افزایش تورم

محمود جامساز گفت: اقتصاد ملی ما به جای اینکه بر پایه تولید ملی شکل بگیرد، در راستاى اهداف سیاسى اقتصاد دولتى پیش می‌رود، اقتصاد نباید با سیاست درهم تنیده باشد، باید اقتصاد را از سیاست تفکیک کرد و آن‌ را به‌اعتبار و براساس اصول، قوانین والزامات علم اقتصاد باز شناخت، با تاسف در کشور ما اقتصاد در خدمت سیاست است و بر پایه آن هدایت و مدیریت می‌شود، نتیجه نیز در چنین وضعیتی معلوم است، تولید ملی نابود می‌شود و کاهش ارزش پولی ملى رخ می‌دهد که نتیجه رشد بى منطق حجم نقدینگى و تورم مزمن است، آن‌گاه فریادمان بلند می‌شود که افزایش نرخ ارز یک توطئه است، در حالی که کاهش مزمن ارزش پول ملى ما اسباب افزایش نرخ ارز را فراهم می‌کند.

حسین راغفر با تاکید بر اینکه با وجود سوداگری فراوان در بازار‌های سفته بازانه مانند ارز، سکه و بورس، مردم هیچ استقبالی از انتشار اوراق قرضه و بدهی نخواهند کرد، گفت: دولت زمینه‌ای را فراهم آورده که مدام نقدینگی تولید می‌شود، شما به همین بازار بورس نگاه کنید، سهام شرکت‌ها همین‌طور در حال باد کردن است، این سودی که افراد کسب می‌کنند، خود تولید نقدینگی است، بورس یک بازاری به اصطلاح سود برای سود است.

این اقتصاددان نهادگرا با تاکید بر اینکه راهکار دولت برای کنترل نرخ تورم انتشار اوراق بدهی است، بیان داشت: قرار است تا پایان سال دولت ۱۵۰ هزار میلیارد تومان اوراق بدهی چاپ کند، اما به دلیل اینکه نرخ این اوراق برای مردم جذاب نیست، به نظر می‌رسد در خوشبینانه‌ترین حالت تنها یک سوم از این اوراق به فروش رود، از سویی اگر این موضوع محقق شود، دولت با توجه به کسری بودجه حداقل ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی با وجود فروش این اوراق بدهی، مجبور می‌شود دوباره به استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول روی بیاورد که نتیجه این امر نیز دوباره افزایش حجم نقدینگی و رشد پایه پولی خواهد بود.

زاوه گفت: نتیجه این رشد مداوم نقدینگی، چیزی جزء افزایش التهاب در بازار‌های مختلف از جمله خودرو نیست، از طرف دیگر رشد ۸.۸ درصدی پایه پولی نیز به بیشتر شدن تورم دامن می‌زند و باعث می‌شود قدرت تورم بیشتر شود، بنابراین همان‌طور که ملاحطه می‌کنید، تا زمانیکه دولت در سیاست‌ها و راهبرد‌های اقتصادی خود تجدید نظر نکند، نمی‌توان انتظار داشت که بازار خودرو آرام بگیرد، به بیان دیگر راهکار اصلی سامان بخشیدن بازار خودرو، کنترل تورم است، نه این که با قرعه‌کشی پیش فروش خودرو انجام شود، چرا که این اقدام تنها نقش یک مُسکن چند روزه را ایفا کرده و دوباره دیدیم خودرو با افزایش قیمت همراه شد.

دینی ترکمانی با اشاره به اینکه برای اصلاح ترکیب توزیع نقدینگی باید سه اقدام را در دستور کار قرار داد، بیان داشت: در وهله اول باید ریسک سرمایه‌گذاری مولد کاهش یابد، چرا که باید انجام فعالیت اقتصادی مولد دارای توجیه و صرفه اقتصادی باشد، تا بر اساس آن سرمایه‌گذاران به جای آنکه دارایی‌های خود را در بازار‌های سرمایه‌ای وارد کنند، آن‌ها را به سمت فعالیت‌هاس مولد هل دهند.

