هستند.
در گفتگو با علم صالح استادیار مطالعات خاورمیانه در دانشگاه ملی استرالیا مطرح شد:
در خاورمیانه جدیدی به سر میبریم که نقش آمریکا کمرنگ شده و حضور و مداخلات آمریکا در منطقه تضعیفشده و کشورهای منطقه مخصوصا کشورهای قدرتمند منطقه بهدنبال تنوع بخشیدن در سیاست خارجی شان هستند؛ حتی عربستان و مطمئنا ایران و ترکیه، که باعث شود وابستگی سیاسی امنیتی به آمریکا تا حدود زیادی از بین برود؛ حتی برای متحدینی مانند عربستان. این امری است که برای سیاستهای راهبردی تهران خیلی پراهمیت است.
سید مصطفی هاشمیطبا:
بقیه مردم ایران هم آدم هستند دوست دارند زندگی کنند برسمیت شناخته شوند. تجربه کاری من میگوید همه کسانی که دیدم دوست دارند برای این کشور کار کنند و این زمینه را باید فراهم بکنیم. چرا باید این آمار وحشتناک مهاجرت را داشته باشیم؟ در ثبت نام لاتاری آمریکا برای اخذ گرین کارت آمریکا پنج میلیون ایرانی ثبت نام کردند. معنی این چیست؟ پنج میلیون بروند تا ایران تطهیر بشود؟
علی ماجدی، سفیر پیشین ایران در آلمان:
سفیر پیشین ایران در آلمان معتقد است که در هر حال وزارت خارجه در رابطه با اروپا ضعیف عمل کرده است. در فرصتسوزی در مورد برجام، مساله موضع ایران در خصوص جنگ اوکراین و البته مساله تظاهرات داخل کشور که این یکی دست وزارت خارجه نیست. دستگاه دیپلماسی ما باید به خوبی ساختار احزاب، رویکرد حزبی که روی کار است و حساسیتهای احزاب را بشناسد.
فريدون مجلسي، ديپلمات پيشين مطرح كرد
مجلسی میگوید:گامهایی که از سوی کشورهای غربی برداشته میشود گامهای خطرناک و جنگطلبانهای است که پیشتر در آستانه حمله به یوگسلاوی، حمله به افغانستان و حمله به لیبی برداشته شده بود. تبلیغات غربیها دقیقا مشابه همان زمان است؛ آنها از یک سو در حال توجیه افکار عمومی جهان هستند و از سوی دیگر وضعیت را به نحوی پیش میبرند که اذهان را در داخل کشور برای بروز چنین شرایطی آماده کنند. این مساله به اتفاقات بسیار شومی میتواند منجر شود.
روسیه به شکل سنتی، رویکرد منفعت طلبانه و تهاجمی دارد. نگرانیهای ایران، از جمله غیرقابل پیشبینی بودن شیوه تعامل روسیه با غرب، بی اعتمادی تاریخی ایران نسبت به روسیه و تجربه دخالت قدرتهای استعماری در ایران که از حافظه تاریخی ایرانیان نشاتگرفته، از جمله عواملی هستند که بر تصمیمگیری در سیاست خارجی ایران تاثیرگذار بوده و ضمن پایه گذاری فراز و نشیب روابط تهران-مسکو، ایجاد اتحاد راهبردی را در عمل غیرممکن میسازند.
فیروز دولتآبادی، سفیر پیشین ایران در ترکیه:
سفیر پیشین ایران در ترکیه گفت: وقتی مسالهای به این اهمیت در سوریه وجود دارد و هیچ تولید فکر در مورد مسائل مرتبط با آنجا وجود ندارد، چرا اصلا باید انتظار داشته باشیم که ایران به بازی گرفته شود؟ تا حدی که من درک میکنم، ایران اصلا از مدار تحولات در سوریه خارج شده است.
