ترنجبین صمغی است که بر شاخه و برگ گیاهی خاردار از تیره فرعی پروانه واران بنام شتر خاریا پیدا می‌شود و این گیاه در خراسان و گرجستان و مقداری نیز در اطراف همدان می‌روید. این شاخه‌ها و برگ‌ها را جمع‌آوری کرده و در آب می‌شویند و آب آن را می‌جوشانند تا بخار شود و ترنجبین به صورت بلور‌های متبلور گردد.
به گزارش نمناک، ۱۲ تا ۳۵ گرم ترنجبین را در آب جوش حل کنید و سپس آن را صاف کرده و مصرف نمایید. آب ترنجبین را بهتر است ناشتا میل کنید.
ترنجبین شامل ترکیبات قندی مثل گلوکز و فروکتوز، ساکاروز و تری ساکارید و تانن (ترکیباتی هستند که از مواد طبیعی پیچیده تشکیل شده اند و در گیاهان به مقدار زیاد وجود دارند) و آنتوسیانین که جزو پرکاربرد‌ترین رنگدانه‌های گیاهی در صنعت غذا است، می‌باشد.
طبع ترنجبین، گرم و‌تر است. ترنجبین ملین و مسهل است. دوز مصرفی ترنجبین به عنوان ملین، مناسب با سن بیمار بین ۱۰ تا ۷۰ گرم است که با کمی آب مصرف می‌شود.
ترنجبین، خون را تصفیه نموده و به تبع پوست صورت را صاف و شفاف می‌کند. نوشیدن خاکشیر و ترنجبین (ترنجبین را ۵ ساعت در آب خیسانده و صاف کنید سپس آن را با ۲ قاشق خاکشیر مخلوط نمایید و میل کنید) برای بهبود لک‌های پوست کاربردی خواهد بود. افرادی که روزانه و به مدت ۳ هفته از این معجون استفاده می‌کنند، بعد از مدتی، دارای پوستی روشن خواهند بود و لک‌های صورت و پوستشان از بین می‌رود.
نوشیدن معجون ترنجبین و خاکشیر می‌تواند اگزما، کهیر و التهابات پوستی را درمان کند.
جوشانده یک قاشق ترنجبین با دو قاشق غذاخوری خاکشیر و میل نمودن آن هر روز به صورت ناشتا در ۲ هفته جوش‌هایی که به خاطر خوردن بیش از اندازه چربی و شیرینی ایجاد شده اند را درمان می‌کند.
نوشیدن ۲ تا ۳ لیوان از شربت خاکشیر و ترنجبین به صورت روزانه شوره و خارش سر را درمان می‌کند.
ترنجبین یکی از پرکاربرد‌ترین دارو‌های گیاهی برای درمان بیمارانی است که همیشه از بیماری‌های انگلی رنج می‌برند، زیرا در ترنجبین ماده‌ای به نام سانتونین وجود دارد که یکی از قوی‌ترین مواد برای از بین بردن انگل‌ها و کرم‌ها می‌باشد.
از خواص ترنجبین در طب سنتی، درمان یبوست است. ترنجبین یکی از موادی است که دستگاه گوارش را نرم می‌کند و ملین است و باعث می‌شود تا مدفوع راحت‌تر حرکت کند و از ابتلا به یبوست جلوگیری می‌کند. دوز مصرفی آن به عنوان ملین بین ۱۰ تا ۷۰ گرم است که سن بیمار تعیین کننده دوز مصرفی است.
ترنجبین، قند موجود در ادرار را می‌تواند کاهش دهد و از این رو برای مبتلایان به بیماری مرض قند مفید است.
ترنجبین از بهترین گیاهان دارویی است که موجب بهبود سرفه و تسکین درد سینه می‌شود.
کاهش دهنده عطش و تب
دفع اخلاط سوخته با مصرف، ترنجبین و آب پنیر
دفع اخلاط گرم با مصرف، ترکیب ترنجبین و ماءالشعیر
دفع راحت ادرار با مصرف، کره و ترنجبین
درمان بواسیر با گل‌های ترنجبین
درمان روماتیسم با مالیدن روغن برگ‌های ترنجبین
میل کردن ترنجبین با آب زیره برای درمان صدای شکم
درمان بیماری‌های عفونی در بدن با مصرف ترنجبین
درمان بیماری‌های کلیوی و سنگ کلیه با ترنجبین
ترنجبین برای درمان کم کاری کبد
ترنجبین برای نیش زدن عقرب
مصرف ترنجبین برای طحال و اشخاص گرم مزاج مضر است و افراد مبتلا به حصبه، اسهال خونی، بواسیر، خون ادراری و آبله از خوردن آن خودداری کنند.
