اسفنديار رحيم‌مشايي گفت: نداشتن حب نسبت به وطن، نتيجه‌ي سستي در ايمان است. اگر اين اتفاق بيفتد، يا منبع ايمان مشكل دارد يا خطوط اتصال به آن داراي مشكل است.
مشاور عالي و رييس دفتر رييس‌جمهور صبح امروز (سه‌شنبه، 24 فروردين‌ماه) در مراسم اختتاميه‌ي چهارمين دوره‌ي طرح ملي «ايران؛ مرز پرگهر» در پژوهشكده‌ي فرهنگ و هنر جهاد دانشگاهي، اظهار كرد: جهاد دانشگاهي بايد دو كار مهم را در دستور داشته باشد. يكي ايجاد فضايي است، از تلاش فراگير در سطح و مقياسي برتر از كوشش علمي و معمولي كه از آن، مفهوم جهاد را تعبير مي‌كنيم. جهاد يك جريان مقدس است و اصول و مبنايي با سطح روشني از كيفيت و كميت دارد.
وي ادامه داد: حوزه‌ي جهاد علمي در كنار مراكز علمي ـ تحقيقاتي ديگر، از همين رهگذر مفهوم دارد كه يك جريان آموزشي و پژوهشي را به يك جريان عظيم و هدفمند داراي مقياس كلان با انرژي فراتر براي دست‌يابي به قله‌هاي بلندتر طراحي و مديريت مي‌كند. البته موضوع علم، وسيع است و شامل همه‌ي بخش‌ها از علمي و تكنيكي تا علوم فكري و انديشه‌يي مي‌شود كه هر دو براي پيشرفت كشور لازم است.
رحيم‌مشايي در بخش ديگري از سخنان خود به حديث «حب‌الوطن من الايمان» اشاره كرد و گفت: اين يك گزاره‌ي مثبت است و يك تحليل و پيام مثبت در متن آن قرار دارد. اين خبر نيست، يك موضوعي در بيرون وجود دارد و حس مشتركي دارد به نام حب‌الوطن كه تا اين‌جاي موضوع، طبيعي و يادآوري است و به كشف علمي نياز ندارد. البته اين به آن معني نيست كه پيش از پيامبر (ص) كسي آن را نمي‌فهميد.
وي اظهار كرد: اگر اين سخن درست است و آن را براساس فرمايش پيامبر اكرم (ص) مي‌پذيريم، يك نتيجه مي‌توان از آن گرفت و آن اين است كه نداشتن حب نسبت به وطن نتيجه‌ي سستي در ايمان است.
رحيم‌مشايي بيان كرد: البته اگر كسي گفت كه مؤمن است، اما حب وطن نداشت، اين نتيجه حاصل مي‌شود كه در آن ضعف وجود دارد. البته باور اين موضوع سخت است؛ مگر مي‌شود آدمي حب وطن نداشته باشد. اين را نمي‌توانيم باور كنيم، مگر آن‌كه از آن (حب وطن) غافل باشد. اين موضوع درست مانند اين است كه كسي نسبت به پدر و مادرش حب نداشته باشد.
مشاور عالي رييس‌جمهور ادامه داد: اين اتفاق مي‌افتد، يعني كساني به نام ايران در مسند مسؤوليت‌هايي به اين سرزمين خيانت كردند يا مي‌كنند. اين‌ها استثناست و جريان طبيعي نيست.
وي گفت: يكي از شاخص‌هاي سنجش ايمان، عشق به وطن است. واقعا بايد وطن را فهميد. موضوع وطن با موقف فرق مي‌كند، موقف يعني ايستگاه، يعني مدتي در جايي مي‌ايستيم كه آن وطن نيست. البته ما نسبت به ايستگاه هم بايد حب داشته باشيم؛ اما با حب وطن فرق مي‌كند، شوق وطن بايد ما را پيش ببرد.
رحيم‌مشايي در ادامه، حديث ديگري را با اين معني كه «دوست داشتن چيزي، كور و كر مي‌كند» نقل و اظهار كرد: اين عبارت، هشداردهنده است و گزاره‌اي منفي به‌شمار مي‌آيد. آيا حب، خودش منفي است يا مثبت. حديث ديگري نيز با اين معني «آيا دين، مگر جز حب است» وجود دارد كه اين عبارت يعني دين، حب است. وقتي مي‌گويند مهرورزي نه اين‌كه مهر در سبد كالاي زندگي است، بلكه اين خود دين است.
وي بيان كرد: اگر كسي حب در وجودش متبلور نباشد، فاقد دين است، چون نگفته حب از دين است، بلكه مي‌گويد دين جزو حب است.
