فرمول معمول تعیین اجاره بر اساس قیمتهای بازار خرید و فروش، تابستان امسال چندان به کار مالکان نمیآید. مثلا با این فرمول قیمت اجاره در منطقه یک تهران به چهار میلیون و ۳۴۰ هزار تومان میرسد و باید برای یک خانه ۷۰ متری ساده متری ۹ میلیون و ۱۲۰ هزار تومان اجاره داد. چیزی معادل ۳۰۴ میلیون تومان رهن کامل! عدد بزرگی است و حتی تبدیل کردن هم نمیتواند وضعیت را بهتر کند چون در بهترین حالت باید از مستاجر بخواهید ۱۸۰ میلیون پول پیش و ماهی سه میلیون و ۷۲۰ هزار تومان اجاره بدهد. مغزتان سوت کشید؟
نگاهی به آخرین قراردادهای منعقد شده بازار اجاره در شمال شهر تهران در اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ حاکی از آن است که برای یک آپارتمان ۷۴ متری سه سال ساخت در محله پاسداران ۲۵ میلیون تومان ودیعه و ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان اجاره ماهیانه تعیین شده است. در محله درختی یک واحد ۵۹ متری به مبلغ ۲۱۰ میلیون تومان رهن کامل، اجاره داده شده است.
اینجا هم پای سایتها در میان است. میگویند هر کسی به هر قیمتی که میخواهد واحد خود را فایل میکند، کمترین اجارهها برای خانههای لوکس با قیمت خرید یک خانه متوسط در میانه شهر برابری میکند. اجارههای ماهی ۵ میلیون تومان با ۲۰۰ میلیون تومان پول پیش حالا تبدیل شدهاند به ۵۰۰ میلیون پول پیش و چیزی در همین حد و اندازه اجاره.
پیشبینی میشود در دور نخست نقل و انتقالات مستاجران، تا پیش از آغاز ماه مبارک رمضان، ارقام اجارهبها همچنان با همان نرخهای بهمن و اسفند ماه سال گذشته تعیین شود و شاهد امضای قراردادهای جدید اجاره با افزایش کم در مناطق مرکزی و متوسط نشین پایتخت باشیم
شهرداریها میتوانند برای حمایت از مستاجران به منظور ساخت و افزایش عرضه واحدهای استیجاری «اوراق قرضه» صادر کنند؛ این اوراق معاف از مالیات است و بنابراین همین معافیت مالیاتی بهعنوان مشوقی قدرتمند برای جذب سرمایه به بازار ساخت واحدهای استیجاری کارآمد خواهد بود.
در بازار آپارتمانهای اجاری منطقه یک نیز چنین وضعیتی حاکم است و در روزهای اخیر تعداد زیادی واحد مسکونی نزد بنگاههای املاک فایل شده است.
ما دو میلیون و ۶۰۰ هزار منزل خالی در کشور داریم که سه برابر میانگین در کشورهای پیشرفته است. این منازل توسط مالکان احتکار شده است. در کشورهای پیشرفته نظیر فرانسه مالکان را الزام می کنند تا منازل خود را اجاره دهند تا عرضه و تقاضا در بازار به تناسب برسد و فشار بر قشر مستضعف وارد نشود.
در لوایح پیشنهادی به دولت یک جنبه تشویقی و جنبه منع کننده دیده شده است چرا که تمام واحدهای مسکونی که با الگوی مصرف به منظور اجاره ساخته میشود از مالیات معاف میشوند پس اگر کسی که واحدهای مسکونی بزرگتر از الگوی مصرف اجاره میدهد به شرط اینکه مدت اجاره دو ساله باشد از پرداخت مالیات معاف است.
علیرغم نوسان اندک قیمت مسکن در سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶، روند افزایش مبلغ اجاره بیش از قیمت مسکن بوده است، به طوری که به گفته اکثر مشاوران املاک اعمال سلیقه مالکان و همچنین تعیین نرخ اجاره بها بر اساس سود بانکی که از شهریور ماه سال گذشته کاهش یافت، موجب رشد بیش از حد اجاره بها شده است، بنابراین باید پیش بینی کرد که با رشد ۳۰ درصدی قیمت مسکن در ماههای گذشته، چه بلایی بر سر بازار اجاره مسکن خواهد آمد.
اجاره بها در تهران طی اسفندماه ۱۰.۵ درصد و در مناطق شهری ایران طی سه ماهه چهارم سال قبل ۹.۳ درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل رشد داشته است. این در حالی است که قیمت مسکن ۲۹.۵ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل، قیمت سکه ۵۹ درصد و قیمت دلار در بازارهای غیررسمی ۵۷ درصد رشد را نسبت به آذرماه سال ۱۳۹۶ تجربه کردهاند.
اجاره بها در زمستان ۱۳۹۶ نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن ۹.۳ درصد رشد داشته است اما با توجه به رشد بازارهای موازی، احتمال افزایش نسبی نرخ اجاره در تابستان ۱۳۹۷ وجود دارد.
بازار اجاره واحدهای مسکونی شهر تهران هماکنون از تنوع نسبتا مطلوب فایلهای رهن کامل در برخی مناطق مصرفی برخوردار است.
متوسط فروش یک متر مربع زمین 3.3 درصد، زمین ساختمان مسکونی کلنگی 6 درصد و متوسط اجازه بها 9.9 درصد افزایش یافته است.
درحالی که دو باشگاه بزرگ و محبوب پایتخت یعنی استقلال و پرسپولیس با چالشها و محدودیتهای بسیاری در درآمدزایی مواجه هستند، یکی از عمده هزینههای آنها هم اجارهبهای استادیوم آزادی است که هر دوتیم مشترکاً از آن استفاده میکنند.
بهروز ملکی در گفتگو با فرارو تحلیل کرد
مسکن کالایی است که هیچ کس نمیتواند آن را از سبد خرید خود کنار بگذارد و هر خانوادهای ناگزیر است تا سهم بزرگی از درآمد خود را صرف مسکن کند. سهمی که برای برخی به قدری زیادی است که سبد داراییشان را خالی میکند و از کیفیت دیگر کالاهای سبد زندگی آنها میکاهد. هرچه باشد مسکن بخش قابل توجهی از درآمد را به خود اختصاص میدهد و به همین دلیل بالا و پایین رفتن آن زندگی هر شهروندی را تحت تاثیر خود قرار میدهد چه صاحب خانه باشد و چه مستاجر.