دینی ترکمانی با پیش‌بینی اینکه تورم همچنان سیر صعودی خواهد داشت، ادامه داد: با توجه به رکود شدید تورمی و افزایش نرخ ارز حتی می‌توان متصور بود اگر شرایط به همین منوال تا پایان سال پیش رود، نرخ تورم حتی به ۵۰ درصد برسد، به بیان دیگر پیش‌بینی می‌شود نرخ دلار بالاتر رود و طبعا در چنین شرایطی انتظارات تورمی نیز افزایش خواهد یافت که این موضوع رشد تورم و نفدینگی را نیز به دنبال خواهد داشت.

جامساز با اشاره به اینکه یکی از علل اصلی افزایش نرخ تورم استقراض دولت از بانک مرکزی است، بیان داشت: این امر باعث رشد پایه پولی‌وضریب فزاینده می‌شود که در ادامه موجبات رشد نقدینگی و افزایش تورم را فراهم می‌آورد، همچنین با توجه به این موضوع علیرغم اینکه تولید ثابت مانده و افزایش تولیدی صورت نگرفته، قیمت‌ها با افزایش همراه می‌شود، این در حالیست که حقوق کارمندان و کارگران ثابت مانده، اما ما شاهد هستیم که نرخ تورم هرساله با رشد بسیار زیادی روبرو می‌شود.

یک استاد دانشگاه با بیان اینکه در موارد بحرانی آمادگی برای تامین کالا‌های مورد نیاز مردم به هیچ عنوان وجود ندارد، اضافه کرد: حدود دو هفته است که کشور درگیر ویروس کرونا است و به تبع نیاز مردم به ملزومات بهداشتی و پزشکی، از جمله ماسک، مواد ضد عفونی کننده و دستکش افزایش پیدا کرده، اما تا الان به اذعان خود مسئولین وزارت بهداشت نتوانسته‌ایم نیاز مردم را در این باره تامین کنیم و حتی بیمارستان‌ها نیز با کمبود‌هایی در این رابطه روبرو هستند.

پروین‌پور بابیان اینکه افزایش عرضه‌در بازاراجاره‌بها تنها از طریق به کارگیری‌ابزار مالیاتی امکان‌پذیر است، افزود:در این رابطه دولت وزارت راه و شهر‌سازی را مکلف کرد با راه‌اندازی سامانه ملی املاک و اسکان، به عنوان بانک اطلاعاتی اقدام کند، اما متاسفانه این امر تاکنون محقق نشده، درصورتیکه اگر سامانه عملیاتی شده بود، امروز خانه‌های خالی و همچنین خانه‌های دوم به بعد بر آن‌ها مالیات بسته می‌شدکه در چنین زمانی، قطعا خانه‌های خالی به چرخه عرضه اضافه شده و قیمت اجاره‌ها به سمت متعادل شدن حرکت می‌کرد.

شقاقی رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی با تاکید بر اینکه بانک‌ها اصلی‌ترین عامل خلق نقدینگی در اقتصاد هستند، گفت:آن‌ها با توجه به سودی که هر ماهه به سپرده گذاران خود می‌دهند، نقدینگی عظیمی را وارد جامعه می‌کنند، این در حالیست که نرخ سپره همیشه بالا بوده است.

وحید شقاقی اقتصاددان با اشاره به اینکه دولت از طریق سرکوب قیمتی این روزها جلوی افزایش قیمت‌ها را گرفته است،گفت: شاید در ظاهر و کوتاه مدت این سیاست‌ها از طریق افزایش نظارت ها و رصد بازار جواب دهد، اما در عمل و به مرور زمان قیمت‌ها ناشی از افزایش نرخ سوخت و به دلیل ایجاد انتظارات تورمی در مسیر رشد قرار خواهند گرفت.