رييس دفتر رييس‌جمهور ادامه داد: هر حبي يك بغض دارد و آن به تبع فقدان حب به‌وجود مي‌آيد. حب جنبه‌ي وجودي دارد، بغض جنبه‌ي عدمي دارد. اصل بر آن است كه حب اتفاق افتد و آن‌جا بغض را مي‌بينيم كه مهر، عشق و تولد جايي براي موجوديت ندارد. عالم فساد دارد.
رحيم‌مشايي گفت: بگذريم از بعضي كه با برداشت‌هاي ناصحيح از دين، مظهر بغض، كراهت و سياهي هستند. مؤمن كسي است كه از نگاه كردن به آن بايد به شوق آييم.
او با بازگشت به حديث قبلي كه «دوست داشتن چيزي، كور و كر مي‌كند» اظهار كرد: حب بد نيست، اما خطر دارد. ظاهر حديث با پيام آن تناقضي ندارد؛ اما اين پرسش مطرح است كه آيا كر و كور تفسير منفي را از حب بيان مي‌كند و آيا به ساحت قدسي حب معترض است؟ من مي‌گويم اصلا اين‌طور نيست و تعريضي به حب ندارد.
وي ادامه داد: در هر حبي ابتدا تصويري بايد داشت كه وجود آن را تصديق كند و شوق به آن بايد اكيد شود. محبوب تصور و تصديق مي‌خواهد و جمع آن‌ها، باور شما نسبت به مصداق حب شماست؛ ولي حب هميشه از جنس معرفت نيست. احساس حب كافي نيست، خطر هم دارد، چون خيلي‌ها اظهار معرفت مي‌كنند، درحالي‌كه بنيان‌هاي اين محبت در آن‌ها شكل نگرفته است.
رحيم‌مشايي با اشاره به حديثي از امام حسين (ع) به اين معني كه «مردمان بردگان دنيا هستند و دين آويزه زبان‌هاي‌شان است» گفت: آويزه‌ي زبان‌ها كه همه‌اش بد نيست، چون بروز و ظهور دارد؛ اما با اين دين چگونه بايد برخورد كرد. اين دين تا زماني كه پوششي بر زندگي شيرين ما باشد، خيلي هم خوب است، ولي تا زماني كه بلا بر آن نازل شود. در اين صورت، محبتي كه اتفاق افتاده است، محبت نيست، گرايشي از سر عادت است. مانند مجموعه‌هاي 90 قسمتي تلويزيوني كه همه مي‌گويند، كيفيت ندارد، اما باز هم آن را نگاه مي‌كنند. اگر كيفيت ندارد، چرا نگاه مي‌كنيد. در واقع، اين فيلم‌ها خود را به مردم تحميل مي‌كنند. اين حب نيست.
وي افزود: حبي كه كر و كور مي‌كند، دوست داشتن نيست و جنس آن زداينده و زائل‌كننده‌ي معرفت است. حبي قيمت دارد كه محصول معرفت باشد. معرفتي كه شكل گرفته است و براساس انتخابي آگاهانه باشد، اما نه حبي كه براساس تصور و توهم غلط باشد.
رحيم‌مشايي تأكيد كرد: ما براي پيشرفت و توسعه‌ي كشور به حب وطن نياز داريم. حبي كه از سر معرفت نسبت به داشته‌ها، ميراث و ارزش‌ها باشد. پاسداشت داشته‌ها منطقي است. پاسداشت ناداشته‌ها منطقي ندارد. هرچه امكان شناخت اين سرزمين پرگهر فراهم آيد و نسبت به باور خود و ايمان‌مان آگاهي بيش‌تري يابيم، نسبت به اين سرزمين حب مي‌يابيم. اين حب سوخت موتور ما براي رسيدن به قله‌هاي بلند است.
رييس دفتر رييس‌جمهور اظهار داشت: بايد بسيار بكوشيم تا بدانيم اين سرزمين پاك و مرز پرگهر چه ظرفيتي براي اغناي ما و پايداري مرزها دارد. تلاش‌هايي كه گاهي در گوشه و كنار كشور براي جدايي بخش‌هايي صورت مي‌گيرد، حاصل درك نادرست از اين سرزمين بزرگ است كه جاهلانه به حقيقت اين كشور نگاه مي‌كنند.
رحيم‌مشايي در پايان اضافه كرد: اميدوارم در دور جديد دولت، فرهنگ و هنر اولويت برتري نسبت به ديگر بخش‌ها پيدا كند و به كمك نهادهاي علمي، شاهد تلاش‌هاي وسيعي در حوزه‌هاي علمي، فن‌آوري و جهادي دانشجويان در عرصه‌ي علم و دانش باشيم.
