سفر اخیر دونالد ترامپ به ایالت آیووا - یکی از نقاط کلیدی در فرایند تعیین نامزد ریاستجمهوری - به گمانهزنی پیرامون برنامه او برای شرکت در انتخابات ۲۰۲۴ دامن زده است. جایگاه او در حزب همچنان قدرتمند است - حامیانش علاقه وافری به او دارند و سیاستمداران جمهوریخواه نیز به حرفهایش گردن مینهند.
به گزارش بیبیسی، اما او تنها کسی نیست که رؤیای ریاستجمهوری در سر دارد - و حداقل بعضی از محافظهکارها از این اقدام او حمایت نمیکنند.
در جریان تجمع سیاسی دونالد ترامپ که در محل نمایشگاه ایالتی در دموین برگزار شد، اتفاقی رخ داد که بسیار روشنگر بود. بعد از ایراد حدود نیمی از سخنرانی دوساعته خود، رئیسجمهور سابق سناتور چاک گرسلی را به روی صحنه دعوت کرد و از کارزار انتخاب مجدد او حمایت کرد.
گرسلی ۸۸ساله باسابقهترین عضو جمهوریخواه سنا است. او نخستین بار هنگامی که دوایت آیزنهاور رئیسجمهور بود به مجلس نمایندگان راه یافت. در چهار انتخابات قبلی با میانگین اختلاف ۳۴ درصد پیروز شده است، و از ۱۹۸۰ به بعد نیز بدون رقیب به عنوان نامزد حزب جمهوریخواه برای مجلس سنا برگزیده شده است.
اگر در حزب جمهوریخواه تنها یک نفر باشد که برای انتخاب مجدد به کمک دونالد ترامپ نیاز ندارد، همین چاک گرسلی است.
در ماه ژانویه، به نظر میرسید که گرسلی - مثل خیلی از جمهوریخواههای سرشناس - در یک قدمی قطع رابطه با ترامپ است. او از حمله ۶ ژانویه طرفداران ترامپ به ساختمان کنگره به عنوان «حمله به اصل دموکراسی آمریکا» یاد کرد؛ و در ماه فوریه، با صدور یک اطلاعیه مطبوعاتی گفت در عین حال که قصد دارد در جریان استیضاح دونالد ترامپ رای به برائت ترامپ بدهد، او را به خاطر نپذیرفتن شکست در انتخابات و استفاده از ادبیات «افراطی، خشن و بیمسئولیت» محکوم میکند.
اما در شبی عطرآگین در ماه اکتبر، سناتور ایالت آیووا داشت از گرمای طرفداران وفادار رئیسجمهور سابق لذت میبرد - و دلیل این کار را هم خیلی رک بیان کرد.
او گفت «من شاید شب به دنیا آمده باشم، ولی دیشب به دنیا نیامدم. عاقلانه نیست که حمایت شخصی را که رای ۹۱ درصد جمهوریخواههای آیووا را کسب کرده است نپذیرم.»
اشاره او تحقیق جدید روزنامه دموین رجیستر بود که نشان میداد محبوبیت ترامپ در بین رایدهندگان جمهوریخواه ایالت آیووا حتی از زمان ریاستجمهوریش هم بیشتر است. کافی است نگاهی به بقیه سخنرانان این تجمع بیاندازید - کیم رینولدز، فرماندار ایالت که خودش هم باید سال آینده دوباره انتخاب شود، و دو تن از سه عضو این ایالت در مجلس نمایندگان.
نمایش قدرت واقعا چشمگیری بود، آن هم در ایالتی که نخستین ایستگاه در مسیر انتخاب نامزد حزب جمهوریخواه است و میتواند نقشی کلیدی در تعیین نامزد حزب برای انتخابات ریاستجمهوری بعدی بازی کند.
راشل پین کافیلد، استاد علوم سیاسی در دانشگاه دریک شهر دموین، میگوید «بخش بزرگی از حامیان دونالد ترامپ در چنین مناطقی زندگی میکنند، ساکنان مناطق روستایی که دچار بیگانگی شدهاند و به نظرشان جایی در برنامهها و محاسبات حلقه تعیینکننده قدرت در واشنگتن ندارند.»
«دونالد ترامپ همیشه خیلی خوب توانسته است که به جای حرف زدن درباره این رایدهندگان بیگانهشده با خودشان صحبت کند، افرادی که حس میکنند کسی به حرفهایشان گوش نمیدهد.»