بررسی دستاوردهای سیاستخارجی دولت ابراهیم رئیسی
سیدجلال ساداتیان کارشناس مسائل خاورمیانه گفت: نمره سیاست خارجی دولت، با ارفاق ۲ است. ما هنوز میگوییم آمریکاییها پیامهای خوب میدهند و میخواهند به برجام برگردند، درحالیکه آنها میگویند اولویتمان تغییر کرده است. این یعنی آمریکاییها دست بالا را گرفتهاند. درحالیکه ما مدتهاست به همان برجام ۲۰۱۵ هم راضی شدهایم و دنبال همان هستیم، اما به همان هم نمیتوانیم دسترسی پیدا کنیم.
نادر انتصار، استاد دانشگاه آلابامای جنوبی:
به سرانجام نرسیدن پرونده هستهای، تشدید تنشها با غرب بر سر مساله همکاری با روسیه و افزایش قابل توجه فشارهای حقوق بشری علیه ایران، تهران را در وضعیت سختی در حوزه سیاست خارجی قرار داده است.
دیپلماسی هستهای وین از این جهت اهمیت دارد که مقیاس کنش همکاریجویانه و ادراک مشترک دیپلماتها نسبت به موضوعات راهبردی را منعکس میسازد. نتانیاهو، حزب لیکود، ترامپ و حزب جمهوریخواه در زمره قالبهای نمادین سیاست بینالملل محسوب میشوند.
حمید ابوطالبی نوشت: این سیاستِ خارجی راه به بیراهه دارد؛ و با کلماتی، چون هوشمندانه، اولویت همسایگان، همکاری استراتژیک با روسیه و چین، عضویت درشانگهایِ امنیت محور، فروش نفت، و… نجات یافتنی نیست! باورکنید اگر دوباره در چاه فصل هفتم منشور افتادیم، دیگر نخواهیم توانست از آن خارج شویم.
امیرعبداللهیان: احترام به تمامیت ارضی کشورها از مبانی شناخته شده حقوق بینالملل است.
ضربهای که ویتنام از امریکا خورد بسیار بیشتر است یا ضربهای که ایران از امریکا خورده است؟ امریکاییها ویتنام را بمباران و ویران کرده و بهطور کامل از بین بردند، اما بعدها دولتهایی که پس از خروج امریکا در ویتنام بر سرکار آمدند، احساس کردند منافع ملی آنها ایجاب میکند با امریکا به نوعی کنار بیایند.
لاجرم هر دولتی که بر سر کار آید از اولین نشانهها، کوچ سرمایهها و کادرهایی میشود که ملت و نظام سالهای سال برای کادر شدن آنها در تشکیلات مدیریتی و وزارتخانهای علیالخصوص در وزارت خارجه، سرمایهگذاری کرده است.
سیاست خارجی ما در درازمدت همان نگاه به شرق است، از نظر جغرافیایی نه به معنی نگاه به کمونیسم. نگاه به شرق یعنی اینکه نباید فکر کنیم دنیا در نیویورک و واشنگتن خلاصه شده است. این به هضمشدن در شرق نمیانجامد.
به هر کشوری یک مدل دیپلماسی میآید؛ مثلاً دیپلماسی دولت امارات نمی تواند مدل یک کشور قوی و مستقل باشد اما ما یک کشور مستقل و قوی هستیم که استقلال و قوت خود را بهدست آوردیم.
برای این که خود را مردان موفق در میدان دیپلماسی نشان دهیم، حاضر نیستیم تا در قبال اصول و مبانی سیاست خارجی و خطوط قرمز نظام تساهل و تسامح کنیم، بلکه هنر دیپلماسی آن است که مردان خود را فدا کند تا اهداف سیاست خارجی محقق شود.
حیدری گفت: مردم امروز دیگر پل و جاده نمیخواهند، آنقدر سطح توقعشان پایین آمده است که میخواهند همین تخم مرغ و گوشت و شیر بدستشان برسد ما هم در دولت و مجلس باید تلاش کنیم گرانی مرغ، تخم مرغ و گوشت را مدیریت کنیم.
سیاست خارجی ایران در ۴۳ سال گذشته هیچگاه تا این حد تحتتاثیر متغیرهای بیرونی و خارج از کنترل نبوده است. طولانی شدن تحریمها رمق اقتصاد را کشیده است. توقف رشد اقتصادی، فقر و نابرابری را بیشتر کرده است.