از جمله مشهورترین خواص سنجد پیشگیری از پوکی استخوان، درمان سرماخوردگی و تقویت بدن است. به همین دلیل سنجد یا زیتون روسی به دلیل کاربرد‌های مختلف در علم پزشکی معروف می‌باشد.
به گزارش عصرایران، از نظر طب سنتی نیز از سنجد به عنوان یک داروی گیاهی مسکن، تب بر و ادرارآور استفاده می‌شود و با طبع سرد و خشک خود مناسب افرادی است که طبع بسیار گرمی دارند. در این مقاله به طور مفصل در مورد خواص سنجد بیشتر خواهیم آموخت.
بیشتر از ۹۰ گونه سنجد در سراسر جهان یافت می‌شود که عمدتاً در مناطق نیمه گرمسیری آسیا و اروپا پراکنده شده‌اند. سنجد دارای خواص فراوان و ارزش تغذیه‌ای بالایی است و هر ۱۰۰ گرم سنجد دارای ارزش غذایی زیر می‌باشد:
کالری: ۶۸
پتاسیم: ۱۳۰ میلی‌گرم
نمک: ۲ میلی‌گرم
کربوهیدرات: ۱۷.۲ گرم
پروتئین: ۱/۳ گرم
سنجد دارای املاح و مواد عالی و معدنی و انواع ویتامین‌ها می‌باشد: ویتامین A، ویتامین C، ویتامین E، کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر و روی.
سرشار از مواد مغذی
سنجد منبع غنی از ویتامین‌هایی مانند C، B۱ یا تیامین، کاروتن، توکوفرول و انواع مواد معدنی مانند کلسیم، منیزیم، پتاسیم، آهن و منگنیز می‌باشد. همچنین ریشه، پوست، شاخه‌ها و برگ‌های سنجد نیز حاوی آهن، سرب، مس، کادمیوم، روی، کروم، نیکل و کبالت هستند. سنجد همچنین دارای ترکیبات مفید زیر می‌باشد:
فلاونوئید‌ها
پلی ساکارید‌ها
سیتوسترول‌ها
گلیکوزید‌ها
کومارین‌ها
تریپنوئید‌ها
اسید‌های آمینه
ساپونین‌ها
کاروتنوئید‌ها
تانن‌ها
اسید‌های کربوکسیلیک
و هیدروکسیل فنول
در طب سنتی، طبع سنجد را سرد و خشک می‌دانند. به همین دلیل مصرف آن به افرادی که طبیعت گرم و‌تر دارند توصیه می‌شود. سنجد باعث کاهش دمای بدن افراد گرم مزاج شده و رطوبت بدن آنان را متعادل می‌کند. بهتر است سنجد را همراه با مصلح آن مثل نبات، عسل و یا شکر قهوه‌ای استفاده کنید.
در طب سنتی نیز مصرف در حد تعادل سنجد برای سلامتی توصیه می‌شود:
برای تقویت بدن و رشد کودکان و نوجوانان مناسب است.
شادی آور است و موجب رفع افسردگی می‌شود.
همچنین سنجد برای رفع بی‌اختیاری ادرار مفید است.
سنجد از بالا رفتن بخارات معده به مغز جلوگیری می‌کند و مانع سردرد ناشی از این اتفاق می‌شود.
سنجد خاصیت جمع کننده دارد، به همین دلیل برای رفع بیماری‌هایی نظیر اسهال و خونریزی در دستگاه گوارش، مفید است.
سنجد با تقویت معده مانع بروز تهوع و استفراغ می‌شود. مصرف سنجد موجب مهار خونریزی شدید در دوران قاعدگی نیز می‌شود.
پوست سنجد باعث تقویت و افزایش کیفیت پوست بدن می‌شود.
پودر هسته سنجد برای تقویت استخوان‌ها و جلوگیری از پوکی استخوان بسیار مفید است.
اگر سنجد را تازه مصرف کنید بهتر است، ولی پودر سنجد نیز اگر همراه با پوست و گوشت و هسته آسیاب و پودر شود، خواص فراوانی برای سلامتی دارد.
پودر سنجد را می‌توانید با یک لیوان شیر و یک قاشق عسل مخلوط کرده و به صورت روزانه آن را مصرف کنید. این ترکیب برای پیشگیری از پوکی استخوان بسیار مفید می‌باشد.
بخش‌های مختلف این گیاه به ویژه میوه‌ها و گل‌ها به طور سنتی در درمان انواع بیماری‌های رایج مثل تهوع، سرفه، آسم، تب، یرقان و اسهال مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله خواص سنجد به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
سنجد کاربرد‌های دارویی فراوانی دارد و به عنوان یک آنتی اکسیدان فعال، ضد التهاب و ضد درد عمل می‌کند.
میوه خام یا پخته سنجد برای درمان گلو درد، سرفه، آنفولانزا و سرماخوردگی بسیار مفید می‌باشد. سنجد دارای ویتامین سی فراوان بوده و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از سرماخوردگی و آنفولانزا می‌شود.
سنجد دارای اثرات مهمی در ترمیم زخم‌ها در پاسخ به انواع آسیب‌ها می‌باشد. سنجد دارای ترکیبات خاصی می‌باشد که بعد از ترمیم زخم‌ها برای از بین بردن میکرو ارگانیسم‌های عفونی، عوامل التیام بخش را در ناحیه زخم رها می‌کنند.