بعد از چهار سال اقامت در کاخ سفید، و با وجود شکست در انتخابات و اتفاقات روزهای پایانی آن دوره ریاستجمهوری، این «رایدهندگان بیگانهشده» آدم خود را تنها نگذاشتهاند.
در این مقطع زمانی، تجمع ترامپ چیزی جز خالصترین شکل یک جنبش سیاسی نمیتواند باشد.
این دنیای وانتهای پیکاپ پوشیده از پرچم، فروشندگان پلاکاردهایی با پیامهای توهینآمیز برای بایدن، و طرفداران جانسختی است که کلاه «عظمت را به آمریکا برگردانیم» به سر دارند و تیشرتهایی پوشیدهاند که ادعا میکنند دموکراتها انتخابات ۲۰۲۰ را دزدیدند، که واکسیناسیون اجباری دیکتاتوری دولتی است و - شاید از همه مهمتر - ترامپ در سال ۲۰۲۴ برمیگردد.
روی بیرق بزرگی که که به تصویر خندان رئیسجمهوری منقش بود نوشته شده بود «دلتان تنگ شده است؟»
پاسخی که در تجمع به این پرسش داده شد بدون هیچ ابهامی مثبت بود.
شنوآ هنسون که راه پنجساعته از ایالت ویسکانسین را رانندگی کرده است تا برای اولین بار در یکی از تجمعهای ترامپ حاضر شود میگوید «ما واقعا دوست داریم دوباره بیاید. گذشتگان او کسانی شبیه ما بودند، برای همین به نظرم وقتی در قدرت است بهتر از هر کس دیگری حرفهای ما را میزند.»
هنسون شاید به آرزویش برسد. ترامپ از همین حالا دو نفر در آیووا استخدام کرده است که سابقه کار انتخاباتی دارند.
سخنرانی او بیشتر حاوی گلایه از انتخابات ۲۰۲۰ و متلک به اعضای حزب خودش بود، اما در پایان چیزی داشت که میتواند به برنامه انتخاباتی تبدیل شود. او وعده داد که به مسائل مربوط به مهاجرت، نظارت بر شرکتهای فناوری، اقتصاد و امور نظامیان سابق و آموزش رسیدگی کند. حتی یک شعار جدید را هم آزمایش کرد - «دوباره آمریکا را دوباره عالی کن».
روزنامه واشنگتن پست اخیرا گزارش داد که ترامپ حتی در نظر داشت که در ماه اوت برای انتخابات بعدی اعلام حضور کند، هنگامی که جو بایدن گرفتار پیامدهای خروج آمریکا از افغانستان شده بود. نهایتا او را قانع کردند که تا بعد از انتخابات میاندورهای سال آینده صبر کند تا آن انتخابات به رفراندومی بر سر بازگشت مجدد او به سیاست تبدیل نشود و کسی نتواند در صورت عملکرد بدتر از انتظار جمهوریخواهها او را مقصر جلوه دهد.
اما خارج از دایره هواداران وفادارش، شائبه حضور مجدد ترامپ در صحنه سیاست انتخاباتی به دل همگان خوش نیامده است.
نظرسنجی اخیر مرکز تحقیقات پیو نشان داد که بیش از ۶۰ درصد جمهوریخواهها در ایالات متحده دوست دارند که ترامپ «یک شخصیت مهم سیاسی» باقی بماند، اما اکثر آنها دوست ندارند که او برای بار سوم نامزد انتخاباتی حزب شود.
این همان چیزی است که جاناتان مارتین، نویسنده روزنامه نیویورک تایمز، هیات «ساعت طلا» مینامد - بخشی از حزب که میخواهد از ترامپ بابت خدماتش تشکر کند و سپس او را با یک هدیه پرزرقوبرق به بازنشستگی بفرستد.
حس بعضی از ساکنان آیووا، مانند جاش لوتکه، دقیقا همین است. او دانشجوی سال بالای دانشگاه آیووا است و از اعضای انجمن جمهوریخواه دانشگاه.
او میگوید «فکر میکنم گزینههای بهتری برای حزب جمهوریخواه هست. بلی، دونالد ترامپ کارهای بزرگی برای کشورمان کرد. اما در عین حال مردم را هم بارها و بارها دو شقه کرد.»
