چرا در شرایطی هستیم که چاره‌ای جز تعطیل کردن کشور برای مدیران کشور باقی نمانده است؟ آیا این وضعیت طی یکسال گذشته به وجود آمده است؟ اولین پاسخی که به ذهن می‌رسد و البته مطرح می‌شود، این است که دچار ناترازی انرژی هستیم. برای این که پایداری شبکه برق کشور – که مبتنی بر نیروگاه‌های گازی است – حفظ شود. تعطیلی مدارس و ادارات، این اماکن را تعطیل می‌کند تا از بار روی شبگه گاز کاسته شود. اما سوال عمیق‌تر این است که آیا همه مشکل ما این است؟
فرارو– سه‌شنبه، هفت اسفند ۱۴۰۳، بار دیگر ۲۵ استان از ۳۱ استان کشور به طور کامل شدند. رویدادی عجیب که انسان را به فکر فرو می‌برد. تا همین چند سال قبل، سابقه نداشت که کلیه مدارس آن هم به دلیل بارش برف و خطراتی که وجود داشت، مثلاً در شهر تهران تعطیل شوند. مدارس ابتدایی در اولویت بودند و پس از آن نیز مناطقی که بیشتر با این مسئله درگیری داشتند. اما در حال حاضر، تعطیلی مدارس در تمام مقاطع یک قاعده و دایر بودن آنها استثناء شده است. اما موضوع فراتر از این صحبت است. هفت اسفند مانند بسیاری روزهای دیگر، تمام مدارس، دانشگاه‌ها و ادارات در این ۲۵ استان تعطیل هستند. امری که سال‌ها قبل بی‌سابقه بود و در حال حاضر آن را به راحتی تجربه می‌کنیم.
به گزارش فرارو، احتمالاً پرسش اصلی این است چرا کشور به این وضعیت دچار شده. اولین پاسخ که رسمی‌ترین پاسخ است، به ناترازی انرژی برمی‌گردد. اما به طور قطع این سوال نیز در میان عموم مردم وجود دارد که دارنده یکی از عظیم‌ترین ذخایر سوخت فسیلی در جهان یعنی نفت و گاز، چرا باید به این روز بیافتد. اما بر خلاف آنچه شاید در نگاه اول به نظر برسد، اگر وضعیت را در یک تصویر بزرگ سراسرنما نگاه کنیم، تنها مشکل ما مسئله انرژی نیست.
به طور دقیق نمی‌توان آماری جامع از تعطیلی‌های سراسری به دست آورد. چرا که تعطیلی یکسان در استان‌های مختلف به صورت همزمان، کم بوده است. این قضیه وقتی تهران تعطیل می‌شود، بیشتر به چشم می‌آید. اما خبرنگار مهر چند روز قبل به بهانه این تعطیلی سراسری، به بررسی این موضوع پرداخت. بر اساس این گزارش، در پنج ماهی که از سال تحصیلی می‌گذرد، مدارس تهران حداقل ۳۵ روز تعطیل بودند. در بعضی روز‌ها حتی آموزش مجازی نیز تعطیل شد. کلانشهر تبریز نیز در آذرماهی که گذشت چهار روز تعطیلی پشت سر هم داشت. به غیر از هفت اسفند که این تعداد از استان‌های کشور تعطیل بود، روز ۶ اسفند نیز مدارس تعطیل بودند. اگر داده‌های مربوط به این موضوع به صورت یکجا در اختیارمان باشد می‌توان این عدد را به صورت دقیق‌تر محاسبه کرد.
احتمالاً این سوال برای شما نیز پیش آمده است. چرا در شرایطی هستیم که چاره‌ای جز تعطیل کردن کشور برای مدیران کشور باقی نمانده است؟ آیا این وضعیت طی یکسال گذشته به وجود آمده است؟ اولین پاسخی که به ذهن می‌رسد و البته مطرح می‌شود، این است که دچار ناترازی انرژی هستیم. برای این که پایداری شبکه برق کشور – که مبتنی بر نیروگاه‌های گازی است – حفظ شود. تعطیلی مدارس و ادارات، این اماکن را تعطیل می‌کند تا از بار روی شبگه گاز کاسته شود. اما سوال عمیق‌تر این است که آیا همه مشکل ما این است؟
تعطیلی به خاطر برودت هوا، کمبود گاز و برق و البته آلودگی آن بخشی است که به صورت مستقیم می‌بینیم. در واقع این تعطیلی‌های یادمان می‌اندازد ما بیش از آن که دچار ناترازی انرژی باشیم، دچار ناترازی در مدیریت هستیم. سال‌هاست که هیچ مشکلی در ایران به وجود نیامده مگر این که ادامه پیدا کرده و عمیق شده است. اولین نشانه از این ناترازی مدیریتی چیست؟ کشوری که میان پنج دارنده اول ذخایر نفت و گاز جهان قرار دارد، نباید دچار ناترازی انرژی و مشکل برای تامین آن باشد. علت این رخداد چیست؟ بخشی از آن به عقب‌ماندگی تکنولوژیک کشور در حوزه انرژی برمی‌گردد که قابل مقایسه با کشور‌های همسایه نیست. این عقب‌ماندگی نیز علتی مدیریتی دارد.
در حوزه اقتصاد، ایران درون یک بحران است. این را می‌توان از کاهش روزانه ارزش پول ملی در برابر ارز‌های خارجی – به طور مشخص دلار و یورو – درک کرد که در کنار افزایش جهانی نرخ طلا، این بحران را تعمیق می‌کند. تورم و افزایش قیمت‌ها، خود را در بخش خوراکی‌ها بیشتر نشان می‌دهد و ملموس‌تر است. در حوزه مسکن، سال‌هاست که دچار رکود هستیم و بازار اجاره جای بازار خرید و فروش را گرفته است. به رغم برخی تحرکات قانون‌گذاری مبنی بر حمایت از مستاجرین که در عمل تاثیر زیادی بر این بازار نگذاشت، بخش قابل توجهی از مالکان در فصل اجاره (بیشتر در تابستان هر سال) رقم اجاره و ودیعه مسکن را به شکل چشم‌گیری افزایش می‌دهند. دولت‌ها در تامین منابع با مشکل مواجه هستند و روزی نیست که بازنشستگان یا شاغلان، نسبت به مطالبات خود یا عدم تناسب حقوق دریافتی با وضعیت اقتصادی کشور اعتراض نداشته باشند. گاهی این اعتراضات خود را در قالب تجمعات در نقاط مختلف نشان می‌دهد.
بنابراین، نباید این تعطیلات را فقط به چشم ترفندی برای مدیریت ناترازی انرژی کشور نگاه کنیم. تعطیل می‌شود، چون این راه برای آن مشکل وجود دارد. صرفاً بخشی از توده بحران خود را به این شکل نشان می‌دهد. برای بقیه مشکلات مزمن کشور که نمی‌توان اعلام تعطیلی کرد. برای همین آنها آرام آرام پیش می‌روند.