سنجد باعث رسوب کلاژن در بافت و ایجاد بافت همبند در محل بهبود زخم‌ها شده و بافت آسیب دیده را ترمیم می‌کند.
مصرف سنجد به همراه مواد غذایی دیگر به کنترل سطح قند خون کمک کرده و باعث کاهش علائم سندروم متابولیک نیز می‌شود.
سنجد به طور عمده برای درمان زخم معده مورد استفاده قرار می‌گیرد. عصاره این گیاه باعث افزایش تشکیل بافت ترمیم کننده زخم در معده و روده می‌شود. ترکیب کارتنوئیدی روغن سنجد نیز در برابر زخم‌های گوارشی اثر محافظتی دارد. همچنین غلظت خاصی از ترکیبات پلی فنولی میوه سنجد برای درمان کولیت و سایر بیماری‌های دستگاه گوارش مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به دلیل آنکه طبع سنجد سرد و خشک است درباره مقدار مصرف آن با پزشک مشورت کنید تا دچار عوارض مصرف بیش از اندازه آن نشوید.
تحقیقات نشان دادند که عصاره اتانولی دانه سنجد خاصیت شل کنندگی بافت عضلانی داشته و به عنوان یک دارو برای تسکین تنش و استرس و آرامش عضلات می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد.
سنجد دارای فیبر فراوان بوده و به همین دلیل مصرف آن باعث افزایش احساس سیری به مدت طولانی مدت شده و با جلوگیری از پرخوری می‌تواند برای کاهش وزن مفید باشد.
سنجد یک منبع غنی از فیبر است و باعث می‌شود که مدت بیشتری احساس سیری کنید.
مصرف سنجد برای مردان بسیار مفید بوده و باعث جلوگیری از پوکی استخوان، پیشگیری از آلزایمر، تقویت سیستم گوارشی و تقویت سیستم گوارشی و تقویت قوای جنسی می‌شود.
فعالیت سیتوتوکسیک ترکیبات موجود در سنجد باعث جلوگیری از خطر سلول‌های سرطانی می‌شوند. تحقیقات ثابت کرده‌اند که اجزای زیست فعال مانند تری ترپنوئید، فلاونوئید، لیگانوئید و بزنوئید جدا شده از سنجد مسئول فعالیت‌های ضد توموری می‌باشند.
سنجد دارای خواص ضد التهابی بوده و یک دیورتیک طبیعی محسوب می‌شود. مصرف آن می‌تواند به پاکسازی کبد کمک کرده و برای درمان کبد چرب نیز مفید باشد.
یکی از خواص سنجد پاک سازی و سم زدایی از کبد است.
بیماری آلزایمر با اختلال در عملکرد‌های شناختی و حافظه مشخص می‌شود، که معمولاً به دلیل کاهش فعالیت سیستم کولینرژیک ایجاد می‌شود. مطالعات نشان داده که مصرف سنجد با افزایش یادگیری فضایی و حافظه، به دلیل وجود ترکیب اسکوپولامین در آن مرتبط است.
دارای ویتامین C و انواع آنتی اکسیدان‌های قوی بوده و با افزایش تولید کلاژن به سلامت پوست و برطرف شدن چین و چروک کمک فراوانی می‌کند.
سنجد به دلیل ویتامین C و آنتی اکسیدان‌های قوی که دارد به افزایش تولید کلاژن پوست کمک می‌کند.
مصرف سنجد به دلیل خاصیت دیورتیک بودن آن باعث افزایش ادرار شده و به دفع آسان سنگ کلیه می‌کند.
سنجد حاوی کلسیم و ترکیات مفید برای استخوان بوده و به همین دلیل باعث استحکام و تقویت استخوان در کودکان می‌گردد. مصرف سنجد همچنین به دلیل دارا بودن ویتامین C باعث بهبود سیستم ایمنی کودکان می‌شود.
سنجد با توجه به فواید بی‌نظیرش برای استخوان، برای رشد کودکان بسیار مفید است.
سنجد دارای آنتی اکسیدان‌های قوی و مفید و انواع ویتامین‌ها می‌باشد و به همین دلیل مصرف آن به خانم‌ها مخصوصاً زنان باردار توصیه می‌شود. مصرف سنجد باعث جلوگیری از پوکی استخوان در زنان و افزایش سیستم ایمنی بدن شده و در درمان مشکلات هورمونی و اختلالات جنسی می‌تواند مفید باشد.
مصرف سنجد در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید باعث کاهش درد و کاهش زمان بهبود زخم در افراد آسیب دیده می‌شود.
در ایران پودر میوه سنجد را مخلوط با شیر برای آرتریت روماتوئید و درد مفاصل استفاده می‌کنند.
بر اساس مطالعات عوارض جانبی مضر در انسان‌ها گزارش نشده است. اما تحقیقات نشان داده که استنشاق آلرژن‌های سنجد در بعضی از بیماران حساس باعث ایجاد علائم تحریک بینی می‌شود.
خواص سنجد به دلیل دارا بودن فیبر فراوان برای کاهش وزن و لاغری بسیار مفید است. همچنین این گیاه به مفید بودن آن برای گوارش، سلامت استخوان‌ها، تقویت سیستم ایمنی بدن، مفید برای کودکان، زنان و مردان، پیشگیری از سرطان‌ها و … بسیار توصیه می‌شود. پس از مصرف این میوه مفید و خوشمزه غافل نشوید!