باب وندر پلاتس، یکی از رهبران سرشناس مسیحیان انجیلی در آیووا، میگوید ترامپ اگر میخواهد نامزد حزب شود، باید افرادی، چون لوتکه را قانع کند که میتواند پیروز انتخابات ۲۰۲۴ باشد.
به گفته او «مساله کلیدی برای او فراتر رفتن از آن پایگاه شناختهشده است. آیا بایدن چنان رهبر شکستخوردهای است که ما فرصت فراتر رفتن از آن پایگاه را خواهیم داشت؟ و توصیه من به او این خواهد بود که بر دستاوردهایت تمرکز کن.»
نظرات وندر پلاتس، رئیس گروه رهبر خانواده، اعتبار زیادی در این ایالت دارد. او در سالهای ۲۰۰۸.۲۰۱۲ و ۲۰۱۶ (هنگامی که تد کروز، سناتور تگزاس، به راحتی ترامپ را شکست داد) از برنده انتخابات مقدماتی در این ایالت حمایت کرده بود.
او میگوید دیگر امیدواران جذاب حزب جمهوریخواه هم دارند دور از چشم در این ایالت مهرهچینی میکنند، از جمله مایک پنس، معاون رئیسجمهور سابق، مایک پومپئو، وزیر امور خارجه سابق، کریستی نوم، فرماندار ایالت داکوتای جنوبی، و ران دسنتیس، فرماندار ایالت فلوریدا. رفتار آنها به گونهای است که انگار همه در رقابت مقدماتی شانس برابری دارند - در عمل، اما مهرهچینی همه آنها برای کارزارهای آتی با وسواس زیادی همراه است تا مبادا باعث عصبانیت ترامپ و طرفدارانش شوند.
شکی نیست که دلیل برای راه نیافتن ترامپ به انتخابات ۲۰۲۴ زیاد هست. با این که سال گذشته توانست از پس کارزار سخت انتخاباتی بر بیاید، سنش - در حال حاضر ۷۵ سال دارد - ممکن است مانعآفرین شود. از طرف دیگر کسبوکارهای او در نیویورک و اعمال فشار بر مقامات انتخاباتی ایالت جورجیا بعد از انتخابات حالا به موضوع تحقیقات جنایی تبدیل شدهاند، روندی که شاید باعث بروز موانع قانونی در آینده شود.
وندر پلاتس میگوید اگر ترامپ وارد میدان شود، شکست دادن اکثر رقبا کار راحتی خواهد بود. اما اگر کسی مثل دسنتیس یا پومپئو در رقابت باقی بماند، آن وقت وضعیت جالب میشود.
به گفته او «شما نمیتوانید از چپ به ترامپ حمله کنید و او را شکست دهید. مساله مخالفت آنها با ترامپ نخواهد بود. مساله باید این باشد که ما عقیده داریم میتوانیم برنده شویم، و باید هم برنده شویم.»
البته در سال ۲۰۱۶ جمهوریخواههای زیادی بودند - در حقیقت اکثریت شرکتکنندگان در انتخابات مقدماتی - که از انتخاب دونالد ترامپ به عنوان نامزد حزب حمایت نکردند. ترامپ با اکثریت نسبی به پیروزی رسید، و میتواند دوباره به همان شکل پیروز شود. این بار حتی مزیتهای بزرگتری نیز دارد - از جمله شبکه جمعآوری کمکهای مالی از قبل مستقر، تیم باتجربهتر و حزبی که بروکراسی ایالتی و کشوریش، برخلاف ۲۰۱۶، مملو از وفاداران ترامپ است.
کافیلد میگوید «فکر میکنم اگر دونالد ترامپ دنبال نامزدی جمهوریخواهها برای ۲۰۲۴ باشد، بخت بسیار خوبی برای کسب آن نامزدی دارد. این حقیقت که او با متانت کنار نرفته است و نگفته است که وقت آن است که رهبری حزب جمهوریخواه را به فرد جدیدی بسپاریم، اعتقاد راسخی که آن پایگاه رای به او دارد، همه اینها او را به رقیبی جدی تبدیل میکند.»
تنها نه ماه از ریاستجمهوری بایدن گذشته است. هنوز بیش از سه سال با انتخابات بعدی فاصله داریم. اما در ایالات متحده، یک کارزار موفق ریاستجمهوری پروژهای چندساله و چند میلیارد دلاری است - و راه کاخ سفید نیز از ایالت آیووا میگذرد.