باستان‌شناسان مجسمه‌ای سفالین از ارتش سفالینی را که به منظور محافظت از مقبره اولین امپراطور چین ساخته شده بودند، کشف کردند.
باستان‌شناسان پنجاه سال پس از کشف مجموعه جنگجویان سفالی که در ابعاد انسان‌های واقعی در مقبره نخستین امپراتور چین بودند، یک مجسمه جدید نادر شبیه به یک فرمانده ارشد ارتش را کشف کردند.
گروه‌های باستان‌شناسی با کاوش‌هایی که از سال ۱۹۹۴ میلادی تاکنون در چین انجام داده‌اند، بیش از ۲۰۰۰ جنگجو را که در قرن سوم قبل از میلاد خلق شده‌اند و همچنین سایر آثار نظامی را در مجموعه مقبره‌ای که ۵۱ کیلومتر مربع را پوشش می‌دهد، کشف کرده‌اند. تخمین زده شده است که احتمالا ۸۰۰۰ مجسمه منحصر‌به‌فرد در زیر مقبره دفن شده باشد.
این نخستین‌باری است از زمان آغاز کاوش‌ها در سال ۱۹۹۴ اثری در این مقبره پیدا می‌شود. این فرمانده در گودال شماره ۲ پیدا شد. کاوش در گودال شماره ۲ تقریباً ۲۰ سال پس از اولین کاوش سال ۱۹۹۴، یعنی در سال ۲۰۱۵ از سر گرفته شد. تاکنون هزاران مجسمه کشف شده است که از جمله آنها به حیوانات و تعداد کمی از جنگجویان عالی‌رتبه می‌توان اشاره کرد.
گودال شماره ۲ به شکل L ساخته شده است و مساحتی معادل ۶۰۰۰ متر مکعب را در برمی‌گیرد. در این گودال اشیائی از جنس یشم، طلا، استخوان، آهن، برنز به همراه مجسمه‌های سواره‌نظام و ارابه‌های جنگ وجود دارد. در واقع یک واحد متشکل از ۱۶۰ سواره‌نظام به همراه پیاده نظام در این گودال یافته شده است. این سواره‌نظام‌ها در مقابل اسب‌شان ایستاده‌اند. با یک دست افسار اسب را نگه داشته‌اند و در دستی دیگر، کمان دارند.
فرمانده سفالینی که اخیرا کشف شده است در کنار سه مجسمه دیگر بود که به عنوان ارابه‌رانان و اسب‌های آنها شناسایی شده‌اند. تاکنون تنها ۱۰ افسر سطح بالا پیدا شده‌اند و باستان‌شناسان این کشف جدید را برای درک سازماندهی ارتش سلسله «شین» مهم تقلی کردند. کارشناسان می‌توانند رتبه مجسمه‌ها را بر اساس لباس و وضعیت بدن آنها تشخیص دهند.
«ارتش سفالین» یکی از حیرت‌انگیزترین اکتشافات چین باستان است. این ارتش در حقیقت مجموعه‌ای از مجسمه‌های سفالین است که به عنوان سربازان «کین شی هوانگ» (Qin Shi Huang)، نخستین امپراتور چین ساخته شدند. متخصصان معتقدند در مجموع ۷۰۰ هزار کارگر در ساخت این آرامگاه مشارکت داشتند.
این مجسمه‌ها که در اندازه واقعی یک انسان ساخته شده‌اند و هرکدام چهره واقعی و منحصر به‌فرد خود را دارند سبب شده تا باستان‌شناسان نظریه ساخت ارتش مشهور چین تحت نظر یک مجسمه‌ساز یونانی را ارائه دهند. یونانی‌ها به عنوان اولین مردمی که قادر به ساخت مجسمه با ویژگی‌های بسیار نزدیک به واقعیت بودند، شناخته می‌شوند.
مجسمه‌ها در چین پیش از ساخت مجسمه‌های ارتش سفالین، تنها در مقیاس ۲۰ سانتی‌متری ساخته می‌شدند.
«ارتش سفالین» به عنوان یکی از بزرگترین اکتشافات باستان‌شناسی قرن در سال ۱۹۸۷ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
«موزه جنگجویان سفالین» در اکتبر سال ۱۹۷۹ میلادی در «شی‌آن» افتتاح شد. این موزه به بازدیدکنندگان اجازه می‌دهد که نتایج اکتشاف باستان‌شناسان را از فاصله نزدیک و از گذرگاه‌های چوبی اطراف گودال‌ها تماشا کنند.
ردی از رنگدانه‌های قرمز، قهوه‌ای، آبی، بنفش، زرد و سبز روی لباس و کفش سربازان شناسایی شده است. پس از کشف ارتش سفالین، سطح رنگ‌شده شروع به پوسته پوسته شدن و محو شدن کرده است.
با اینکه معمولا از این گروه از مجسمه‌ها به عنوان یک ارتش یاد می‌شود، اما همه آنها سرباز نیستند. در این مجموعۀ مجسمه، افرادی به شکل تاجر، مسؤول اصطبل و شهروندان عادی نیز به چشم می‌خورند.
