فرارو- شب گذشته بوریس جانسون اعلام کرد از
عملیات نظامی عیله ایران حمایت
نمیکند. این درحالی است که این نامزد نخست وزیری بریتانیا پیشتر گفته بود در قبال ایران انعطاف نشان نخواهد داد. هرچند به نظر میرسد جانسون با این اظهارات قصد دارد ثابت کند او نسخه انگلیسی جان بولتون نیست، اما باید دید این چهره محافظهکار تا کجا با تندروهای آمریکا همراهی خواهد کرد.
به گزارش فرارو، بعد از گذشت بیش از ۱۰ روز از
توقیف نفتکش ایرانی توسط نیروی دریایی بریتانیا، رویکرد دو طرف رنگ و بوی دیگری به خود گرفته است. با اینکه در ابتدا مقامات ایران، بریتانیا را به مقابله به مثل تهدید کردند و انگلستان مدعی شد ایران یک کشتی بریتانیایی را در خلیج فارس تعقیب کرده است، اما در چند روز اخیر گفتگوهای وزیر خارجه دو کشور در مسیر کاهش تنش بوده است. جرمی هانت قول داده آزادی نفتکس گریس ۱ را تسهیل کند و بوریس جانسون در اینباره موضع تهاجمی اتخاذ نکرده است.
اظهارات این دو نامزد نخست وزیری بریتانیا می تواند نشانه ای از تمایل انگلیس برای جلوگیری از افزایش تنشها در خلیج فارس باشد. در درجه اول به نظر میرسد انگلستان توان نظامی کافی برای اسکورت نفتکشها در خاورمیانه را ندارد.
نشنال اینترست در مقالهای که روز گذشته منتشر کرد اشاره میکند نیروی دریایی بریتانیا احتمالا نمیتواند برای بیش از چند هفته دو کشتی جنگی خود را در خلیج فارس نگه دارد.
گفتنی است تجهیزات نظامی بریتانیا بعد از فروپاشی شوروی به نصف کاهش یافته و بر اساس سند جدید راهبرد دفاعی این کشور، برنامهای برای افزایش آن وجود ندارد. در حال حاضر نیروی دریایی بریتانیا تنها ۱۹ ناوشکن و ناوچه دارد که تعداد کمی از آنها میتوانند در مواقع ضروری در منطقه مستقر شوند.
بریتانیا یکی از امضا کنندگان برجام بوده است و مانند سایر طرفهای اروپایی تا به حال در راستای کاهش اثر تحریمهای آمریکا علیه ایران اقدام موثری انجام نداده است. این مساله علاوه بر ضعف نیروی نظامی بریتانیا، میتواند امنیت کشتیهای بریتانیایی را با خطر مواجه کند. خرداد ماه سال جاری وزیر خارجه کشورمان در نشست خبری با وزیر خارجه آلمان در تهران گفت: «تنها راه کاهش تنش در منطقه توقف جنگ اقتصادی است، نمیشود توقع داشت که جنگ اقتصادی علیه مردم ایران ادامه داشته باشد و کسانی که این جنگ را راه انداختهاند و یا از آن حمایت میکنند در امان باشند».
در همین رابطه، پاتریک کوبرن، خبرنگار بین الملل روزنامه ایندپندنت معتقد است در صورت هر گونه تشدید تنش میان ایران و آمریکا، ممکن است بریتانیا به هدفی برای ایران تبدیل شود. کوبرن با بیان اینکه بریتانیا درگیر یک «بازی خطرناک» شده است،
نوشت: «این احتمال وجود دارد که ایرانیان، به جای اقدام مستقیم علیه آمریکا، اقدام علیه بریتانیا را کمخطرتر ببینند. آنها بریتانیا را نماینده آمریکا میدانند.»
پیروز ایزدی، کارشناس مسائل اروپا و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات استراتژیک درمورد اینکه در آستانه انتخابات نخست وزیری آیا ممکن است نامزدها به دلیل ترس از حادثه برای نفتکشهای بریتانیایی مواضع خود را در قبال ایران تغییر دهند به
فرارو گفت: «بحث کشتیرانی در خلیج فارس برای کشورهای اروپایی و به خصوص انگلیس مساله مهمی است. اروپاییها اگر بخواهند کشتیها را اسکورت کنند باید ائتلاف به وجود بیاورند و یک کشور به تنهایی نمیتواند چنین کاری کند. اگر بخواهند کشتیها را اسکورت کند باید منابع عظیمی را صرف این کار کند.»
ایزدی افزود: «این مسائل امنیتی میتواند در انتخابات داخلی تعیین کننده باشد. البته تا اینجا با توجه به نتایجی که به دست آمده آقای بوریس جانسون از رقیب خود آقای جرمی هانت جلوتر است.»
از سال ۲۰۱۶ ترزا می، رهبر حزب محافظه کار در بریتانیا قدرت را در دست داشت، اما با استعفای او در ماه گذشته اکنون دو چهره برجسته محافظه کار برای نخست وزیری رقابت میکنند؛ جرمی هانت، وزیر خارجه فعلی و دیگری بوریس جانسون، شهردار پیشین لندن و وزیر خارجه سابق بریتانیا که در حال حاضر چهرهای خارج از دولت محسوب میشود.
ماجرای توقیف نفتکش ایرانی هم در بحبوحه رقابت شدید بوریس جانسون و جرمی هانت برای تصدی سمت نخستوزیری بریتانیا اتفاق افتاده است. برخی این اتفاق را به نزدیکان بوریس جانسون نسبت داده اند، چراکه که او در این اواخر سعی کرده مواضع سرسختانهای در برابر ایران بگیرد و خودش را به اسرائیل و آمریکا نزدیک کند. رامین مهمانپرست، سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه بعد از حادثه توقیف نفتکش ایرانی گفت: «برخی جریانات ملیگرایانه بریتانیا که خواهان خروج این کشور از اتحادیه اروپا هستند، میخواهند از طریق توقیف نفتکش ایرانی روابط نزدیکی با کاخ سفید برقرار کنند.»
پیروز ایزدی، تحلیلگر مسائل اروپا در این زمینه به
فرارو گفت: «بوریس جانسون از طرفداران سرسخت برگزیت است و عدهای معتقدند با روی کارآمدن ایشان ممکن است بریتانیا بدون توافق با اعضای اتحادیه اروپا از آن خارج شود. جانسون کلا مواضع تندتری نسبت به بقیه سیاستمداران حزب محافظه کار داشته است و همینطور بسیار نزدیک به آمریکا بوده است و ترامپ هم خیلی از نخست وزیری او استقبال کرده است.»
این تحلیلگر مسائل بین الملل معتقد است «با توجه به اینکه وقوع هر جنگی در منطقه میتواند تبعاتی وخیم و غیر قابل پیش بینی داشته باشد، اروپاییها به هیچ وجه طالب جنگ نیستند و تلاش میکنند به هر ترتیبی که شده بتوانند از این قضیه جلوگیری کنند. همینطور که آقای مکرون الان تلاشهایی را آغاز کرده است برای اینکه با روحانی، پوتین و ترامپ و تماس بگیرد. احساس خطر امنیتی یک موضع مشترک برای اروپاییها است.»
پیروز ایزدی در مورد تفاوت رویکرد بوریس جانسون و جرمی هانت در مقابل ایران گفت: «با توجه به اینکه بوریس جانسون به ترامپ نزدیکتر است ممکن است سیاستهای تندتری علیه ایران اتخاذ کند، اما نه تا آن مرحلهای که بخواهد از جنگ با ایران حمایت کند.»