جمعه، ۸ تیرماه، برای فوتبال ایران در عرصه ملی روز بسیار حساسی است. البته برای استفاده از کلمه حساس باید وسواس بیشتری به خرج داد، ولی از آنجا که سبک بازی تیم ملی فوتبال ایران در ماههای گذشته چندان چنگی به دل نزده، میتواند حساس هم شود. به عبارتی، فردا قرار است قرعهکشی مرحله سوم و نهایی انتخابی جام جهانی در منطقه آسیا برگزار شود تا تیمها رقبای اصلیشان را بشناسند. ۱۸ تیمی که توانستهاند از مرحله دوم انتخابی به سلامت عبور کنند، قرار است در سه گروه شش تیمی با یکدیگر مسابقه دهند تا نهایتا تکلیف تیمهایی که از آسیا به جام جهانی ۲۰۲۶ میرسند مشخص شود.
مطابق با شرایط جدید، این بار قرار است به فوتبال آسیا ۸.۵ سهمیه برسد. یعنی از این ۱۸ تیمی که به مرحله نهایی رسیدهاند، ۸.۵ تیم شانس این را دارند که در جام جهانی آینده حضور داشته باشند. از آنجا که جام جهانی بعدی قرار است ۴۸ تیمی باشد، در نتیجه سهمیه قارههای مختلف به طرز چشمگیری افزایش پیدا کرده و روی کاغذ، تیمهای مدعی، کار سختی برای رسیدن به جام جهانی نخواهند داشت.
در این مرحله قرار است تیمها در سه گروه شش تیمی حاضر شوند که از هر گروه دو تیم اول و دوم، مستقیم به جام جهانی میروند. شرایط برای تیمهای سوم و چهارم هر گروه هم تقریبا مهیا است؛ آنها هم در دو گروه سه تیمی حاضر میشوند تا دو تیم برتر آنها هم مسافر جام جهانی شوند. دو تیمی که در این گروه هم دوم میشوند با یکدیگر مسابقه میدهند تا برنده جدال آنها به پلیآف انتخابی جام جهانی برود و برای نیم سهمیه باقیمانده مبارزه کنند.
مشخص است که با چنین فرمولی، نرفتن به جام جهانی آینده حسابی دشوار است، ولی همین شرایط هم میتواند برای تعدادی از تیمهای مدعی، از جمله تیم ملی فوتبال ایران حساس باشد. ماجرا از این قرار است که طبق ردهبندی تیمها در رنکینگ جهانی فیفا، سیدبندی لازم صورت گرفته و ایران به واسطه آنکه در بین سه تیم برتر آسیا در ردهبندی فیفا حضور دارد، در سید یا گلدان یک این رقابتها قرار گرفته است. این به آن معنی است که تیم ملی ایران در این مرحله قرار نیست به تیمهای ژاپن و کره جنوبی بخورد. چون آنها هم شبیه به ایران در سید اول قرار گرفتهاند.
با این حال وضعیت سیدبندی این رقابتها و از همه مهمتر حضور عربستان در سید سوم باعث شده تا گمانهزنیهای مختلفی شکل بگیرد. اینکه ممکن است تیم ملی ایران با امیر قلعهنویی، در یک بدشانسی محض، همین فردا، در گروه بسیار سختی قرار بگیرد. پیش از بررسی این معادلات ابتدا بهتر است وضعیت تیمها در سیدبندی انتخابی جام جهانی در منطقه آسیا مورد ارزیابی قرار بگیرد.
این ۱۸ تیم بر اساس آخرین رتبهبندی فیفا تا ۲۰ ژوئن به شش سید برای قرعهکشی تقسیم شدهاند:
سید ۱: ژاپن (۱۷)، جمهوری اسلامی ایران (۲۰)، کره جنوبی (۲۲)
سید ۲: استرالیا (۲۳)، قطر (۳۵)، عراق (۵۵)
سید ۳: عربستان سعودی (۵۶)، ازبکستان (۶۲)، اردن (۶۸)
سید ۴: امارات متحده عربی (۶۹)، عمان (۷۶)، بحرین (۸۱)
سید ۵: چین (۸۸)، فلسطین (۹۵)، قرقیزستان (۱۰۱)
سید ۶: کره شمالی (۱۱۰)، اندونزی (۱۳۴)، کویت (۱۳۷)
با توجه به این سیدبندی و البته حضور تیمهای استرالیا و عربستان در سیدهای دوم و سوم، باعث شده تا حساسیت به اوج خود برسد. شاید امیر قلعهنویی و تیمش فردا با قرعه بسیار دشواری روبهرو شوند. سختترین قرعه برای تیم ملی ایران در این مرحله جایی است که با تیمهای استرالیا، عربستان، امارات، چین و کره شمالی همگروه شوند.
بدیهی است که دراینصورت جدال با تیمهای استرالیا و عربستان حسابی دشوار خواهد بود و روی کاغذ نمیتوان امید زیادی داشت که ایران از همین مرحله بتواند بهراحتی و مستقیم سهمیه حضور در جام جهانی را به دست بیاورد. بهویژه اینکه از زمان حضور قلعهنویی در تیم ملی ایران، نتایج کاملا سینوسی است و تیم ملی یکی در میان نمایش قابل قبولی داشته است. با وجود انتقاداتی که از ترکیب کادر فنی شده، قلعهنویی حاضر نشده دستیار شناختهشدهتری هم به کادر فنی اضافه کند تا حالا علاوه بر کسب نتایج سینوسی، سبک و نمایش بازی تیم ملی هم محلی از سؤال باشد.
با این حال، نباید از فاکتور شانس هم غافل شد. همانطور که از اسمش پیداست، این مرحله قرعهکشی است و شاید قرعه سادهای نصیب تیم ملی فوتبال ایران شود. مثلا همگروهی با عراق، اردن، عمان، قرقیزستان و اندونزی میتواند قرعه بسیار مناسبی برای تیم ملی در مرحله سوم انتخابی جام جهانی باشد. قرعهای که قطعا در مقایسه با قرعه سختی که در ابتدا عنوان شد، شبیه به آبخوردن است.
به هر روی، این موارد فقط بخشی از احتمالات است و باید تا فردا منتظر ماند تا تکلیف گروه ایران در آخرین مرحله انتخابی جام جهانی مشخص شود. هرچند باید این مورد را هم در نظر داشت که در اصل داستان تفاوت زیادی حاصل نشده؛ ایران اگر قرار باشد قدرت اول و دوم فوتبال آسیا باقی بماند، باید از سد رقبای جدیتر عبور کند و بدون حرف و حدیث سهمیه این جام جهانی را که سادهترین کسب سهمیه ادوار جام جهانی است، کسب کند.