وحید محمودی پژوهشگر حوزه فقر با اشاره به اینکه طی دو سال گذشته دو اتفاق موجبات کوچک‌تر شدن سفرهای اقشار کم درآمد جامعه را فراهم آورد،اظهار داشت: «منفی شدن نرخ رشد اقتصادی و سه برابر شدن نرخ ارز که باعث شد نرخ تورم با افزایش فزاینده‌ای روبرو شود، عواملی بودند که افزایش فقر در کشور را به دنبال داشته است.»

حسین راغفر استاد اقتصاد دانشگاه الزهراء با اشاره به اینکه دولت یازدهم، در ابتدای کار خود تورم موجود را به دولت قبل ربط می‌داد، اظهار داشت: «اینکه آقای رئیس جمهور اعلام می‌کند، در 5 ماهه امسال نسبت به سال گذشته از بار مشکلات مردم کم شده و ثبات بر فیمت‌ها حکمفرما شده، به هیچ عنوان مردم چنین چیزی را در زندگی خود احساس نمی‌‌کنند.»

غرض از تصدیع در اینجا هشداری جدی نسبت به وجهی از ویژگی‌های بازار ارز است که کمتر به آن توجه شده است. بعید است اختلافی بین اقتصاددانان مستقل در آنچه اینجا مطرح می‌شود، وجود داشته باشد، در بحران‌های ارزی علاوه بر آنکه افزایش قیمت ارز، سرعت این افزایش و میزان نوسانات در طول بحران اهمیت بسزا دارد.

«اگر فرض بگیریم که بانک مرکزی جلو مطالبات دولتی‌ها برای خلق پول پرقدرت و بدون پشتوانه را می‌گیرد و اصطلاحا سیاست سه قفله کردن خزانه را در پیش می‌گیرد باز هم این مورد کفایت نمی‌کند و شبکه بانک‌های تجاری در حال خلق حجم عظیمی از نقدینگی است که خود یک بحران بزرگ است و هرچه زودتر باید مهار شود. افزایش ۲۴۰ هزار میلیارد تومان سود شبکه بانکی به حجم نقدینگی کل کشور یک واقعه وحشتناک است که لازم است هرچه زودتر برای کنترل آن چاره‌ای اندیشیده شود. اگر رابطه بین تورم و نقدینگی را به خودرن غذا و جذب یا عدم جذب آن توسط بدن تشبیه کنیم، بایستی مسئله نقدینگی را به مثابه کلسترول خون در نظر بگیریم که پیوسته در بدن اقتصاد ایران حجمش رو به رشد است. این یعنی چربی مضر در بدن انباشته شده و مواد مغذی به جای جذب در بخش‌های مختلف بدن زیر پوست ذخیره شده است. وقتی سیستم گوارش نتواند غذا را به خوبی هضم کند و در قالب انرژی به اجزای مختلف تزریق کند، قطعا شرایط سلامت از بدن دور می‌شود. متاسفانه مکانیسم نقدینگی هم در ایران این رویه را داشته است.»

زمانی که مردم «بالتا» در تونس می‌خواستند اعتراض کنند باید شهر را ترک می‌کردند.

قیمت‌ها در ونزوئلا در سال ۲۰۱۷ میلادی ۲ هزار و ۶۱۶ درصد جهش کردند که بار دیگر رکورد جدیدی از تورم در ونزوئلا ثبت شد.

اولین نکته قابل توجه این است که بر خلاف برخی ادعاها قیمت بنزین در حال حاضر در داخل کشور بسیار ارزان‌تر از نرخ این سوخت در فوب خلیج ‌فارس است.

تخریب‌های اقتصاد ایران ریشه در چه دارد؟ نتایج مطالعات جامع اقتصادی نشان می‌دهد آنچه موجب تخریب رونق و پدیدآمدن رکود در فضای کسب‌و‌کار می‌شود، زنجیره‌ای از عوامل است.