
معتقدم مسئله وفاق «چکش» نیست که هر شخصی که منتقد دولت باشد، یا هر نهادی که از اختیارات و وظایف قانونی خود برای بررسی عملکرد دولت استفاده میکند را عامل عدم وفاق بدانیم و وفاق را بر سر او بزنیم. دولت تعداد زیادی وزیر دارد و پرسش کردن از یک وزیر یا نقد عملکرد برخی وزرا را نمیتوان به بدترین شکل آن و در راستای عدم وفاق تعبیر کرد. به اعتقاد من این نوع تعابیر مبتنی بر نگاه سیاسی است نه نگاه واقع گرا.
فرارو- کمتر از شش ماه از آغاز کار دولت «مسعود پزشکیان» گذشته و همین مدت زمان کافی بود تا برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی، طرح استیضاح «عبدالناصر همتی»، وزیر اقتصاد را کلید بزنند. از ۲۹۰ نماینده مجلس، ۱۰۰ نماینده نامه استیضاح وزیر اقتصاد را امضا کردهاند و قرار است طرح استیضاح همتی ۱۲ اسفندماه به رأی گذاشته شود.
به گزارش فرارو، دلیل اولیه استیضاح وزیر اقتصاد، وضع نابسامان اقتصادی کشور به ویژه اُفت شدید ارزش ریال در مقابل دلار آمریکا و نیز بالا رفتن قیمت طلا عنوان شده است. مسعود پزشکیان، دوشنبه شب ۶ اسفند درباره طرح استیضاح همتی، با تاکید بر این که با تغییر آدمها مشکل حل نخواهد شد، گفت: «اقتصاد و تلاطمهای اقتصادی تاثیر زیادی از اخبار و اتفاقات میگیرد و در این اوضاع که گاهی یک تصمیم حتی در کشورهای دیگر بازار را دچار نوسان میکند، با این توصیف خبر استیضاح وزیر اقتصاد هم به بیثباتی بازار دامن زده است. همواره تاکید کردهام که با دعوا مشکلی حل نخواهد شد.»
برخی معتقدند این استیضاح زودهنگام بوده و ممکن است در وفاق خدشه وارد کند. روزنامه ایران در این خصوص نوشته است: «آسیب مترتب به استیضاح همتی، تصویری است که بعد از ۱۲ اسفند از چهارچوب همکاری میان قوا شکل میگیرد. کلیت مجلس همچون رئیس آن و همانند کلیت دولت و قوه قضائیه بر ضرورت تقویت ادامه مسیر همکاری ملی یا آنچه از سوی پزشکیان «وفاق» خوانده میشود، تأکید دارند. خیلی طبیعی و مشهود است که جریانهایی در داخل همچون مجموعههای سیاسی مخالف نظام در خارج از کشور هر آن منتظر الصاق مهر «باطل شد» بر پای سیاست وفاق و همکاری ملی هستند.» با این وجود، برخی دیگر معتقدند ضعف عملکرد تیم اقتصادی دولت موضوعی است که نیاز به رسیدگی فوری دارد و نباید در سایه وفاق نادیده گرفته شود. با توجه به اهمیت این موضوع، پرسشهایی مطرح است؛ از جمله این که آیا وفاق مجلس و دولت شکست خورده است و اساسا استیضاح وزرا چه تاثیری بر وفاق دارد؟ «ناصر ایمانی»، تحلیلگر و فعال سیاسی اصولگرا در گفتوگو با فرارو به این پرسشها پاسخ داده است:
«ناصر ایمانی» به فرارو گفت: «من فکر نمیکنم کسی بخواهد وفاق را اینطور معنا کند که؛ مجلس هیچ یک از وزرای دولت را تا ۴ سال آینده مورد استیضاح و سوال قرار ندهد؛ چون اگر مورد استیضاح قرار دهد، ارکان وفاق به هم میخورد. اگر هم قرار باشد اینطور تعبیر و معنایی انجام شود، حتما یک معنای جناحی و سیاسی است. مجلس و دولت وفاق داشتند؛ چرا که هر وزیری که دولت چهاردهم معرفی کرد، در مجلس رای اعتماد گرفت. این وفاق نیست؟ حالا که چند ماه گذشته و مجلس احساس کرده برخی وزرا کارآمد نیستند، این حق قانونی مجلس است و هیچ ارتباطی هم به «عدم وفاق» ندارد. ما تردید نداریم که برخی جریانها داخل مجلس وجود دارند که موفقیت دولت را نمیخواهند؛ این موضوعی است که چند ماه پیش صریحا از سوی رئیس مجلس نیز اعلام شد. آقای قالیباف در این خصوص گفتند: «مواضع من کاملا روشن و شفاف بوده و مواضع من یواشکی و مبهم نبوده است؛ اما برخی را میبینم، حالا به هر دلیلی، قلبشان راضی نیست این دولت موفق شود و این منطبق و همسو با خواسته رهبری نیست.» این یک واقعیت است؛ اما همه مجلس که اینطور نیستند. از این نوع افراد در مجالس قبلی هم حضور داشتهاند.»
وی در ادامه افزود: «مجلس احساس میکند که یک اتفاق اقتصادی بسیار بزرگ رخ داده است. این اتفاق، افزایش نرخ ارز توسط دولت است. حقیقت این است که افزایش نرخ ارز مستقیما توسط دولت رخ داده است؛ نه به علت مسائلی از جمله سیاست خارجی. درواقع مستقیما خود دولت، مبلغ قابل توجهی (بیش از ۳۵ درصد از نرخ ارز کشور) را افزایش و ۳۵ درصد از ارزش پول ملی را کاهش داد که آثار تورمی زیادی هم داشت؛ بنابراین مجلس شاهد عملکرد بسیار ناخوشایند وزارت اقتصاد بود که تاثیری سنگین بر وضعیت کشور داشت. حداقل آن نمایندگانی که استیضاح را امضا کردند، چنین احساسی داشتند. من اظهارنظری نمیکنم که نظر این بیش از ۹۰ نفری که استیضاح را امضا کردند درست است یا نه و آیا اگر استیضاح رأی بیاورد یا خیر، چه تبعاتی خواهد داشت. اما معتقدم مسأله وفاق «چکش» نیست که هر شخصی که منتقد دولت باشد، یا هر نهادی که از اختیارات و وظایف قانونی خود برای بررسی عملکرد دولت استفاده میکند را عامل عدم وفاق بدانیم و وفاق را بر سر او بزنیم. دولت تعداد زیادی وزیر دارد و پرسش کردن از یک وزیر یا نقد عملکرد برخی وزرا را نمیتوان به بدترین شکل آن و در راستای عدم وفاق تعبیر کرد. به اعتقاد من این نوع تعابیر مبتنی بر نگاه سیاسی است نه نگاه واقع گرا.»
این فعال سیاسی اصولگرا درخصوص انتقادها از سرعت استیضاح همتی نسبت به زمان کوتاه فعالیت وزارت اقتصاد دولت چهاردهم گفت: «اگر یک وزارتخانه چه در این دولت و چه در دولتهای پیشین، بعد از ۶ ماه از شروع به کار، اتفاقاتی ناخوشایند را رقم بزند، معمولا با پرسش و تذکر (خواه علنی و خواه غیرعلنی) مورد برخورد مجلس واقع میشود؛ اما زمانی که موضوع به حدی ابعاد بزرگی پیدا میکند که دیگر مسأله با سوال و تذکر حل نمیشود، یا باید وزیر را استیضاح کرد و رأی عدم اعتماد داد یا اگر رأی اعتماد میآورد، متوجه شود مجلس و کشور چقدر به موضوع حساس است. حدود سه ماه پیش، در آستانه ورود ترامپ به عنوان یک فرد تندرو به کاخ سفید که معمولا مواضعی تنش زا علیه ایران دارد و در شرایطی که میدانیم ممکن است ترامپ مواضع تند اقتصادی در قبال ایران داشته باشد، ناگهان تیم اقتصادی دولت، نرخ ارز را که همه کالاهای وارداتی متاثر از آن خواهند بود، دستکاری میکند.»
وی افزود: «آن هم با وجود این که این دستکاری نرخ ارز، منجر به افزایش شدید ارز آزاد میشود و نوعی نگرانی و اضطراب و ناراحتی در عامه مردم به وجود میآورد و مستقیم و غیر مستقیم قیمت کالاها را بالا میبرد. این اتفاق بسیار مهم بود و قاعدتا نباید مشمول این فرض شود که «آیا استیضاح در اوایل کار دولت درست است یا نیست؟» ابعاد موضوع باید مورد توجه باشد. اگر ابعاد تاثیر یک موضوع کم باشد، با تذکر و فراخوانده شدن وزیر قابل حل است، اما اگر ابعاد موضوع از حد عادی بزرگتر باشد، شرایط متفاوت است و اینجا نیز نمایندگان اینطور تشخیص دادهاند که باید استیضاح انجام شود. اگر مجلس در مورد موضوع به این مهمی، یعنی کاهش حدود ۴۰ درصدی ارزش پول ملی سکوت میکرد، آیا افکار عمومی در جامعه و نظر کارشناسان مختلف به این موضوع جلب نمیشد و مجلس را به باد انتقاد نمیگرفتند که این چه نوع مجلسی است که در برابر این اقدام دولت سکوت کرده است؟»